Gdy ktoś trwa w błędnym przekonaniu: jak go poprawić?

Gdy ktoś trwa w błędnym przekonaniu: jak go poprawić?
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Gdy ktoś trwa w błędnym przekonaniu i chciałabyś uświadomić go, że popełnia błąd, musisz zadbać o odpowiednią dozę szacunku i asertywności. Nie wywyższaj się moralnie, bo za jakiś czas może okazać się, że to Ty nie masz racji.

Znalezienie odpowiedniego (i pełnego szacunku) sposobu na poprawienie osoby, która trawa w błędnym przekonaniu, to coś, co powinien opanować każdy z nas. W końcu żyjemy w czasach fake newsów, co oznacza, że można z łatwością uznać je za fakty.

Jednak należy zwalczać pewną kwestię, która stała się prawdziwą epidemią dzisiejszych czasów: potrzebę posiadania racji.

Kluczową rolę odgrywa zaakceptowanie faktu, że każdy popełnia błędy. To swoisty trening pokory. Ale jeżeli masz trudności z przyjęciem do wiadomości, że popełnianie błędów to rzecz ludzka, będziesz miała większy problem z przekonaniem kogoś, że akurat nie ma racji.

W takim razie co możesz zrobić, aby nie doprowadzić do wybuchu kłótni? Czy istnieje jakaś strategia, która pomoże Ci przekonać daną osobą, że jej pomysł jest błędny, a jednocześnie nie doprowadzi nic do wzrostu napięcia i negatywnych emocji?

Dwie osoby podczas rozmowy

Można powiedzieć, że to kwestia taktu. Jednak takie działanie w rzeczywistości wykracza dalece poza pełne wiedzy i sprawne poprawianie. Musisz wykazać się dużą dozą inteligencji, która pomoże Ci uzmysłowić sobie, że być może to Ty się mylisz.

Koniec końców, chodzi o to, aby wiedzieć jak budować podwaliny dialogu, dzięki którym może kwitnąć pełna szacunku i asertywna kominikacja. Taka, w której jest miejsce na swobodny przepływ pomysłów, a pojawiające się kłótnie zachowują odpowiedni ton.

Gdy dana osoba trwa w błędnym przekonaniu: jak można ją poprawić?

Każdy chce mieć rację. Obrona własnej prawdy to wirus, który dotyka ludzkość na całym świecie. Większość osób trzyma się nieustępliwie swoich pomysłów jak żagle masztu i ogień zapałki. Można przyjąć, że dla wielu osób błędy okazują słabość. Właśnie dlatego mało kto czuje się komfortowo, gdy coś mu się nie udaje lub słyszy, że się myli.

Czy kiedykolwiek czułaś, że musisz poprawić kogoś, kto trwa w błędnym przekonaniu? Często dochodzi do tego w przypadku bliskich Ci osób. Na przykład jeśli przechodzimy przez podobne doświadczenia, większość z nas pamięta je w określony sposób. Jednak zawsze znajdzie się osoba z “fałszywymi wspomnieniami”.

Twój partner, ojciec czy najlepszy przyjaciel może pomylić niektóre daty czy sytuacje. Będziesz próbowała wyjaśnić mu, że to, o czym mówi, działo się w inny sposób. Jednak jeśli nie zrobisz tego właściwie, szybko dojdzie do kłótni.

Przyjrzyjmy się przykładowi z miejsca pracy. Czy kiedykolwiek musiałaś sprawić, aby Twój kolega zrozumiał, że to co powiedział lub zrobił nie było prawdziwe lub prawidłowe?

Każdy z nas choć raz w życiu znalazł się w takiej sytuacji. Zapewne przyznasz, że wolałabyś być w stanie radzić sobie z nimi w lepszy sposób. W takim razie koniecznie kontynuuj lekturę, aby poznać kilka sposobów, które pomogą Ci to osiągnąć.

Zacznij od czegoś pozytywnego, nie podkreślając błędów drugiej osoby

Gdy chcesz poprawić osobę, która trwa w błędnym przekonaniu, nie powinnaś zaczynać rozmowy od takich zwrotów jak: “To co mówisz to nieprawda”, “Nie masz do końca racji” czy “Czekaj, robisz to źle”. Takie stwierdzenia sprawią jedynie, że osoba, z którą rozmawiasz, od razu zmieni swoje nastawienie na defensywne.

