Jak brak odpowiedzialności afektywnej wpływa na zachowanie ludzi?

Ludzie, którym brakuje odpowiedzialności afektywnej, ignorują swój wpływ na innych. Jeśli jesteś w związku z jedną z tych osób, może to być bardzo szkodliwe. W tym artykule pomożemy Ci zidentyfikować ich zachowania.
Jak brak odpowiedzialności afektywnej wpływa na zachowanie ludzi?
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 27 kwietnia, 2023

W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęcano pojęciom takim jak asertywność, inteligencja emocjonalna i odpowiedzialność afektywna. Są to niezbędne składniki każdego zdrowego związku. Jeśli któregoś z tych elementów brakuje, w relacji mogą pojawiać się ciągłe konflikty, niezadowolenie, a nawet nadużycia. Skąd jednak możesz wiedzieć, czy osoby, którymi się otaczasz, stosują się do powyższych zasad, czy nie? W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, jak brak odpowiedzialności afektywnej wpływa na zachowanie ludzi, abyś mógł sam ocenić, czy problem ten dotyczy Twoich bliskich.

Choć może się to wydawać oczywiste, w tego typu relacjach zachodzi szereg mylących mechanizmów. Osoba, której brakuje odpowiedzialności afektywnej, może na przykład stosować gaslighting lub inne rodzaje manipulacji emocjonalnej. Robi to, ponieważ chce sprawić, abyś uwierzył, że Twoje prośby i potrzeby są przesadzone, że nigdy nie jesteś z niczego zadowolony lub że wszystko jest Twoją winą.

W pewnym momencie zaczynasz wierzyć w jej słowa. Uciszasz wewnętrzny głos, który mówi Ci, że sposób, w jaki jesteś traktowany, jest nieodpowiedni. Dlatego też tak ważne jest, aby zwrócić uwagę na poniższe zachowania. Są to znaki sugerujące, że ktoś w Twoim otoczeniu cierpi na brak odpowiedzialności afektywnej.

Kobieta martwi się kłótnią pary
Osoby, które cierpią na brak odpowiedzialności afektywnej, mają tendencję do egoistycznego podejścia do związków.

Odpowiedzialność afektywna

Odpowiedzialność afektywna to zdolność przejmowania kontroli nad tym, jak Twoje działania wpływają na osoby w Twoim otoczeniu. Nawiązując więź afektywną, uzyskujesz szereg korzyści. Jest to na przykład uczucie miłości, towarzystwo, wsparcie czy intymność. Nabywasz także szereg obowiązków wobec drugiej osoby.

Musisz zrozumieć, że stawką są czyjeś uczucia. Wchodząc z kimś w związek, zgadzasz się dbać o emocje tej osoby. Nie oznacza to bycia odpowiedzialnym za jej szczęście lub bycia zmuszonym do pozostania w relacji z kimś, kogo już nie kochasz. Wymaga to jednak szczerości, komunikacji i empatii.

Ludzie, którym brakuje odpowiedzialności afektywnej, podchodzą do swoich związków z samolubnej i niedojrzałej emocjonalnie perspektywy. Zapominają o wzajemności i trosce, kierując się własnymi, aktualnymi pragnieniami i potrzebami. Oczywiście może to wyrządzić wielką szkodę drugiej stronie, która czuje się zlekceważona, unieważniona i zdezorientowana.

Jak zachowują się ludzie, którzy cierpią na brak odpowiedzialności afektywnej?

Podejrzewasz, że Twoja relacja z kimś jest niesprawiedliwa w stosunku do Ciebie? Czy czujesz się ignorowany, zaniedbany i lekceważony przez partnera lub kogoś bliskiego? Jeśli tak jest, zwróć uwagę na następujące znaki ostrzegawcze. Te zachowania pomogą Ci zrozumieć, czy osobie tej brakuje odpowiedzialności afektywnej.

Działanie według własnego uznania

Bycie w związku nie oznacza, że musisz odłożyć na bok własne potrzeby, zainteresowania i preferencje. Wręcz przeciwnie – ważne jest, abyś zachował swoją tożsamość. Musisz jednak wiedzieć, jak połączyć to z tym, czego potrzebuje i co czuje Twój partner. To istotne, by znaleźć równowagę.

Jeśli Twój partner robi tylko to, co jest dla niego wygodne i działa zgodnie z tym, czego chce, nie biorąc pod uwagę Ciebie, to jest emocjonalnie nieodpowiedzialny. Fakt, że nie chce o tym rozmawiać, unikaja negocjacji i często postępuje egoistycznie powinien włączyć dzwonki alarmowe.

Unieważnianie Twoich emocji

Musisz być w stanie wyrazić, jak się czujesz, bez obawy, że druga strona Cię wyśmieje lub zignoruje. Partner, któremu brakuje odpowiedzialności afektywnej, może się tak jednak zachowywać. Będzie bagatelizować Twoje emocje i oskarżać Cię o wyolbrzymianie ich.

