Jak rozpoznać pogorszenie zdrowia psychicznego?

Czasami wmawiamy sobie, że ze wszystkim damy radę. Jednak stres i nadmiar emocji mogą spowodować pogorszenie zdrowia psychicznego.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Jak rozpoznać pogorszenie zdrowia psychicznego? Nie jest wcale tak łatwo zauważyć, że dzieje się z nami coś złego. Nasze społeczeństwo normalizuje niepokój i stres oraz przekonuje nas, że depresja jest wynikiem braku odpowiedniej zaradności życiowej.

Zaczynamy błędnie postrzegać kwestię zdrowia psychicznego. Wiele osób postrzega samopoczucie psychiczne w kategoriach siły i słabości. Takie myślenie to duży błąd. Każdy z nas może bowiem cierpieć z powodu pewnego rodzaju problemów, co niczego my nie ujmuje. To całkowicie ludzkie.

Warto pamiętać o definicji zdrowia psychicznego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):  “to dobrostan emocjonalny, społeczny i osobisty pozwalający jednostce na świadome korzystanie ze jej kompetencji w celu radzenia sobie z trudnościami. W stanie tym można pracować nad rozwijaniem satysfakcjonujących relacji społecznych”.

Jednak nie zawsze się nam to udaje. Nie zawsze jesteśmy w równowadze emocjonalnej i nie zawsze radzimy sobie z trudnościami. Dobrostan psychiczny nie jest domyślny. Czasami ulega osłabieniu lub degradacji.

Pogorszenie zdrowia psychicznego – objawy

Czasem zapominamy o tym, że zdrowie psychiczne to jeden z filarów postępu społecznego i ekonomicznego. Bez niego wszystko się wali i traci sens. Dobrostan psychiczny zależy od wielu czynników takich jak wsparcie emocjonalne, możliwości zawodowe, opieka zdrowotna, kontekst społeczny wolny od konfliktów, dyskryminacji i przemocy…

Można stwierdzić, że sfery te pozostają z jednostką we współzależności. To, co nas otacza ma na nas wpływ, a nasz stan psychiczny warunkuje nasze postrzeganie otoczenia. Konieczne jest zrozumienie tego mechanizmu.

Skoro nie wstydzimy się przyznać, że cierpimy na cukrzycę czy depresję poporodową, nie powinno nas tyle kosztować mówienie o chorobie dwubiegunowej czy niepokoju.

Normalizowanie chorób i zaburzeń psychicznych przekłada się na ich akceptację oraz większy szacunek dla cierpiących na nie osób. Ich wczesne wykrywanie i szukanie pomocy specjalistów powinno stanowić priorytet. Jak więc rozpoznać u siebie pogorszenie zdrowia psychicznego?

Drażliwość i nerwowość

Zmiany nastrojów powinny być pierwszym znakiem alarmowym. Utrzymujące się przez ponad trzy tygodnie stany takie jak drażliwość, nerwowość i niecierpliwość powinny zwrócić naszą uwagę.

Problemy z koncentracją, zapominanie

Czasami trudno nam skupić uwagę, klarownie myśleć i podejmować decyzje, a nawet śledzić konwersację. W takie dni zapominamy o drobnych sprawach i obowiązkach…

Może być to objawem niepokoju.

Zmiana nawyków żywieniowych

Pogorszenie zdrowia psychicznego może objawiać się zmianami w obrębie nawyków żywieniowych i snu. Niektórym szybko zaczyna dokuczać bezsenność. Inni z kolei dużo śpią, czują się wyczerpani i marzą tylko o odpoczynku.

Warto też przyglądać się nawykom żywieniowym. Zachowania takie jak napady objadania się utrata apetytu powinny nas zaniepokoić.

Izolacja

Odłączenie się od otoczenia, apatia i porzucenie zainteresowań to niepokojące objawy. Dobrostan psychiczny warunkowany jest także przez naszą zdolność do cieszenia się rozrywką i kontaktami z innymi ludźmi.

Utrata zainteresowania tego typu aktywnościami powinno skłonić nas do zgłoszenia się po specjalistyczną pomoc.

Obsesje i niepokoje

Czasami do głosu dochodzą obsesje na temat jakiegoś wymiaru, koncepcji czy sytuacji. Pojawiają się wówczas irracjonalne, negatywne myśli i przewidywanie najgorszych scenariuszy.

Przykład może stanowić obsesyjne czytanie treści na pewien temat online lub przekonanie, że jest się obserwowanym.

Płaczliwość

Nie ma znaczenia czy wydarzyło się coś konkretnego, czy zawalił nam się cały świat…Czasami smutek nie chce nas opuścić całymi dniami i mamy ochotę tylko płakać. Krótkie okresy tego typu bywają normalne.

Dostrzeżenie pogorszenia stanu psychicznego wymaga analizy własnego nastroju. Jeśli ciągle jesteśmy na granicy łez, pora porozmawiać z kimś, kto może nam pomóc.

Zaawansowane pogorszenie zdrowia psychicznego może objawiać się myślami samobójczymi

Wyobrażanie sobie własnego zniknięcia powinno nas bardzo mocno zaniepokoić. Śmierć jawi się wówczas jako sposób na zakończenie własnego cierpienia. Myśli samobójcze powinno się traktować bardzo poważnie. Ich pojawienie się powinno skłonić nas do natychmiastowej wizyty u specjalisty.

Podsumowując, w razie pogorszenia zdrowia psychicznego warto porozmawiać z bliskimi. Czasami widzą oni o wiele więcej niż my sami. Traktujmy zdrowie psychiczne tak samo jak traktujemy zdrowie naszego ciała – obaw te wymiary warunkują bowiem jakość życia.