Dlaczego piłka nożna i przemoc są ze sobą tak powiązane, szczególnie jeśli chodzi o fanów? Widzimy wiele wiadomości o brutalnych starciach między rywalami. Ostatnie brutalne zdarzenie miało miejsce w finale Copa Libertadores, podczas meczu pomiędzy argentyńskimi drużynami River Plate i Boca Juniors.
W wyniku przemocy między grupami fanów ostateczna gra została rozegrana w Hiszpanii, a nie w Argentynie. Wiele osób często czuje się zagubionych i wstrząśniętych, gdy dochodzi do tego rodzaju zbiorowego zachowania. Nie rozumieją, dlaczego tak się dzieje.
Pod tym względem psychologia od lat bada kolektywne zachowania społeczne. W tym artykule spróbujemy rzucić nieco światła na motywy pełnych przemocy i agresywnych zachowań a także spróbujemy wyjaśnić dlaczego piłka nożna i przemoc są ze sobą powiązane.
Piłka nożna i przemoc z perspektywy procesu dezindywiduacji
Przede wszystkim, aby wyjaśnić przemoc w piłce nożnej, musimy zająć się procesem dezindywidualizacji. Chociaż ten proces nie wyjaśnia przemocy, wyjaśnia zachowanie grup zbiorowych.
Wyobraź sobie, że grasz w piłkę nożną, a gracz drużyny przeciwnej jest w pobliżu. Jeśli chciałbyś go obrazić, ale otaczaliby Cię rywalizujący z Tobą fani, prawdopodobnie nie zrobiłbyś tego. Mając to na uwadze, co by się stało, gdybyś był otoczony przez fanów własnej drużyny?
Jeśli fani wokół Ciebie również wspierają Twoją drużynę, prawdopodobnie werbalnie zaatakujesz gracza drużyny rywala. Jaka jest różnica między tymi dwiema sytuacjami? Anonimowość i odpowiedzialność.
„Przemoc jest ostatnim schronieniem niekompetentnych”
-Isaac Asimov-
Moral, Gómez i Canto (2004) zwrócili uwagę, że: „W takich sytuacjach anonimowość, grupa i ograniczona indywidualna samoświadomość mogą prowadzić do nieskrępowanych, impulsywnych i nielegalnych zachowań”.
Kiedy cieszymy się anonimowością, stajemy się bardziej skłonni do gwałtownych działań. Gdyby nikt nie wiedział, że to my ich obrażamy, bardziej prawdopodobne byłoby to, że byśmy to zrobili, niż gdybyśmy byli w centrum uwagi. Bycie w grupie obniża naszą samoświadomość, ponieważ jesteśmy w stanie przenieść naszą odpowiedzialność na grupę. Przestajemy być nami, a zamiast tego stajemy się grupą.
Proces zgodności
Zgodność to kolejny proces, który może wyjaśnić związek jaki ma piłka nożna i przemoc podczas meczy. Ten proces polega na modyfikacji odpowiedzi danej osoby i przybliżeniu jej do odpowiedzi grupy. Innymi słowy, zmieniamy nasze zachowanie w zależności od grupy.
Paéz i Campos zauważyli, że: „Zgodność to zmiana przekonań lub zachowań spowodowana presją grupową. To zmienia skłonność jednostki do norm ustalonych przez daną grupę.”
Możemy znaleźć różne typy norm w grupach. Wśród nich jest norma opisowa, która wskazuje jak dana osoba działa w grupie, a także norma nakazowa, która wskazuje jak dana osoba powinna działać. Zgodność jest rodzajem wpływu regulacyjnego, ponieważ jednostka jest w stanie zmienić swoje zachowanie, aby dostosować się do grupy. Ludzie są nawet w stanie zachowywać się w odwrotny sposób, w jaki zachowują się indywidualnie.
„Zwycięstwo osiągnięte przez przemoc jest równoznaczne z porażką, ponieważ jest chwilowe.”
-Mahatma Gandhi-
W związku z tym, jeśli nasza grupa zachowuje się agresywnie, prawdopodobnie zastosujemy takie samo zachowanie. Ta zgodność wzrasta, gdy kontrola grupy nad jej członkami i ich współzależności wzrasta. Zwiększa się również, gdy istnieje pewien poziom niepewności lub dwuznaczności. Przyjmujemy zachowania grupy, gdy nie wiemy co innego powinniśmy zrobić.
Zgodność wzrasta, gdy istnieje podobieństwo między grupą a jednostką. Jeśli dana osoba identyfikuje się z drużyną piłkarską i z pełną przemocy ideologią grupy fanów, jest bardziej skłonna zgodzić się na agresywne zachowanie.
Ostateczna refleksja
Jeśli ktoś nie został odpowiednio nauczony i jest przyzwyczajony do rozwiązywania różnic poprzez przemoc, prawdopodobnie będzie działał agresywnie, gdy stanie w obliczu niezgodności. Dlatego wychowanie, które jest pełne szacunku może pomóc w uniknięciu tego typu zachowań.
Bogaty świat wewnętrzny i otwarty, refleksyjny umysł pomagają nam wzmacniać się i zmniejszać potrzebę bycia częścią grupy. W wielu przypadkach istnieje ukryty brak poczucia własnej wartości za taką potrzebą, którą staramy się złagodzić będąc częścią grupy. Poczucie przynależności daje nam poczucie spełnienia emocjonalnego. Dlatego jeśli ktoś nie rozwinął wewnętrznego poczucia spełnienia, będzie szukał go na zewnątrz.
Uczenie się i poznawanie samego siebie jest niezbędne, aby nie stać się częścią grup pełnych przemocy. Im niższa jest nasza samoocena, a grupa jest „silniejsza”, tym bardziej będziemy czuli, jakbyśmy musieli do niej należeć. Tak więc, jeśli zaczniemy szanować siebie i innych, te sytuacje będą już tylko przeszłością.