Pułapka produktywności i niebezpieczeństwa z nią związane

Pułapka produktywności to koncepcja zaproponowana przez psychologa Olivera Burkemana w jego książce Cztery tysiące tygodni. Termin odnosi się do występującego współcześnie negatywnego zjawiska: przekonania, że produktywność jest ostatecznym celem życia. Być może i Ty masz tendencję do włączania do swojego codziennego harmonogramu coraz większej liczby zadań i czynności. Czasami dzieje się tak do tego stopnia, że nie ma już miejsca na nic innego.

Pułapka produktywności to poważny problem współczesnego społeczeństwa. Burkeman określa ją jako oszustwo, ponieważ taka postawa jest jak studnia bez dna: bez względu na to, ile czynności wykonasz lub ile osiągniesz, nigdy nie będziesz mieć dość. Zawsze będziesz chcieć więcej. W związku z tym zawsze wprowadzisz do swojego harmonogramu nowe zajęcia.

Tymczasem życie pędzi do przodu, a Twój harmonogram wręcz pęka w szwach. Pod koniec dnia nie odczuwasz satysfakcji płynącej z wykonanego zadania, ale raczej smutek, że nie zrobiłeś więcej. W rzeczywistości wielu z nas wpada w pułapkę produktywności i już nigdy z niej nie wychodzi.

Pułapka produktywności – na czym polega?

Książka Burkemana nie mogła mieć lepszego tytułu: Cztery tysiące tygodni. To dlatego, że pisarz dokonał obliczenia liczby tygodni, które dana osoba przeżyłaby, gdyby osiągnęła wiek 80 lat. Jak widać, życie jest naprawdę krótkie. Średnio masz do dyspozycji tylko ten czas, aby zrealizować swoje marzenia, żyć pełnią życia i pokonać trudności, które staną Ci na drodze.

Czasami wypełnianie każdego dnia czynnościami pomaga zapomnieć o tym, jak bardzo jesteś znużony. Być może sądzisz, że masz przed sobą wieczność i że jesteś w stanie „rozciągać” czas bez ograniczeń. Jest to jednak nic innego jak iluzja. W końcu każdy dzień ma tylko 24 godziny i jeśli próbujesz wycisnąć z niego każdą sekundę, aby być bardziej produktywnym, być może złapała Cię pułapka produktywności.

W rzeczywistości tworzy ona dynamikę, która kończy się jedynie labiryntem. Wynika to z rzeczywistości, którą nie zawsze dostrzegasz: praca rodzi tylko więcej pracy. Każde dodane działanie i cel uruchamia cykl zadań, który w niektórych przypadkach rośnie wykładniczo.

Niewłaściwe przekonania co do bycia produktywnym

Obecnie panuje powszechne przekonanie, że jeśli ktoś jest w stanie pracować osiem godzin, ale ma też firmę, trenuje w wolnym czasie, bierze lekcje gry na pianinie, ćwiczy jogę, a po godzinach pisze powieść, to udaje mu się czerpać z życia jak najwięcej. Rzeczywiście, znaczna część słynnej literatury poświęconej samopomocy jest poświęcona prezentowaniu technik pozwalających osiągnąć wszystko, co zamierzasz zrobić, a jednocześnie kontrolować niepokój, który wywołuje ten stopień samozaparcia.

W ten sposób powstaje fałszywe przekonanie, że wszystko jest możliwe. Pułapka produktywności wszczepia Ci pogląd, że wystarczy, iż zastosujesz odpowiednią technikę, a osiągniesz wszystkie cele. Jeśli Ci się nie uda, nie kwestionujesz samego przekonania, ale technikę pracy lub własną zdolność do jej prawidłowego zastosowania.

W rzeczywistości pułapka produktywności wywołuje poczucie winy za odniesioną porażkę w tym gorączkowym życiu. Nie zdajesz sobie sprawy, że zapominasz cieszyć się swoimi osiągnięciami i po prostu żyć. W rzeczywistości stres, którego doświadczasz, może być przyjaznym głosem, który mówi Ci, abyś się zatrzymał i przewartościował to, w co wierzysz. Dzieje się tak być może właśnie dlatego, że wpadłeś w pułapkę produktywności.

Pułapka produktywności – czas się z niej wydostać

Twoja bardzo ambitna, hiperwydajna rutyna nie pozwala Ci dostrzec, że masz tylko około 4000 tygodni istnienia. Czas natomiast w tym równaniu działa na Twoją niekorzyść. W badaniu przeprowadzonym przez Uniwersytet w Toronto (Kanada) i Uniwersytet Rutgersa (USA) poproszono grupę uczestników o wymienienie dziesięciu ważnych celów. Inną grupę poproszono o wypisanie dziesięciu powodów, za które można być wdzięcznym.

Następnie wszyscy wypełnili kwestionariusz dotyczący samopoczucia. Ci, którzy koncentrowali się na wdzięczności, mieli znacznie wyższe wyniki w zakresie dobrego samopoczucia niż ci, którzy koncentrowali się jedynie na celach.

Być może najlepszym, co możesz zrobić jest zatrzymać się na chwilę i sprecyzować swoje priorytety. Jeśli masz wiele celów, istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie uda Ci się osiągnąć ich wszystkich. Spróbuj wybrać te, które są dla Ciebie naprawdę ważne. Zacznij myśleć o swoim szczęściu i przestań wierzyć, że tylko produktywność sprawia, że jesteś ważny. Wyjdź z pułapki produktywności.