Przemoc ze względu na płeć wśród młodzieży i jej dostrzeganie

Przemoc ze względu na płeć wśród nastolatków jest jednym z największych wyzwań stojących przed rodzinami, przyjaciółmi i oczywiście ofiarami. W rzeczywistości może ona całkowicie zniszczyć nadzieję na przyszłość danej osoby. Na czym więc polega i jak można ją zidentyfikować? Dowiedz się tutaj.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gorka Jiménez Pajares.

Ostatnia aktualizacja: 03 lipca, 2023

Przemoc ze względu na płeć przejawia się u nastolatków na wiele sposobów. Jednak najbardziej rozpowszechnione jest molestowanie seksualne. Jest to szczególnie istotne, biorąc pod uwagę, że adolescencja jest kluczowym etapem w eksploracji tożsamości oraz zrozumieniu oczekiwań społecznych i narzuconych norm płciowych. W rzeczywistości każde zniekształcenie tych procesów może prowadzić do rozwoju zachowań agresywnych.

Przemoc na tle płciowym przybiera różne formy. Może to być zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. Powszechne jest również nękanie w Internecie. W kontekście dorastania molestowanie seksualne może być dość bolesne, obniżając i zmniejszając samoocenę i miłość własną młodych ludzi. Na przykład izolacja, kontuzje i niska samoocena to tylko niektóre z jej konsekwencji.

Przemoc ze względu na płeć – słowem wstępu

Przemoc ze względu na płeć obraca się wokół nierównych relacji władzy między mężczyznami i kobietami. Z reguły występuje w kontekście związku, niezależnie od tego, czy para mieszka razem. Szybki wzrost liczby zgłaszanych obecnie przypadków oznacza, że istnieje potrzeba poruszenia tego problemu społecznego i zdrowotnego na arenie publicznej.

Przemoc ze względu na płeć często zaczyna się od zachowań mających na celu kontrolę nad kobietami. Niestety jest to fakt, który często pozostaje niezauważony lub jest bagatelizowany. Często krystalizuje się w napaściach, wybuchach złości i innych formach agresji. W takich przypadkach u ofiary pojawia się brak ochrony, bezradność i obniżona samoocena.

Zastraszające tempo rozwoju przemocy

Hiszpańskie Ministerstwo ds. Równości opublikowało przewodnik dotyczący wykrywania przemocy ze względu na płeć wśród nastolatków (Guía para la detección de la violencia de género en adolescentes). Identyfikuje i opisuje trzy fazy, w których występują te zachowania.

1. Napięcie kumuluje się w pierwszym okresie związku między nastolatkiem a jego partnerką. W rezultacie pojawiają się małe wybuchy złości i irytacji wzbudzające niepokój partnerki.
2. W fazie pośredniej napięcie objawia się wybuchami przemocy o zmiennej sile. W rzeczywistości różnice między nimi mogą być tak duże, że mogą sięgać od drobnych uderzeń po zabójcze ciosy.
3. Wreszcie następuje „miesiąc miodowy”. Sprawca przeprasza. Ponadto obiecuje, że jego nadmierna kontrola, bicie i wyzwiska słowne już nigdy się nie powtórzą.

Miesiąc miodowy szybko się jednak kończy i obietnica nie zostaje spełniona. Zamiast tego ponownie rozpoczyna się gwałtowny cykl kontroli oraz przemocy słownej i fizycznej. To błędne koło. Co jednak można zrobić, aby temu zapobiec? Kluczowe jest wykrywanie tego problemu.

