Zespół niespokojnych nóg jest tak naprawdę dolegliwością trudną do precyzyjnego i jednoznacznego opisania. Na przykład niektóre osoby, które się z nim zmagają, twierdzą, że ich nogi poruszają się właściwe same będąc poza kontrolą chorego. Jednak tak naprawdę dzieje się tak dlatego, że osoby te muszą podświadomie stale poruszać kończynami dolnymi, aby zatrzymać nieprzyjemne uczucie, które jest spowodowane ich bezruchem.
Z kolei inni ludzie twierdzą, że u nich zespół niespokojnych nóg przejawia się tym, że czują oni po prostu uporczywe mrowienie w nogach. Jeśli zaczną nimi poruszać, mrowienie to zniknie na pewien czas. Poznaj dzisiaj główne cechy tego syndromu chorobowego i jego związek z korą ruchową mózgu dzięki naszemu artykułowi!
„Jest już późno, za chwilę minie północ. Próbuję spać, ale to zupełnie niemożliwe. Kiedy już prawie udaje mi się zasnąć, nagle w moich nogach pojawia się uporczywe mrowienie. Muszę się więc poruszyć. Podnoszę zatem jedną nogę i potrząsam nią w powietrzu. Opuszczam teraz ją na prześcieradło, a następnie podnoszę drugą i powtarzam cały proces. Teraz będę mieć przez pewien czas spokój. Ale tylko na chwilę.
Wiem doskonale o tym, że to drażniące mnie mrowienie i drętwienie nóg zacznie się już za kilka minut. Wstaję zatem i chodzę tam i z powrotem przez chwilę po pokoju. Masuję także nogi, a nawet trochę je oklepuję dłońmi. Mrowienie zmniejszyło się.
Udało mi się złagodzić objawy, jakie daje zespół niespokojnych nóg. Wiem jednak, że na krótko. Zawsze chociaż będzie to na tyle, że może uda mi się w końcu zasnąć.”
Czym tak naprawdę jest zespół niespokojnych nóg?
Ogólnie rzecz biorąc zespół niespokojnych nóg (znany także pod skrótem ZNN lub RLS pochodzącym od angielskiej nazwy tej choroby – Restless Leg Syndrome) występujący w literaturze specjalistycznej także pod nazwą choroby Willisa-Ekboma, to poważny problem zdrowotny, który może negatywnie wpływać na jakość i komfort życia osób, które na niego cierpią.
Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej o tej uciążliwej przypadłości, to poświęć raptem kilka minut na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu!
Zgodnie z wynikami badań zaprezentowanymi przez amerykański Narodowy Instytut Zaburzeń Neurologicznych i Udarów (oryg. National Institute of Neurological Disorders and Stroke – NINDS) zespół niespokojnych nóg należy do grupy zaburzeń czuciowo-ruchowych. Zaburzenia te cechują się ogólnie rzecz biorąc pięcioma głównymi kryteriami diagnostycznymi. Są to kolejno:
- Silna i często przytłaczająca chęć lub wręcz potrzeba nieustannego poruszania nogami. Często wiąże się ona z nienormalnymi, nieprzyjemnymi lub niewygodnymi wrażeniami, jeśli nogi pozostają w bezruchu.
- Przemożna chęć poruszania nogami pojawia się, zaczyna lub nasilna podczas odpoczynku lub bezczynności.
- Ta chęć poruszania nogami jest co najmniej chwilowo i częściowo lub całkowicie łagodzona przez poruszanie nimi.
- Chęć poruszania nogami najczęściej pojawia się lub nasila wieczorem lub w nocy, w trakcie spoczynku.
- Powyższe cztery cechy nie są spowodowane żadnymi innymi problemami o charakterze medycznym lub behawioralnym.
Zespół niespokojnych nóg, a znaczenie kory ruchowej dla tego problemu
Niektóre z głównych przyczyn powodujących zespół niespokojnych nóg to przede wszystkim niedobór żelaza (zwany potocznie anemią) i trójcykliczne leki przeciwdepresyjne (TLPD lub TCA – skrót od angielskiej nazwy tricyclic antidepressants).
Do często spotykanych powodów tego schorzenia należą też selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI, z ang. Selective Serotonin Reuptake Inhibitor), lit i kofeina. Jednak nowe odkrycia medyczne wiążą też zespół niespokojnych nóg z nieprawidłowym funkcjonowaniem kory ruchowej.
Naukowcy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa odkryli kolejną możliwą przyczynę tego zespołu zaburzeń czuciowo-ruchowych Jest nią nadpobudliwość w obszarze kory ruchowej. Dr Rachel Salas prowadząca badania w ramach Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa stwierdza, że:
„Obszar mózgu kontrolujący kończyny dolne wykazuje u osób chorych zwiększoną pobudliwość korową w korze ruchowej”.
Dostępne metody leczenia zespołu niespokojnych nóg
Naukowcy opracowali kilka różnego rodzaju metod leczenia zespołu niespokojnych nóg. Różnią się one w zależności od stopnia nasilenia choroby oraz jej konkretnej przyczyny. Do najważniejszych rodzajów terapii zaliczane są przede wszystkim:
Leczenie farmakologiczne
Większość przypadków zespołu niespokojnych nóg można w prosty sposób wyleczyć za pomocą odpowiednio dobranych leków. Do tych potrzeb służą na przykład:
- Agonisty dopaminy, takie jak ropinirol, pergolid lub pramipeksol.
- Benzodiazepiny, które zauważalnie zmniejszają uczucie mrowienia i ułatwiają zasypianie.
- Leki przeciwdrgawkowe, zwłaszcza gabapentyna i karbamazepina.
- W niektórych przypadkach lekarz może także zaordynować opioidy. Leki z tej grupy można również stosować na zespół niespokojnych nóg ze względu na ich działanie przeciwbólowe.
Leczenie niefarmakologiczne
Dolegliwości, z jakimi wiąże się zespół niespokojnych nóg można także złagodzić poprzez stosowanie odpowiednich nawyków. Należą do nich przede wszystkim:
- Przestrzeganie odpowiedniej rutyny dnia codziennego i codzienne kładzenie się spać o tej samej porze.
- Ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie ze swojej codziennej diety kofeiny, alkoholu i nikotyny oraz innych substancji o właściwościach pobudzających.
- Częste ćwiczenia wykonywane przez snem lub ogólnie rzecz biorąc zwiększenie aktywności fizycznej w godzinach popołudniowych i wieczornych.
Podsumowanie naszych dzisiejszych rozważań
Naukowcy wiedzą doskonale, że na temat zespołu niespokojnych nóg (RLS) pozostało wciąż jeszcze wiele zagadek do rozwiązania i tajemnic do odkrycia. Wszystkie ich wysiłki mają ogólnie rzecz biorąc na celu poprawę jakości życia osób zmagających się z tymi uciążliwymi dolegliwościami.
Zmniejszenie objawów, którymi cechuje się zespół niespokojnych nóg przełoży się z pewnością na lepszą higienę snu i jego jakość. To z kolei pozwoli nam wyeliminować senność, zmęczenie, brak energii życiowej i wahania nastroju.