Elisabeth Kübler-Ross i jej lekcje na temat śmierci

Elisabeth Kübler-Ross zmieniła zachodni sposób postrzegania i rozumienia śmierci. Uczyniła go bardziej ludzkim i wprowadziła opiekę paliatywną. Stworzyła także teorię etapów żałoby i przypomniała, że śmierć nie jest taka straszna dla tego, który odchodzi. Pozostawiła po sobie ważne i aktualne dziedzictwo.

Była psychiatrą szwajcarskiego pochodzenia, honoris causa na 28 uniwersytetach. W filmie dokumentalnym na temat jej pracy pokazywano ze szczegółami sprawowaną przez nią opiekę na umierającymi i śmiertelnie chorymi dziećmi. Jej wrażliwość była absolutna; potrafiła tchnąć ulgę a nawet nadzieję w konającą osobę.

Nazywano ją “matką śmierci”, ale w rzeczywistości była “matką życia”. Nauczyła nas bowiem, że utrata stanowi część naszego doświadczenia. Kluczem jest maksymalne korzystanie z życia i godne traktowanie osób odchodzących na inny świat, który, zdaniem Elisabeth Kübler-Ross, pełen jest światła i miłości.

 “Umierający zawsze udzielali nam cennych lekcji, gdyż to na skraju śmierci widzi się świat najostrzej. Odchodzący od nas ludzie uczą nas, jak cenne jest życie”.

-Elisabeth Kübler-Ross-

Elisabeth Kübler-Ross: kobieta, która szła swoją drogą

“Możesz zostać sekretarką albo gospodynią, ale nigdy nie będziesz studiować medycyny”. To słowa ojca Elisabeth Kübler-Ross w reakcji na jej pragnienie wykonywania zawodu lekarza. Urodziła się 8 lipca w Zurychu i była najmniejszą i najsłabszą z trojaczków, ale już w wieku 16 lat opuściła rodzinny dom. Sprzeciw ojca nie zatrzymał jej na drodze do celu.

Pracowała jako wolontariuszka podczas II Wojny Światowej pomagając w szpitalach i opiekując się rannymi. Po wojnie skończyła medycynę na uniwersytecie w Zurychu i poznała amerykańskiego lekarza. Wyszła za niego, po czym przeprowadzili się razem do USA, gdzie rozpoczęła specjalizację psychiatryczną na uniwersytecie w Kolorado.

Godne traktowanie umierających

Gdy doktor Kübler-Ross dotarła do USA, była zaskoczona brakiem opieki psychologicznej nad osobami śmiertelnie chorymi, a szczególnie nad dziećmi. Wiedziała o niewrażliwym stosunku do umierających. Chciała to zmienić i dlatego rozpoczęła rewolucję.

• Wprowadziła podstawy opieki paliatywnej. W książce Rozmowy o śmierci i umieraniu (1969) przedstawiła model, który zastosowano w wielu szpitalach.
• Za jej sprawą na uniwersytecie w Chicago pojawił się nowy przedmiot, którego celem było zrozumienie śmierci i potrzeby opieki nad osobami śmiertelnie chorymi. Na zajęcia te przychodzili również chorzy, by dać swoje świadectwo.

Dzięki tym zajęciom zdefiniowano etapy, przez które przechodzi osoba śmiertelnie chora: negacja, gniew, negocjacje, depresja i akceptacja.

“Gdy spełniliśmy zadanie, jakie mieliśmy do wykonania na ziemi, możemy opuścić nasze ciało, które więzi duszę podobnie jak kokon więzi przyszłego motyla. Gdy nadejdzie ten momenty, możemy odejść, uwolnić się od bólu, strachu i zmartwień; uwolnić motyla…”

-Elisabeth Kübler-Ross-

Pomoc rodzinom dotkniętym utratą bliskiego

Elisabeth Kübler-Ross pomogła tysiącom rodzin. Opisała jak godnie traktować ludzi na łożu śmierci i jak radzić sobie ze stratą bliskiego. Jej klasyczny model żałoby ułatwił kontrolę nad emocjami wywoływanymi przez takie doświadczenia.

Jej praca zainspirowała wiele fundacji do zajęcia się tematem godnej śmierci. Próbowała też założyć hospicjum dla dzieci z AIDS, ale ponieważ przypadło to na pierwsze lata epidemii, spotkała się z falą krytyki i nie udało jej się doprowadzić projektu do końca. Trudno było jej się z tym pogodzić.

Doktor Kübler-Ross napisała ponad 20 książek o śmierci i podróżowała po całym świecie prowadząc warsztaty “Życie, śmierć i przejście”. Dochody z nich przeznaczała na pomoc osobom z doświadczeniem utraty bliskiego, walkę z chorobami i strachem w ostatnich dniach życia.

Kübler-Ross: śmierć jako ostatni etap rozwoju

Jedną z jej najbardziej kontrowersyjnych książek była niewątpliwie Śmierć. Ostatni etap rozwoju. Przedstawia w niej koncepcję, według której śmierć to po prostu przejście w nowy stan świadomości. To transcendencja pełna miłości i światła…Od tego momentu zaczyna się jej zdaniem duchowa podróż.

Wizja ta została skrytykowana przez środowisko naukowe. Jednak jej modele opieki paliatywnej i walki ze stratą oraz chorobami były dobrze przyjmowane i promowane. Mimo to jej koncepcja duchowości śmierci nie była chwalona.

Wiele osób popiera jednak jej tezę i przyjmuje podobną perspektywę. Jej uspokajające i dające nadzieje lekcje o życiu i śmierci są do dziś aktualne.