Młodzież z wieloma problemami

Bycie nastolatkiem może być trudne. W tym okresie życia zachodzą istotne zmiany, które decydują o tym, jacy będziemy w wieku dorosłym. W efekcie oznacza to zerwanie niektórych więzi łączących młodych ludzi z dzieciństwem i budowanie nowych, co może być trudne. Młodzież z wieloma problemami jest niestety coraz częstszym scenariuszem w dzisiejszym świecie.

Nastolatki często postrzegają życie jako burzliwe, dramatyczne i niestabilne. Jest tak, ponieważ w kulturze Zachodu, inaczej niż w innych, nie ma obrzędów, rytuałów czy praktyk, które wskazywałyby nastolatkowi, że przestał być dzieckiem, a stał się pełnoprawnym dorosłym (Madruga, 2019).

„Dojrzewanie to czas, w którym doświadczasz wszystkiego intensywniej”.

-Edward Zwick-

Niebezpieczny koktajl emocji

Nastolatki doświadczają wielu trudności. Przechodzą przez istotne zmiany, zarówno w swoim ciele, jak i relacjach społecznych. Ponadto ich mózgi są dalekie od pełnego rozwoju i mają tendencję do intensywniejszego przeżywania emocji. Pewien odsetek młodych ludzi uważa narkotyki za sposób radzenia sobie i zmniejszania krótkotrwałego dyskomfortu. Oznacza to jednak, że prawdopodobnie wpadną w niezwykle bolesne pułapki uzależnienia.

Młodzież z wieloma problemami to ważny aspekt dzisiejszego świata. W tym znaczącym okresie nastolatek ma do czynienia ze scenariuszami, takimi jak uzależnienie od narkotyków, a także innymi problemami, takimi jak zdrowie psychiczne i kwestie prawne. Obecnie w Europie ponad dwa miliony nastolatków doświadcza podobnych sytuacji.

Dane dotyczące zaburzeń psychicznych w krajach rozwiniętych, takich jak Hiszpania czy Stany Zjednoczone, pokazują, że blisko 15 procent osób w wieku od czterech do 17 lat ma zdiagnozowane zaburzenie psychiczne (Ribas-Siñol, 2015). Co więcej, coraz więcej jest przypadków młodych ludzi, którzy spożywają wiele szkodzących substancji i u których rozwijają się inne współistniejące obrazy kliniczne. Innymi słowy, prezentują oni jednocześnie kilka jednostek klinicznych.

„88% nastolatków, którzy rozpoczynają leczenie z powodu używania substancji, ma inne powiązane zaburzenia”.

-María Ribas-Siñol-

Narkotyki trampoliną do innych zaburzeń psychicznych

Obecnie nadużywanie substancji psychoaktywnych wśród młodzieży wzrasta. Rzeczywiście, 25 procent nastolatków przyznaje, że korzystało z tego typu środków w ostatnich tygodniach. Do najczęściej spożywanych substancji w tej populacji należą napoje alkoholowe i konopie indyjskie. Ponadto użycie kokainy również rośnie wykładniczo, co jest alarmujące dla ekspertów.

Ten dramatyczny wzrost używania substancji ma poważne konsekwencje. Młodzież z wieloma problemami staje się bardziej agresywna i częściej angażuje się w zachowania przestępcze. Często celem tych ludzi jest zdobycie pieniędzy na zakup narkotyków. W rezultacie mają trudności z integracją ze społeczeństwem i doświadczają poważnych problemów prawnych.

Kiedy nastolatek przedstawia, oprócz uzależnienia od narkotyków, inną jednostkę kliniczną, taką jak depresja lub trauma, nazywa się to podwójną patologią. Ten stan sprawia, że każda interwencja jest bardziej złożona, ponieważ problemy zdrowotne łączą się z problemami na poziomie sądowym.

„Podwójna patologia i choroby psychiczne u nastolatków są coraz częstsze, a wiele przestępstw wiąże się ze spożywaniem toksycznych substancji”.

-María Ribas-Siñol-

Młodzież z wieloma problemami: często występujące zaburzenia

Warto wspomnieć, że współcześnie problemy zdrowotne w okresie dojrzewania zaczynają się wcześniej i są częstsze. Stwierdzono, że prawie połowa nastolatków cierpiących na wielorakie stany wykazuje więcej niż trzy zaburzenia w tym samym czasie. Dane różnią się w zależności od rodzaju badania, jednak istnieją pewne jednostki kliniczne, które pojawiają się częściej u młodzieży wieloproblemowej.

