Neuronauka może wyjaśnić złe zachowanie dzieci

Często złe zachowanie dzieci budzi w nas pytania dotyczące tego, skąd się ono bierze. Czy kryje się za tym jakiś konkretny powód? Co możesz zrobić, aby poprawić tę sytuację? Poniżej wyjaśniamy, co może wpływać na złe zachowanie dzieci.

Przyczyn złego zachowania ze strony najmłodszych jest wiele. Może to być na przykład potrzeba emocjonalna, która musi zostać zaspokojona lub przyczyny pochodzenia biologicznego. W tym sensie nie jest to coś, co robisz źle jako rodzic, ale sytuacja, która ma swoje źródło w genetyce. Istnieje wiele nauk, które badają związek między zachowaniem człowieka a biologią – wśród nich jest dziedzina neuronauki.

Neuronauka to jedna z dyscyplin odpowiedzialnych za badanie mózgu i układu nerwowego. Zawiera ona również gałąź neuronauki poznawczej. Odpowiadają one za procesy biologiczne, które są podstawą naszego funkcjonowania poznawczego. Innymi słowy, myślenie, pamiętanie, sposób, w jaki podejmujemy decyzje i, w wielu przypadkach, jak działamy.

Co jednak mówi neuronauka o złym zachowaniu dzieci? Po pierwsze, musimy trochę lepiej zrozumieć, jak działa mózg.

Obszary mózgu i ich funkcje

Zanim wyjaśnimy, w jaki sposób mózg wpływa na nasze zachowanie, przyjrzymy się różnym jego obszarom i temu, jak każdy z nich działa.

Mózg, będąc niezwykle złożonym narządem, dzieli swoje różne funkcje według obszarów. To prawie tak, jakby był firmą, której działy oferowałyby usługi odpowiadające na wszystkie zgłoszenia.

Oto przykład, który pomoże to lepiej zrozumieć: jeśli zostaniesz zraniony, informacja na ten temat dociera do Twojego mózgu. Odpowiedni „dział” sprawia, że odczuwasz ból i przekazuje go innym obszarom mózgu, aby mogły poradzić sobie z tą sytuacją.

Poznajmy poszczególne regiony mózgu i ich działanie:

• Kora przedczołowa. Uwaga, planowanie, samoregulacja i orientacja na zachowanie. Są to tak zwane funkcje wykonawcze.
• Płat ciemieniowy. Dotyk, ciśnienie, równowaga i koordynacja.
• Płat skroniowy. Złożone zadania wzrokowe, przetwarzanie słuchowe, regulacja emocji i motywacja.
• Móżdżek. Wykonywanie precyzyjnych ruchów, równowaga, postawa i nauka motoryczna.
• Płat potyliczny. Przetwarzanie wizualne.
• Obszar Broca i Wernickego. Produkcja i rozumienie języka.

Należy wyjaśnić, że chociaż każdy płat ma swoją specjalizację, nie oznacza to, że działają indywidualnie. Wręcz przeciwnie – każdy region komunikuje się z innymi, aby lepiej reagować na dany bodziec.

Co się stanie, jeśli jeden z tych obszarów zawiedzie?

W wielu przypadkach niesprawność niektórych z tych regionów, czy to nabyta (wypadek samochodowy, ciężki upadek) lub wrodzona (problemy lub schorzenia obecne przy narodzinach), może powodować zaburzenia zachowania.

Ogólnie zaburzenia behawioralne są związane z nadpobudliwością i nagłymi zmianami emocjonalnymi. Może to być na przykład odhamowanie, impulsywność, drażliwość, pobudzenie psychomotoryczne, agresja, apatia, ograniczona inicjatywa i brak motywacji.

Mózg dziecka

W mózgu dziecka wciąż dojrzewa kora przedczołowa. Wiele badań twierdzi, że część ta osiąga dojrzałość dopiero u osób w wieku około dwudziestu do dwudziestu pięciu lat. Zachowanie dzieci bazuje na tak zwanej najbardziej prymitywnej formie mózgu (“mózg gadów”).

Nasze mózgi rozwijają się od tyłu do przodu. Oznacza to, że wrażliwe obszary lub zmysły (smak, zapach, dotyk i wzrok) są aktywowane jako pierwsze i przez nie przepływają informacje z zewnątrz. Następnie rozwijają się obszary motoryczne, odpowiedzialne za różne ruchy, takie jak chodzenie, mówienie i pisanie.

Ponadto mózg rozwija się z prawej półkuli. Ta bardziej emocjonalna część dotyczy uwagi, pamięci i rozumowania. Z tego powodu zachowania dzieci są bardziej naładowane emocjonalnie niż zachowania dorosłych.

Skąd więc bierze się złe zachowanie dzieci?

Złe zachowanie dzieci – co na ten temat mówi neuronauka?

Paul D. MacLean, znany amerykański neurobiolog, zidentyfikował trójjedyny mózg. Posłużymy się jego nieco kontrowersyjną obecnie teorią (1960), ponieważ pomoże nam ona zrozumieć mózgi naszych dzieci.

Teoria ta mówi, że nasz mózg składa się z trzech części (kompleksów). Są to:

Kompleks gadzi (“mózg gadów”)

Składa się on z jąder podstawy i jest nam niezbędny do kontrolowania czynności motorycznych, takich jak jazda na rowerze, gra na instrumencie lub rysowanie. Tworzy go pień mózgu, który jest odpowiedzialny za przekazywanie informacji sensorycznych.

Ten rodzaj mózgu jest najstarszy. Ma kilka milionów lat i jest odpowiedzialny za gwarantowanie naszej egzystencji oraz regulację ciśnienia krwi, częstości oddechów i temperatury. Oznacza to, że w niebezpiecznej sytuacji dwie skrajnie różne osoby reagują podobnie.

Niektóre reakcje naszych dzieci są ściśle związane z tą częścią mózgu, która wciąż dojrzewa.

Kompleks paleossaczy (układ limbiczny)

Ten mózg jest nieco bardziej złożony. Ma nieco ponad 150 milionów lat i znajduje się nad mózgiem gadów. Reprezentuje emocje takie jak radość, smutek, wstręt i strach. Gromadzi również wspomnienia z przeszłych doświadczeń. Ta część bardzo wpływa na nasze zachowanie.

Na przykład, jeśli uderzysz w stół, gdy jesteś zły, to odpowiedzialny za to jest mózg limbiczny.

Kompleks neossaków

Wreszcie kompleks neossaków składa się z kory nowej. To część mózgu, która najbardziej się rozwinęła i ma zaledwie dwa lub trzy miliony lat. Jego główną funkcją jest zarządzanie naszym światem emocjonalnym za pomocą umiejętności poznawczych. Jest to na przykład zdolność koncentracji, pamięć, wybory behawioralne, autorefleksja i rozwiązywanie problemów.

Logika i rozum wywodzą się z tego mózgu, który pozwala nam również czytać i planować. Dzięki niemu jesteś w stanie przeanalizować, czy uderzenie w stół było prawidłowe, czy nie.

Ponieważ jest to ostatnia część mózgu, która się rozwija, wyjaśnia to sytuację, dlaczego dzieci czasami wykazują niewielką kontrolę nad swoimi emocjami i reakcjami.