Co więcej, nie będzie chciał słuchać Twoich skarg, próśb lub potrzeb, a tym bardziej nie będzie wprowadzać żadnych zmian, które przyczyniłyby się do Twojego dobrego samopoczucia. Wręcz przeciwnie – może Cię winić i nigdy nie przyznać, że odpowiedzialność leży również po jego stronie.

Łamanie obietnic i zobowiązań

Nadużycie zaufania jest również jednym z zachowań osoby, której brakuje odpowiedzialności afektywnej. Jej działania są niespójne z jej słowami. Partner może na przykład mówić jedno i zachowywać się w zupełnie odwrotny sposób, co powoduje, że czujesz się naprawdę zdezorientowany.

Ponadto tego typu osoba może składać Ci obietnice, które następnie systematycznie łamie. To generuje uczucie wielkiej niepewności, udręki i nieufności.

Kłamanie lub ukrywanie informacji

Uczciwość jest zawsze najlepszą opcją, ale nie najwygodniejszą. W rezultacie ludzie, którym brakuje odpowiedzialności afektywnej, mają tendencję do kłamania, aby uzyskać korzyść lub uniknąć kłopotów.

Tego typu osoby mogą Cię oszukać w ważnych sprawach (takich jak posiadanie innych partnerów w tym samym czasie) lub bardziej przyziemnych aspektach, takich jak powód odwołania randki. Niezależnie od przypadku, robią to, aby zaspokoić własne pragnienia i nie martwią się, jak może to wpłynąć na Ciebie.

Co więcej, mogą również kłamać na temat swoich uczuć. Zdarza się, że niektórzy wyolbrzymiają lub oszukują Cię, gdy nie są naprawdę zaangażowani w relacje lub nie czują tego, co twierdzą.

Znikanie lub milczenie

Brak odpowiedzialności afektywnej może również sprawiać, że ludzie bez powodu znikają i bez podania przyczyny urywają komunikację i kontakt z Tobą. Czasami ta cisza może trwać tylko kilka dn. W innych przypadkach ludzie znikają na zawsze, pozostawiając Cię w morzu zamieszania, poczucia winy i wątpliwości.

Robią tak, ponieważ nie wiedzą, jak się komunikować lub wyrażać to, co czują lub potrzebują. Wybierają łatwe wyjście – ghosting. Co więcej, mogą wykorzystywać milczenie jako formę kary i manipulacji, aby zyskać władzę w Waszej relacji.

Unikanie niezręcznych rozmów

Jeśli spróbujesz przeprowadzić otwartą i szczerą rozmowę na temat relacji z tego typu jednostką, są szanse, że odmówi ona współpracy. Osoby te mają tendencję do unikania wszelkich sytuacji, które wiążą się z byciem bezbronnym, akceptowaniem własnych błędów lub rozmawianiem na niewygodne tematy. Warto pamiętać, że ich jedynym celem jest uzyskanie korzyści dla siebie. Dlatego nie chcą zaakceptować żadnych swoich wad.

Brak szacunku wobec Twoich granic

Ludzie, którym brakuje odpowiedzialności afektywnej, nie są też w stanie szanować granic. Bez względu na to, ile razy powiesz, że pewne zachowanie Cię niepokoi lub rani, prawdopodobnie nie otrzymasz żadnej reakcji.

Osoba ta nadal nadal będzie powtarzać to, co robi, bez szacunku dla Twoich granic. Nie będzie też w stanie asertywnie wyznaczać własnych granic.

Para kłóci się na ulicy
Osoby, którym brakuje odpowiedzialności afektywnej, nie biorą pod uwagę potrzeb innych ani nie wiedzą, jak szanować swoje granice.

Brak odpowiedzialności afektywnej oznacza niezrównoważony związek

Krótko mówiąc, ludzie, którzy wykazują takie zachowania, tworzą niezrównoważone relacje. Sami potrzebują opieki, ale nie oferują jej w zamian. Ich brak komunikacji, uwagi i uczciwości sprawia, że relacje z nimi są zagmatwane, niestabilne i szkodliwe. Związek z taką osobą może poważnie zaszkodzić Twojej samoocenie i sprawić, że będziesz cierpieć.

Dlatego jeśli rozpoznajesz wymienione przez nas zachowania w którejś ze swojej relacji, ważne jest, aby ich nie minimalizować. Musisz podjąć działania. W końcu masz prawo do szacunku i bycia traktowanym ze szczerością i empatią. Z drugiej strony, jeśli to Tobie brakuje odpowiedzialności afektywnej, spróbuj przeanalizować przyczyny swojego zachowania. Być może musisz popracować nad swoją asertywnością i inteligencją emocjonalną. Profesjonalista może być przydatny, pomagając Ci w tym zakresie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Nicholson, S. B., & Lutz, D. J. (2017). The importance of cognitive dissonance in understanding and treating victims of intimate partner violence. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma26(5), 475-492.
  • Sarkis, S. M. (2018). Gaslighting: Recognize Manipulative and Emotionally Abusive People–and Break Free. Hachette UK.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.