Wszystko to może być ze sobą powiązane. Trudno jednak stwierdzić, które ze schorzeń pojawiło się jako pierwsze i wzmocniło pozostałe. Z tego powodu wymagana jest duża wiedza kliniczna przy rozwiązywaniu problemów młodych ludzi.

„Młodość jest szybka w uczuciach, ale słaba w ocenie”.

-Homer-

Problemy z zachowaniem

Najczęstszymi zaburzeniami w tej populacji są zaburzenia zachowania. Są to na przykład kradzież, kłamstwo lub nieprzestrzeganie norm społecznie ustalonych.

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (2014) twierdzi, że cechą charakterystyczną tych nastolatków jest ich niska zdolność do tolerowania frustracji. Konsekwencje są różne, w zależności od płci nastolatka:

• Dziewczyny częściej kłamią. Częściej też opuszczają szkołę i zażywają więcej narkotyków niż chłopcy. Agresje, których się dopuszczają, mają miejsce w kontekście relacyjnym i mają charakter bardziej psychologiczny niż fizyczny. Jest to na przykład nękanie słowne.
• Z drugiej strony chłopcy dopuszczają się większej agresji fizycznej. W związku z tym mają tendencję do popełniania aktów wandalizmu i bójek. Zachowania związane z kradzieżą przedmiotów są również bardziej charakterystyczne u mężczyzn. W efekcie przejawiają oni bardziej intensywny sprzeciw wobec norm społecznych.

Zgodnie z modelem ontogenetycznym zaproponowanym przez McDonougha (Fonseca, 2021) używanie substancji jest kontekstowym czynnikiem predysponującym do rozwoju zaburzeń zachowania. Ponadto inne elementy, takie jak wychowanie oparte na karaniu i narażenie na brutalne środowiska, są istotnymi czynnikami w podwójnej patologii.

Cień depresji

Depresja jest drugą najczęstszą jednostką kliniczną, na którą cierpi młodzież z wieloma problemami. Obecnie wiadomo, że prawie pięć procent nastolatków cierpi na depresję. Jest to jedno z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń w tym sektorze populacji.

Wśród mężczyzn jest to szczególnie związane z zaburzeniami zachowania i używaniem narkotyków. Ten koktajl emocji zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa, które jest trzecim najczęstszym czynnikiem śmiertelności w tej populacji (Ribas-Siñol, 2015).

Jedna teoria jest znana jako hipoteza samoleczenia. Może wyjaśniać, dlaczego nastolatki używają substancji takich jak kokaina, która jest narkotykiem pobudzającym, w celu zmniejszenia objawów depresyjnych. Może to być również powodem wzrostu liczby nastolatków spożywających tę konkretną substancję.

„Narkotyki to strata czasu. Niszczą pamięć, szacunek do samego siebie i wszystko, co idzie w parze z poczuciem własnej wartości”.

-Kurt Cobain-

Umysły zranione traumą

Trauma to kolejne zaburzenie, które jest często opisywane w kontekście nastolatków z wieloma problemami. W okresie dojrzewania może ona wynikać z ciągłych sytuacji nadużyć. Nastolatki mogą nadużywać substancji, aby stawić czoła wrogiemu i pełnemu przemocy środowisku.

APA (2014) wspomina, że nadużywanie substancji i zaburzenia zachowania są silnie powiązane z traumą z dzieciństwa. W szczególności zaburzenie opozycyjno-buntownicze. Ponadto wskazuje się, że narkotyki mogą być sposobem na uniknięcie radzenia sobie z wyjątkowo intensywnymi wspomnieniami z emocjonalnego punktu widzenia.

„Żyjemy nie wiedząc, że nasze traumy rządzą naszym życiem”.

-Sandra Barneda-

Nakładające się warunki

Jak widać, jednostki kliniczne pojawiające się w kontekście nadużywania narkotyków często się pokrywają. Biorąc pod uwagę fakt, że przechodzimy przez dekadę naznaczoną niestabilnością gospodarczą, pandemią i wojną, zrozumiałe jest, że poczucie niepewności i pustki, które mogą odczuwać nastolatkowie, nasila się.

Dlatego coraz częściej w przychodniach zdrowia spotyka się młodych ludzi, którzy mają obszerną historię uzależnienia od narkotyków, depresji, problemów z zachowaniem i traum. Wzrost ten jest niezwykle niepokojący i alarmujący dla systemów opieki zdrowotnej. Specjaliści nieustannie dążą do kontynuowania badań i opracowywania programów profilaktycznych, które pomagają dorastającej populacji prowadzić zdrowy tryb życia.

„W Europie jeden na sześciu uczniów (17 procent) przyznał, że przynajmniej raz w życiu zażył nielegalny narkotyk”.

-ESPAD-