Wykrywanie przemocy ze względu na płeć u nastolatków

To niezwykle bolesne dla rodzica, widzieć jak jego dziecko jest źle traktowane. Każda sytuacja, w której osoba będąca przedmiotem nadużyć staje się bezbronna, wykracza poza granice akceptacji. Dlatego jeśli jesteś krewnym lub przyjacielem ofiary, wprowadźć w życie kilka wskazówek opisanych w wyżej wymienionym przewodniku. Pomogą Ci one ustalić, czy bliska Ci osoba cierpi z powodu przemocy ze względu na płeć. Oto one:

• Izolacja.
• Niska samoocena.
• Zmiany w nastawieniu.
• Rezygnacja ze studiów.
• Oznaki obrażeń fizycznych.
• Występowanie machizmu.
• Destrukcyjne zachowania, takie jak agresywność.
• Brak autonomii w podejmowaniu decyzji.
• Zmiany w ubiorze i rytuałach pielęgnacyjnych.
• Zaniechanie wykonywania ulubionych zajęć (malowanie, piłka nożna, tenis itp.).
• Usprawiedliwianie zazdrości ze strony partnera („Jest zazdrosny, bo mnie kocha”).
• Zależność. Może się ona przejawiać w stałym kontakcie w mediach społecznościowych lub przez telefon komórkowy.

Z reguły relacje opierają się na zaufaniu, wzajemnym podziwie i szacunku. Jednak czasami staje się to dalekie od rzeczywistości. Jeśli dominuje zazdrość, a osoba czuje się wyobcowana, może to być oznaką czegoś niezdrowego. Może to stanowić wstęp do poważnych nadużyć.

Przemoc ze względu na płeć – jak ją zauważyć

Poczucie upokorzenia, kontroli i niedoceniania może umieścić ofiarę w duszącej czarnej dziurze. To wyczerpujące. Co więcej, wydaje się, że nie ma temu końca, i że nie ma nadziei na światełko w tunelu. Jeśli uważasz, że to Ty jesteś ofiarą przemocy ze względu na płeć, porozmawiaj z rodzicami, nauczycielami, policją lub lekarzem. Upewnij się, że poprosisz o pomoc, jeśli Twój partner wykonuje którekolwiek z poniższych działań (Ministerstwo Równości, 2023):

• Sprawdza Twój telefon.
• Nie pozwala pracować.
• Zmusza do seksu.
• Poniża Cię, krzyczy na Ciebie lub obraża.
• Wyśmiewa Cię lub poniża.
• Izoluje Cię od rodziny i przyjaciół.
• Kontroluje sposób, w jaki się ubierasz.
• Grozi, że skrzywdzi Ciebie lub Twoich bliskich.
• Sprawia, że czujesz się gorsza.
• Sprawia, że porzucasz przyjaciół, ponieważ on ich nie lubi.
• Często Cię ignoruje i ma wpływ na to, jak się czujesz.

Przemoc ze względu na płeć może się narodzić w okresie dojrzewania i utrwalać przez całe życie. Dlatego wczesne wykrycie przyczynia się do przerwania cyklu. Mówienie o tym i zgłaszanie incydentów to pierwszy krok w kierunku dbania o siebie i okazywania sobie szacunku. Oznacza to nadanie priorytetu własnemu zdrowiu, zarówno fizycznemu, jak i psychicznemu.

Dziś ten rodzaj przemocy staje się coraz bardziej publiczny. Dla społeczeństwa stanowi to powód do zmartwienia, ponieważ jego negatywne skutki działają jak bomba zegarowa na ciało i umysł. Jeśli więc widzisz kogoś w sytuacji przemocy ze względu na płeć lub sama jej doświadczasz, koniecznie to zgłoś.

Zapobieganie i interwencja

Przemoc ze względu na płeć to jeden z najgorszych scenariuszy, z jakimi może spotkać się nastolatka. W wyniku tego szkodliwego czynu może odczuwać izolację i niepokój, wraz z usprawiedliwieniem sprawcy, który przejmuje nadmierną kontrolę. Konieczne jest inwestowanie w profilaktykę i interwencję w przypadku zidentyfikowania jakiejkolwiek sytuacji zagrożenia.

Wyzwanie, jakie stanowi przemoc ze względu na płeć, jest ogromne. Co więcej, jest to problem wielopłaszczyznowy i wieloprzyczynowy. Dlatego każde podejście musi być również multidyscyplinarne. Musimy podejmować małe indywidualne działania, które ostatecznie przeradzają się w duże działania realizowane przez nasze grupy społeczne. Niewątpliwie pomoże w tym edukacja w zakresie równości i propagowanie kultury donosu. W końcu wszyscy musimy działać razem.