Antidotum na zawiść

Czy zdarza Ci się odczuwać zawiść? To interesujące, ale częściej zauważamy tę emocję u innych, niż u siebie.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 22 kwietnia, 2023

Hiszpański poeta Francisco de Quevedo powiedział kiedyś, że „zazdrość jest chuda, bo gryzie, ale nie je”. Moglibyśmy podać dziesiątki definicji tej emocji, a i tak nie byłyby one wystarczające. Niewiele psychologicznych doświadczeń jest bardziej szkodliwych niż cierpienie z powodu zawiści. Szkodliwe jest również życie z taką osobą o takim podejściu. Czy istnieje jednak antidotum na zawiść?

Z punktu widzenia zdrowia psychicznego zawiść jest promowana przez media społecznościowe. Cyfrowe realia są idealną pożywką dla porównań z innymi. Miliony ludzi przeglądają tego rodzaju aplikacje każdego dnia, chcąc dowiedzieć się więcej o życiu innych ludzi, przez co jednak doświadczają poczucia braku własnego życia.

Stopniowo zaczynają odczuwać coraz większy dyskomfort. Myślą sobie na przykład „Dlaczego nie mogę mieć takiego ciała, jak ona?” „Złości mnie to, że nie jestem tak utalentowany jak on”. „Dlaczego nie miałem tyle szczęścia, aby mieć taki styl życia i taką pracę/dom/partnerkę…?” Tego rodzaju mentalne narracje są niejako nasycone trucizną. Jak można się spodziewać, nie trzeba długo czekać, by w takiej sytuacji pojawiła się w nas nienawiść i niezadowolenie.

Jednak chociaż możemy rozpoznać to zachowanie u osób w naszym otoczeniu, każdemu z nas, w pewnych momentach naszego życia, przytrafiają się takie myśli. Jeśli identyfikujesz się z tego rodzaju uczuciami, warto wiedzieć, że istnieje idealna i skuteczna strategia tłumienia tych emocji.

Zawiść przynosi efekt przeciwny do zamierzonego i wpływa na zdrowie psychiczne

Zazdrość lub zawiść jest formą poczucia nieszczęścia, złości lub dyskomfortu, którego doświadczasz z powodu braku posiadania tego, co ma inna osoba i czego pragniesz. Nie należy tego mylić z zazdrością. To, z drugiej strony, emocja, którą odczuwasz, gdy stajesz w obliczu możliwości utraty kogoś, z kim łączy Cię jakaś relacja.

Przez długi czas eksperci twierdzili, że istnieje dobra i zła zawiść. Badania przeprowadzone przez New York University (USA) wskazują jednak, że istnieje tylko jeden typ i zawsze stanowi on część niestabilnej samooceny.

Chociaż czasami jej doświadczanie jest normalne, zawiść przynosi efekt przeciwny do zamierzonego. Działa jak wstrząs, przebudzenie, które stawia Cię w sytuacji permanentnego niezadowolenia ze swoich cech, osiągnięć i kompetencji.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, żyjemy w teraźniejszości zdominowanej przez Instagram i Tik Tok. Oznacza to, że zawiść jest ziarnem dyskomfortu i powoduje konflikty między użytkownikami, a także problemy ze zdrowiem psychicznym. Badania przeprowadzone przez University of Chongqing (Chiny) łączą korzystanie z mediów społecznościowych z doświadczaniem zazdrości i zaburzeń nastroju.

Antidotum na zawiść – bycie sobą

Oczywiście o tej emocji należałoby powiedzieć znacznie więcej. Co więcej, jest ona odbierana negatywnie. Bardzo szybko rozpoznajemy zazdrosne osoby, ale raczej powoli uświadamiamy sobie, że my również czujemy zawiść. Porównywanie społeczne podsyca zazdrość, a wraz z nią poczucie niższości, nienawiść do innych i cierpienie.

Obecnie wielu młodych ludzi spędza dużo czasu przed ekranami telefonów komórkowych, porównując się z innymi lub pragnąc tego, co mają inni. Chcą takich sylwetek, milionów polubień i pozornie doskonałego życia. Prowadzi to nie tylko do uczucia pogardy, ale także do depresji i odrzucenia własnego ciała i istnienia.

Dlatego musimy starać się promować antidotum na zawiść. Polega ono na byciu sobą i kultywowaniu silnej, pozytywnej i zdrowej tożsamości. Jednak może to być wyzwaniem w świecie równych sobie ludzi. Jak możesz to osiągnąć? Oto kilka wskazówek:

1. Ustal, kim jesteś

Kiedy nie wiesz, kim jesteś, przyjmujesz tożsamość innych ludzi. Naśladujesz ich, dajesz się ponieść emocjom i przyjmujesz abstrakcyjne definicje tego, co to znaczy być szczęśliwym, odnoszącym sukcesy i atrakcyjnym. Stajesz się tak oderwany od siebie, że Twoja tożsamość jest rozmyta. Z tej pozycji zbyt łatwo jest pragnąć tego, co mają inni, ponieważ nie rozpoznajesz tego, co sam masz.

Aby opracować antidotum na zawiść, pomyśl o następujących rzeczach:

• W czym dobrze się czujesz.
• Jakie są Twoje wartości.
• Jakie są Twoje pasje i to, co lubisz.
• Sukcesy, które odniosłeś w przeszłości.
• Zapytaj swoich bliskich, co im się w Tobie najbardziej podoba.
• Co chcesz osiągnąć w przyszłości i jakie są Twoje marzenia.

2. Pomyśl o tym, co czyni Cię wyjątkowym i doceń to

Być może przez jakiś czas nie zdawałeś sobie sobie sprawy z tego, co czyni Cię magicznym i wyjątkowym. To są właśnie Twoje zalety. Pamiętaj o nich i poczuj swoją moc. Masz ogromny potencjał i pewne cechy charakterystyczne należą wyłącznie do Ciebie. Poza tym nie masz czego zazdrościć innym. Bycie sobą to ćwiczenie odwagi, dzięki któremu wyróżnisz się na tle innych. Ćwicz więc bez obaw.

3. Dbaj o poczucie własnej wartości, unikając porównań społecznych

Antidotum na zazdrość jest bycie sobą i codzienne dbanie o poczucie własnej wartości. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego podejścia jest unikanie porównywania się z innymi. Oceniając siebie, nie zwracaj uwagi na inne osoby. Sprawi to, że będziesz skupiać się na tym, co one mają, a czego Ty nie masz. Obserwuj innych tylko w celu zmotywowania i zainspirowania siebie.

Pamiętaj, że media społecznościowe to idealne środowisko do porównań. Powinieneś przestać podążać za liczbami i wynikami, które Cię niszczą. Szukaj ludzi, którzy Cię motywują i dają narzędzia do lepszego samopoczucia; ludzi, od których możesz się uczyć. Nie tych, którym zazdrościsz ich pozornie idealnego życia.

Ostateczna refleksja

Antidotum na zawiść jest uniwersalne. Zbyt często zapominamy jednak, aby skierować naszą uwagę na to, co mamy, zamiast na to, czego nam brakuje. Istnieje również niebezpieczeństwo zbytniego poddania się zewnętrznym naciskom, które ustanawiają nieosiągalne standardy lub wiążą się z bardzo wysokimi kosztami. Dobrym przykładem są rzekomo doskonałe ciała lub sukces jako forma szczęścia.

Warto pamiętać, że im bardziej znasz siebie i odważysz się być sobą, tym mniej patrzysz na innych, aby odkryć to, czego nie masz lub czego Ci brakuje. Warto mieć to na uwadze.