Atlantyda: rola kobiet w filmach Disneya
Animowane filmy z wytwórni Disneya towarzyszyły milionom dzieci przez ładnych kilka pokoleń. Oczywiste jest to, że niektóre z tych produkcji zyskały sobie o wiele większą popularność, niż inne. Być może jednak jednym z najbardziej zapomnianych filmów Disneya jest Atlantyda – Zaginiony ląd.
A naszym zdaniem jest to sytuacja niezwykle zaskakująca, bowiem Atlantyda – Zaginiony ląd jest wyjątkowym przykładem połączenia umiejętności artystycznych z najwyższej półki, wciągającej fabuły i mnogości barwnych postaci.
“Atlantyda. Zaginiony ląd” to film wyprodukowany przez wytwórnię Disneya w 2001 roku. Został on stworzony przez Gary’ego Trousdale’a i Kirka Wise’a. Obaj twórcy nakręcili również film “Katedra Marii Panny w Paryżu” (znany także pod tytułem “Dzwonnik z Notre-Dame”).
Film “Atlandyda. Zaginiony ląd” prezentuje nam niesamowicie zróżnicowaną grupę postaci różnych narodowości i różnych kultur. Dzieło to zostało zainspirowane opowieściami Juliusza Verne’a, szczególnie “Podróżą do wnętrza Ziemi. “Atlantyda. Zaginiony ląd” cechuje się jednak futurystyczną estetyką i stylem określanym przez znawców jako cyber punk.
Jednym z głównych bohaterów filmu jest Milo James Thatch będący na co dzień językoznawcą i historykiem. Na początku wyprawy, której celem jest odnalezienie zaginionego lądu noszącego nazwę Atlantyda, Milo spotyka swoich towarzyszy, także zapalonych poszukiwaczy przygód. Przywódcą jest silny i zdeterminowany człowiek, Lyle Tiberius Rourke, któremu towarzyszy tajemnicza Helga Sinclair.
Spotka się również z Vinnym Santorinim, włoskim ekspertem od spraw kontrolowanych wyburzeń. Jest tutaj także Mole Moliere, francuski geolog i dr Joshua Strongbear Sweet, ciemnoskóry lekarz. Oprócz tego mamy młodą Audrey Rocio Ramírez, żądną przygód panią mechanik oraz radiooperatora na statku Wilhelminę Berthę Packard.
“Atlantyda. Zaginiony ląd”, film pełen przygód
Film zaczyna się od upadku miasta o nazwie Atlantyda, będącego kolebką innych cywilizacji. W początkowych scenach widzimy, jak jego mieszkańcy wybrali królową Atlantydy jako obrońcę miasta.
Wiele wieków później, w 1914 r., spotykamy Milo Thatcha, młodego historyka, który pasjonuje się swoją karierą naukowca i językami obcymi. Dowiadujemy się, że ekscentryczny milioner finansuje prace poszukiwawcze, którego celem jest znalezienie zaginionego królestwa Atlantydy. Ten milioner zatrudnia Milo w roli jego eksperta od historii, mitów i przekładu hieroglifów na język współczesny.
Wkrótce po wyjściu statku z zespołem badaczy na morze, ekipa napotyka na ogromne morskie potwory, które niszczą ich statki. Jednak grupie ocalałych udaje się znaleźć podwodną jaskinię. Okazuje się, że są oni w stanie podążać wzdłuż niej do wnętrza Ziemi pod dno oceanu.
Po tej trwającej przez pewien czas podróży wyprawa badaczy w końcu znajduje wymarzone, zaginione królestwo – Atlantydę. Tutaj spotykamy także wojowniczą księżniczkę Kidagakash (Kidę), która w późniejszym czasie spróbuje uzyskać pomoc ze strony Milo, aby ożywić magiczne serce miasta.
Podczas gdy Milo i Kida tłumaczą starożytne inskrypcje, dowódca wyprawy, Lyle Rourke spiskuje przeciwko królowi Atlantydy. Zabija go i usiłuje ukraść potężny kryształ, który utrzymuje miasto przy życiu. Kiedy uda mu się go ukraść, próbuje uciec z miasta, powracając przez jaskinię na powierzchnię Ziemi.
Jednak obywatele miasta Atlantyda, dowodzeni przez księżniczkę Kidę, w towarzystwie grupy prowadzonej przez Milo, podejmują walkę z komandorem Rourke i ostatecznie dają radę go pokonać. Lyle Rourke zostaje zastrzelony przez swoją byłą współpracowniczkę Helgę Sinclair, która przeszła na stronę grupy Milo po tym, gdy Rourke ją zdradził.
Gdy bohaterom filmu uda się zwrócić kryształ do miasta, Atlantyda odzyskuje swój dawny blask. Ludzie koronują Kidę na królową Atlantydy, a Milo zostaje z razem nią. Reszta członków wyprawy postanawia powrócić do Anglii z ogromnymi fortunami, jakie w ramach nagrody uzyskali od mieszkańców Atlantydy.
