Samowiedza: jak poznać siebie

Samowiedza i droga do jej osiągnięcia to pojęcia tak stare jak sama ludzkość. W starożytnej Grecji, a dokładniej na południowym zboczu góry Parnas, znajdowała się rzeźba Homera, niedaleko Wyroczni Delfickiej. Grecy wypisali na nim siedem wielkich praw. Jednym z nich było „Poznaj siebie”. Przypisywano te słowa Heraklitowi.

Co jednak oznacza samowiedza czy poznanie siebie? Jest to niezwykle rozległe pytanie. Zdefiniujmy więc to pojęcie w sposób łatwy do zrozumienia. Samowiedza to informacje, które posiadasz o sobie. To, w co wierzysz, czego chcesz i co dostrzegasz.

„Samowiedza, równie tajemnicza i niejednoznaczna jak rada wyroczni, jest podstawą samej możliwości samopomocy”.

-Jose Burgos-

Samowiedza: sztuka lepszego poznania siebie

Niektórzy autorzy (Ryle, 1949) twierdzą, że poznanie siebie oznacza bycie świadomym swoich działań, swojego sposobu reagowania na określone sytuacje, swoich myśli i uczuć. Oznacza to, że wiesz, jak postrzegasz i zachowujesz się w różnych scenariuszach życia. Niezwykle ważny jest również Twój język, ponieważ jako człowiek masz predyspozycje do opisywania swojego życia w sposób narracyjny.

Samowiedza rodzi się z obserwacji. Zastanów się, jakie strategie radzenia sobie zwykle stosujesz, gdy identyfikujesz problem? Czy masz tendencję do proszenia o pomoc, próbowania samodzielnego znalezienia rozwiązania lub ignorowania go, dopóki nie masz innego wyboru, jak wybrać inną strategię?

Informacje, które posiadasz o sobie, o tym, jak myślisz, doświadczasz swoich emocji czy reagujesz na sytuacje, są dynamiczne. Innymi słowy, zmieniają się wraz z upływem czasu, a kolejne doświadczenia życiowe wzbogacają Cię. W przeciwieństwie do innych rodzajów wiedzy, ten rodzaj opiera się na Twoich przekonaniach. Dla José Burgosa (2003) „wierzyć znaczy wiedzieć”.

„Są trzy rzeczy, które trudno zmienić: stal, diament i poznanie samego siebie”.

-Benjamin Franklin-

Refleksje dla promowania samowiedzy

Zadanie „zajrzenia w głąb siebie” może stać się bardziej produktywne, jeśli pomożesz sobie, zadając sobie kilka pytań. Poprzez introspekcję możesz dojść do wniosków na swój temat, których wcześniej mogłeś nie zauważyć.

Co więcej, poznając siebie, możesz znaleźć innowacyjne sposoby radzenia sobie z przytłaczającymi wydarzeniami życiowymi w bardziej dostosowany sposób. Ponadto będziesz cieszyć się większą ilością codziennych rzeczy, które zapewniają dobre samopoczucie.

„Jeśli ktoś nie wie, do którego portu płynie, żaden wiatr nie jest pomyślny”.

-Seneka-

1. Wizualizacja: wszystkie Twoje problemy zniknęły

Wyobraź sobie, że wszystkie rzeczy, które powodują Twój dyskomfort, zniknęły. Po naciśnięciu wyimaginowanego przycisku wszystkie problemy związane z finansami, dziećmi, partnerem, przyjaciółmi i pracą rozpłynęły się. Co byś zrobił? Czy poczułbyś się lepiej?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. To dlatego, że problemy są częścią życia. Jednak sposób, w jaki reagujesz na nieprzyjemne zdarzenia, wiele mówi o Tobie. Stawiasz im czoła czy ich unikasz? Aktywne radzenie sobie wiąże się z większym poczuciem własnej skuteczności. Innymi słowy, czujesz się bardziej zdolny do stawienia czoła wyzwaniom życia.

Odrywając się od trapiących Cię problemów (naciskając wyimaginowany przycisk), możesz przyjąć inną perspektywę. W efekcie możesz obserwować, jak reagujesz na to, co powoduje Twój dyskomfort. Czy jesteś zadowolony ze sposobu, w jaki to robisz? Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, możesz to zmienić.

„Jeśli chcesz różnych rezultatów, nie rób ciągle tych samych rzeczy”.

-Albert Einstein-

2. Spójrz na dobro w sobie

Jako istota ludzka jesteś potencjalnie świadomy wielu swoich wad. Fakt ten można zrozumieć za pomocą prostej metafory. Twoje wady są jak wielkie czarne plamy na ogromnej białej ścianie. Co więcej, być może stały się tak duże, że ściana praktycznie nie jest już biała.

W takim przypadku Twoje błędy zostaną podświetlone. To tak, jakby znajdowały się na przeciw reflektorów samochodu. Może to sprawić, że przestaniesz zwracać uwagę na swoje mocne strony lub rzeczy, które najbardziej w sobie lubisz. A może spróbujesz poświęcić część swojego dnia na opisanie siebie w pozytywny sposób? Aby to zrobić, zastanów się, jak opisałby Cię ktoś z Twoich bliskich.

Twój język przenika Twoje myśli i emocje. W konsekwencji dostrzeganie w sobie zła częściej niż dobra może zaciemniać sposób, w jaki patrzysz na życie.

Czy byłbyś skłonny założyć okulary ze specjalnym filtrem bycia miłym dla siebie do oglądania własnej rzeczywistości? Nie jest to samooszukiwaniem się. Ćwiczenie polega po prostu na wyszukiwaniu pozytywnych cech, o których wiesz, że je masz.

„Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”.

-Antoine de Saint-Exupéry-

3. Jak bardzo jesteś szczęśliwy?

Co lubisz? Czy coś sprawia, że czujesz się dobrze? Co jest dla Ciebie ważne? Szczęście to złożony temat. Na temat pojęcia szczęścia toczą się naprawde skomplikowane debaty. Istnieje tyle definicji szczęścia, ilu ludzi go doświadcza. My chcemy skupić się jednak na ostatnim pytaniu: co jest dla Ciebie ważne?

Szczęście można rozumieć jako stan przejściowy. Doświadczasz go w obliczu wydarzeń, które są dla Ciebie ważne. Na przykład strażak może czuć się szczęśliwy pod koniec dnia pracy, ponieważ uratował życie dwóm osobom. Z drugiej strony, ktoś inny może odczuwać szczęście z prostego faktu, że codziennie je śniadanie z rodziną.

Co napędza Twoje szczęście? Skąd czerpiesz energię, która pcha Cię do przodu? Co lubisz robić? Jeśli potrafisz odpowiedzieć na te pytania, możesz wyznaczać sobie cele. W tym sensie szczęście można rozumieć jako subiektywną zdolność do cieszenia się życiem, zarówno w dążeniu do celu, jak i podczas jego realizacji (Veenhoven, 2001).

Osiągnięcie samowiedzy

Osiągnięcie samowiedzy wymaga refleksji. Aby to zrobić, zalecamy znalezienie cichego miejsca, które zapewnia spokój.

Postaraj się poświęcić kilka minut każdego dnia na zastanowienie się nad tym, co robisz, jak się masz, co czujesz, dokąd chcesz iść i co do tej pory osiągnąłeś. To naprawdę przydatny sposób na samoregulację i lepsze poznanie siebie.

„Wszyscy zostaliśmy umieszczeni na tej ziemi, aby odkryć własną ścieżkę i nigdy nie będziemy szczęśliwi, jeśli będziemy żyć według czyjegoś pomysłu na życie”.

-James Van Praagh-