O wiele lepiej byłoby wykorzystać umiejętności przekonywania i rozmawiać w o wiele bardziej intymny sposób, stawiając na jak najbardziej pozytywne podejście. Możesz na przykład powiedzieć: “Tak, to prawda, że wybraliśmy się do tego miasta i zatrzymaliśmy się w dość starym hostelu. Jednak Twojego brata nie było z nami na wycieczce, bo nadal pracował w…”.

“Bardzo dużą trudność sprawia zwłaszcza przyznanie się do błędu przed rodzicami ponieważ, co oczywiste, wiesz od nich o wiele więcej.”

-Sean Covey-

Aby poprawić osobę, która trwa w błędnym przekonaniu, musisz uważać na swój ton głosu

Kiedy poprawiasz kogoś i wskazujesz na popełnione przez niego błędy lub złe podejścia, często możesz instynktownie używać autorytatywnego, ironicznego czy konfrontacyjnego tonu głosu. Musisz się tego wystrzegać.

Ton Twojego głosu jest tak samo ważny jak Twoje argumenty. Gdy starasz się z kimś porozumieć, musisz wykazać się taktem, empatią i spokojem.

Popieraj swoje argumenty danymi

Próbując poprawiać kogoś, kto trawa w błędnym przekonaniu, nie możesz zaczynać rozmowy oznajmiając, że tylko Ty masz rację. Prawda, która nie jest niczym poparta, nie jest nic warta, bo nie masz wystarczającej ilości danych, aby ją na czymś oprzeć. Jest jak dym, który może z łatwością ulecieć przez okno.

Znudzona kobieta

Dlatego też aby pokazać, że masz rację, niczego przy tym nie narzucając, musisz stosować przekonujące argumenty. W tym celu musisz postawić na asertywną komunikację oraz zapewniać szczegółowe i obiektywne informacje.

Poza tym kluczową rolę odgrywa pełne empatii słuchanie słów drugiej osoby. Dzięki temu będziesz w stanie odpowiedzieć jej we właściwy sposób.

Zaakceptuj, że nie zawsze będziesz w stanie przekonać drugą osobę

Tak, nie zawsze będziesz w stanie przekonać kogoś, że myli się odnośnie danej kwestii. Dlatego też starając się przekonać kogoś, kto trwa w błędnym przekonaniu, załóż, że niektóre osoby nie są zainteresowane spoglądaniem na różne kwestie z Twojej perspektywy.

Dzieje się tak choćby w takich złożonych przypadkach jak dyskusja z kimś, kto broni kreacjonizmu, niektórych kultów czy przeciwstawia się stosowaniu leków.

Istnieją fakty, których część osób po prostu nie jest w stanie zrozumieć. Dzieje się to każdego dnia, ponieważ stykasz się z różnymi zakorzenionymi wartościami i religiami. Zapewne doskonale zdajesz sobie sprawę z tego, że fanatyzm i ideologiczne nieporozumienia stanowią trudne pole debaty.

Wskazywanie błędów tym, którzy próbują chronić się wykorzystując w tym celu mity jest zarówno skomplikowane, jak i męczące.

Akceptacja to jedyna rzecz, którą możesz zaoferować w takiej sytuacji, jak i w łatwiejszych przypadkach, choćby takich związanych z fałszywymi wspomnieniami. Zdobądź się na nią również, gdy Twój rozmówca upiera się przy bronieniu swojego zdania. Pamiętaj, że żyjesz w świecie, w którym każda osoba broni swojego punktu widzenia.

Postaraj się jak najczęściej przeprowadzać spokojne i inteligentne dyskusje. Jedynie w ten sposób będziesz w stanie odnieść sukces i zachować asertywność. Dlatego też powinnaś odpuścić, gdy widzisz, że sprawa jest z góry przegrana. W takim przypadku najlepiej jest wycofać się bez uszczerbku, minimalizując koszty emocjonalne.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.