Rola kobiet w filmach Disneya
“Atlantyda. Zaginiony ląd” to niewątpliwie film, który przełamuje dotychczasowe bariery związane z wizerunkiem kobiet w produkcjach Disneya. Do tej pory bardzo rzadko zdarzało się, aby głównymi bohaterami filmów z tej wytwórni były silne i niezależne kobiety.
Najbardziej typowy wizerunek księżniczki w filmach Disneya to szczupła, ładna kobieta o jasnej skórze, która zawsze nosi sukienki. Pomyśl na przykład o postaciach takich jak Królewna Śnieżka czy Śpiąca Królewna. Te stereotypowe kobiety z bajek Disneya również zawsze mają dobry nastrój. Ogólnie rzecz biorąc, są postaciami, które zasadniczo wspierają głównych bohaterów każdego z filmów. Czyli mężczyzn.
Przykładem takiej sytuacji jest Belle z Pięknej i Bestii, której życie kręci się wyłącznie wokół mężczyzn. Jej miłość zostaje w pewnym momencie skierowana w stronę Gastona, który zdołał ocalić życie jej ojca. A jednocześnie stał się jej nieodłącznym towarzyszem, troszcząc się o Bellę i kochając ją.
W tych naprawdę niewielu przypadkach, w których występuje główna jakaś bohaterka (na przykład wojownik, jak w przypadku Mulan i Pocahontas), są one jedynymi ważnymi kobietami w całej historii tej wytwórni.
Z tego właśnie powodu Atlantyda. Zaginiony ląd jest pionierem wśród wszystkich animowanych filmów Disneya. Broni on roli kobiet w filmach animowanych przeznaczonych dla dzieci i młodzieży. W tym konkretnym tytule widzimy bowiem wiele ważnych postaci kobiecych, które pełnią różnego rodzaju role w fabule filmu.
Kobiety występujące w filmie Atlantyda. Zaginiony ląd
Na czele właściwie wszystkiego i wszystkich w tym filmie znajdziemy Kidę. Jest ona wojowniczą księżniczką, która rozpaczliwie chce ocalić swoich ludzi, ale nie wie, jak to zrobić. Kida jest wręcz urodzona do kierowania i zapewniania ochrony swoim ludziom. Ale mimo tych uzdolnień postanawia postanawia sprzeciwić się woli jej ojca. Nawiązuje zatem sojusz z Milo, który ma jej pomóc przetłumaczyć starożytne teksty proroków. Jej zdaniem jest to jedyny sposób, w jaki Atlantyda będzie mogła odzyskać dawną świetność.
Jedną z najbardziej charyzmatycznych postaci w filmie jest Audrey. Ta dzielna młoda dziewczyna ma zawód, który jest tradycyjnie związany z mężczyznami. Jest bowiem mechanikiem okrętowym. Audrey przyznaje, że zainteresowała się mechaniką, ponieważ jej ojciec pragnął mieć synów. Niestety (albo i “stety”) los spowodował, że jego dzieci to dwie dziewczyny.
Audrey jest kobietą, która nie dała się zatrzymać społecznym oczekiwaniom i ograniczeniom. Jest przedsiębiorczą i energiczną osobą, która marzy o tym, by pewnego dnia mieć swój własny warsztat.
Na drugim końcu skali znajduje się Helga Sinclair, imponująca i tajemnicza kobieta, całkowicie skoncentrowana na osiągnięciu swoich własnych celów. Jest przy tym postacią, która odgrywa swoją uwodzicielską rolę, ale tylko po to, by osiągnąć swoje własne zamierzenia i cele.
Chociaż Helga jest początkowo sprzymierzona z komandorem Rourkem, to jednak nadal jest silną i niezależną postacią, której czynami kierują jej własne motywacje. W końcu, śmiertelnie zraniona przez samego Rourke’a, strzela i zabija go, by pomścić jego zdradę.
Przykłady do naśladowania dla dziewcząt i młodzieńców
Niektórzy ludzie twierdzą, że filmy nie są odpowiedzialne za utrwalanie stereotypów, które społeczeństwo naruca na dzieci. Jednak wyniki wielu przeprowadzonych nad tą kwestią badań naukowych wykazały coś wręcz przeciwnego. Naukowcy odkryli związek między zachowaniem osoby dorosłej a modelami i przykładami, których osoby te przestrzegały podczas okresu dorastania.
Z tego właśnie powodu ważne jest to, aby dziewczęta miały znaczący wpływ na pozytywne kobiece role w kinie. Dziewczynki, które dorastają w otoczeniu silnych, inteligentnych i niezależnych postaci kobiecych, najprawdopodobniej także wyrosną na zdolne i autonomiczne kobiety.
“Nasze życie będzie głównie zapamiętane za dary, które przekażemy naszym dzieciom”.
-Preston B. Whitmore-
Film “Atlantyda. Zaginiony ląd” utorował drogę do bardziej otwartej reprezentacji kobiet w animowanych filmach z wytwórni Disneya. Był to pierwszy z serii ważnych filmów, które przedstawiają kobiety jako zdolne, inteligentne i niezależne jednostki. “Kraina lodu” (ang. Frozen – 2013 r.) i nieco później “Vaiana: Skarb oceanu” (ang. Moana – 2016 r.) stały się wkrótce potem kontynuatorkami tej chlubnej tradycji.