Niektóre przedmioty szkolne związane z naukami ścisłymi wymagają dużego wysiłku poznawczego. Wynika to głównie z faktu, że uczniowie muszą dogłębnie zrozumieć skomplikowaną treść, w czym nie pomagają im obecne metody edukacyjne. Pod tym względem teoria zmian pojęciowych ma na celu pomóc nauczycielom lepiej nauczać przedmiotów ścisłych.
Uczniowie mają swoje własne, intuicyjne teorie na temat świata. Dzieci nie przychodzą do szkoły jako puste naczynia. Zanim otrzymają informacje opisujące otaczający ich świat, mają opracowane własne wyjaśnienia.
Najczęściej ich intuicyjne teorie są błędne i warunkują nowo poznany materiał. Dlatego nauczyciele powinni brać to pod uwagę, aby móc efektywniej przekazywać dzieciom nowe informacje.
Teoria zmian pojęciowych – etapy
W tym artykule pokażemy, jak łatwiej rozwijać głębokie zrozumienie nauk ścisłych. W tym celu musimy zrozumieć trzy etapy, z jakich składa się teoria zmian pojęciowych:
- Rozpoznanie anomalii.
- Budowa nowego modelu.
- Korzystanie z nowego modelu.
Rozpoznanie anomalii
Jest to pierwszy krok, który ma pomóc uczniom rozwinąć głębokie zrozumienie koncepcji. Zadaniem nauczyciela jest rozbicie intuicyjnych teorii uczniów. Uczniowie muszą porzucić swoje stare przekonania i odkryć, że się mylili.
Jeśli uczniowie nie pożegnają się ze swoimi intuicyjnymi teoriami, wpłynie to na ich proces uczenia się i w konsekwencji na odrzucenie nowych informacji.
W wielu przypadkach wynika to z powierzchownego uczenia przedmiotów ścisłych. Powierzchowne traktowanie tematu nie sprawi, że uczeń poczuje się zobowiązany do porzucenia swojej intuicyjnej teorii.
Bezpośrednie eksperymentowanie jest jednym ze sposobów, aby pomóc uczniom w uświadomieniu sobie, że ich intuicyjna teoria jest błędna w stosunku do ich własnych zmysłów. W ten sposób pozwalamy uczniom rozpoznać anomalię.
Nauczyciele mogą również pomóc uczniom uświadomić sobie, że się mylili, atakując błędne pomysły w zdrowym i pełnym szacunku dialogu. Ta metoda jest bardzo przydatna i może pomóc uczniom w krytycznym postrzeganiu faktów.
Budowa nowego modelu
Kiedy intuicyjna teoria uczniów zostanie rozbita, następnym krokiem jest przedstawienie im nowego wyjaśnienia. Jednym z istotnych aspektów tego kroku jest to, że muszą oni sami zbudować nowy model.
Jeśli nauczyciel po prostu przedstawi klasie nową koncepcję, uczniom trudno będzie ją naprawdę zrozumieć. Najprawdopodobniej rozwiną nawyk powierzchownego uczenia się, oparty na zapamiętywaniu.
Paradygmaty konstruktywistyczne sugerują, że to uczeń musi budować swoją wiedzę. Dlatego rolą nauczycieli jest prowadzenie uczniów, podczas gdy oni odkrywają różne możliwości. To złożony proces, ale daje niesamowite rezultaty.
W klasie jest to bardziej skomplikowane, ponieważ oznacza to, że nauczyciel musi zastosować ten sposób nauczania do wielu uczniów jednocześnie. Świetnym sposobem na osiągnięcie dobrych efektów tej metody są debaty.
Uczniowie sami tworzą własne modele, aby obalić i argumentować swoje punkty widzenia. W tym przypadku rolą nauczyciela jest przygotowanie materiałów i niezbędnych zasobów do debaty.
Ten krok jest najtrudniejszy w teorii zmian pojęciowych, ponieważ to na tym etapie uczniowie zaczynają naprawdę rozumieć omawiane tematy.
Korzystanie z nowego modelu
Rozbijanie błędnych poglądów nie miałoby sensu, jeśli nie budowalibyśmy nowego modelu nadającego się do wykorzystania w przyszłych problemach. Dlatego ostatnim etapem procesu jest nauczenie uczniów korzystania z ich teorii.
W tym celu uczniowie muszą wykonywać ćwiczenia, w których mogą ćwiczyć ten nowy model. Z drugiej strony konieczne jest zintegrowanie tego nowego modelu z wcześniejszą wiedzą.
Teoria zmian pojęciowych jest ważną metodą nauczania, która daje niesamowite rezultaty. Jeśli chcemy mieć pewność, że uczniowie naprawdę rozumieją materiał i wiedzą, jak zastosować go w sposób krytyczny i konstruktywny, powinniśmy użyć tego typu narzędzi edukacyjnych w klasie.