Tales z Miletu – słyszałeś o nim? Jeżeli filozofia ma ojca, jest nim właśnie Tales. W swoich słynnych słowach „początkiem wszechrzeczy jest woda” przekazał nam, że ta płynna substancja odgrywała główną rolę w jego myślach. Ale czy myślał też o jej roli w tym, czym stała się filozofia? Czy naprawdę dała początek wszystkiemu?
W podróży do serca filozofii przedstawimy ciemne i zwodnicze zakamarki labiryntu myśli mające swoje źródło w nieskończonej ilości idei. Szczęście, smutek, nienawiść, wściekłość, współczucie…
Wszystkie te emocje są związane z naszym umysłem i filozoficznym ćwiczeniem ludzkiego umysłu, mającym na celu odpowiedzieć na pytanie o sens naszej egzystencji.
„Filozofia jest cichym dialogiem duszy z nią samą na temat bytu”.
-Platon-
Filozofia i kontrowersje wokół niej
Poszukiwanie źródła, z którego wywodzi się filozofia pod żadnym względem nie jest prostym zadaniem. W rzeczywistości jest to kwestia, która w przeszłości doprowadziła do wielu kontrowersji. Co więcej, Grecy uważali Talesa z Miletu za pierwszego filozofa VII w. p.n.e., ale całe zagadnienie jest o wiele bardziej skomplikowane.
Na początku Grecy uważali, że filozofia to racjonalny sposób myślenia. Eliminuje ona potrzebę zwracania się do nadprzyrodzonych sił, które mogłyby wyjaśnić rzeczywistość. Cenili również proste odrzucenie sprzeczności, zawsze proponując logikę jako element zasadniczy.
Czy z punktu widzenia greckiej definicji filozofii można powiedzieć, że Tales z Miletu był pierwszym myślicielem w historii? Czy to możliwe, że była przed nim inna osoba, a może nawet wiele osób, a my zgłębiamy jego przemyślenia, ponieważ nauki innych myślicieli do dziś nie zostały nam przekazane?
Filozofia i hipotezy dotyczące jej źródeł
Współcześnie mówi się o dwóch szkołach myśli w kontekście prawdziwej filozofii. Jedna z nich głosi, że źródeł filozofii należy dopatrywać się w jej punkcie zwrotnym na Wschodzie, podczas gdy drugie podejście zakłada, że filozofia wywodzi się ze starożytnej Grecji.
Orientalne korzenie filozofii
Szkoła myśli orientalnej postawiła hipotezę, że Grecy byli jedynie pośrednikami głoszącymi filozofię. Według tej grupy myślicieli pierwsi filozofowie z Grecji wyjechali do Babilonii i Egiptu. Tam właśnie poznali matematykę i astronomię, którą później rozpowszechniali w swoich kulturach.
Niemniej jednak w owym czasie szkoła ta była tworzona i podtrzymywana przez filozofów aleksandryjskich. Nie kryli oni niechęci do myśli greckiej, dlatego można sądzić, że dążyli do jej zdyskredytowania.
Chrześcijańscy apologeci również starali się utrzymać tę teorię, ale w końcu szkoła zachodnia odrzuciła hipotezy, które w istocie zostały stworzone w celu konfrontacji.
Jednakże większość badań historycznych wykazała, że astronomia babilońska mogłaby zostać podzielona na astrologię i wróżbiarstwo. W tym samym czasie matematyka egipska daleka była od wystarczającego poziomu abstrakcji, dlatego nigdy nie wykroczyła poza praktyczny cel, jakim były pomiary terenu.
Filozofia ze źródłem w Grecji
Przez cały czas nowoczesne szkoły filozoficzne, niemal wszystkie powstały w XX wieku, dowodzą, że serce filozofii leży w świecie hellenistycznym. W rzeczywistości kilka wybitnych postaci, było tego świadkami:
Początek filozofii według J. Burneta
Burnet uważał, że filozofia pojawiła się w sposób radykalny, jako owoc geniuszu Greków. Nazwał to „cudem greckim”. Jego zdaniem cała przeszłość i elementy domniemane zostały wykluczone. Była to po prostu wysoce utalentowana cywilizacja.
Początki filozofii według F.M. Cornforda
Cornford dopatrywał się narodzin filozofii w religii. Wszystko, co mityczne w wierzeniach w rzeczywistości miało reprezentować świat dostosowany do racjonalnych spekulacji, który stał się ich konsekwencją.
Początek filozofii według J.P. Vernanta
Jeśli chodzi o Vernanta, ustalił on elementy domniemane jako podstawowe elementy narodzin racjonalności. Brak klasztorów, istnienie mądrości, poszukiwanie wolności, twórczość pisarska i dominacja ciągłej potrzeby poszerzania wiedzy doprowadziły do powstania filozofii.
„Nadzieja jest jedynym dobrem wspólnym dla wszystkich ludzi. Tym, którzy nie mają nic innego zawsze pozostaje nadzieja”.
-Tales z Miletu-
Prawdziwa filozofia jest trudna do zrozumienia, ponieważ cywilizacja ludzka sięga tysięcy lat. Brak pisemnych dowodów sprawia, że jest to naprawdę skomplikowane, a jednocześnie wspaniałe i ekscytujące.
Niezależnie od rozpatrywanego przypadku, rozum i myśl są fundamentami w dążeniu do odkrycia naszego pochodzenia, świata i prawdy.