Antonio Damasio zawsze przypomina nam o wadze emocji w rozwoju człowieka. Niewielu neurologów wniosło tak dużo do dziedziny ludzkich emocji i motywacji, ile ten portugalski profesor neurologii.
W końcu nie bez przyczyny Antonio Damasio nazywany jest “czarodziejem mózgu”.
Vilayanur Ramachandran jest następnym prestiżowym oraz bardzo znanym neurologiem z Uniwersytetu w Kalifornii. Kiedyś powiedział, że homo sapiens są tymi fascynującymi stworzeniami, które zdolne są widzieć kosmos odzwierciedlony w ich własnych umysłach. To poetyczne porównanie jest odkrywcze oraz prawdziwe. W momencie, w którym zaczęliśmy zastanawiać się nad samymi sobą, zrobiliśmy ogromny krok jako gatunek.
“Świadomy umysł jest rezultatem dobrze połączonych i pracujących wielu części mózgu.”
-Antonio Damasio-
Z drugiej strony nie możemy zaprzeczyć, że ludzki mózg kryje niemal tyle tajemnic, co sam Wszechświat. Spoglądając na niezgłębioną ciemność usianą gwiazdami, która otacza nas każdej nocy odczuwamy niemal te same zawroty głowy, jak kiedy patrzymy wewnątrz siebie. Jednak według Antonio Damasio, dzisiaj wiemy o wiele więcej o naszym mózgu, niż o wszechświecie.
Damasio jest wspaniałym naukowcem i niezwykłym dydaktykiem. Kieruje się ciekawością i pasją. Jest neurofilozofem zdolnym udzielić odpowiedzi na pytania, które my wszyscy zadajemy sobie w pewnym momencie naszego życia. W końcu wszystko czym jesteśmy, co czujemy oraz co stworzyliśmy jako społeczeństwo przebywa w tym niesamowitym organie, którym jest ludzki mózg.
Cytaty Antonio Damasio, które pozwolą Ci lepiej poznać siebie
Istoty ludzkie różnią się od zwierząt z jednego podstawowego powodu: zaawansowanej inteligencji. Istnieje kilka aspektów naszego intelektu, które wyróżniają nas spośród wszystkich gatunków. Jedna to taka, że posiadamy niewiarygodną pamięć. Druga to nasz język. Ponadto, Damasio wskazuje na następną istotną cechę ludzi: emocje.
Wszystko, czym jesteśmy oraz co osiągnęliśmy bierze się z naszych uczuć. To one motywują nas do poszukiwania rozwiązań naszych problemów. Popychają nas do znalezienia alternatyw oraz nowych ścieżek, kiedy napotykamy na przeszkody. Następnym ważnym aspektem teorii Damasio jest wyraźne rozróżnienie uczuć i emocji.
W przeciwieństwie do tego, co może Ci się wydawać, nie są one tym samym. Zauważysz, że często pojawia się to w cytatach Antonio Damasio. Ten koncept bierze się z jego ciekawych książek, takich jak Błąd Kartezjusza, Tajemnica świadomości oraz Jak umysł zyskał jaźń.
1. Uczucia są mentalnym doświadczeniem
“Uczucia otwierają drzwi do pewnego stopnia umyślnej kontroli automatycznych emocji.”
Kiedy stawiasz czoła niebezpieczeństwu lub osobie, która sprawia, że czujesz się niekomfortowo, Twoje ciało reaguje emocjami. Twoje serce bije szybciej, dopadają Cię dreszcze, Twój żołądek wywraca się na drugą stronę…
Zatem ta mentalna reprezentacja strachu oraz związane z nią myśli tworzą uczucie. To bez wątpienia jedna z najpopularniejszych wypowiedzi Antonio Damasio. Emocje pojawiają się przed uczuciami, są chemicznymi oraz organicznymi zmianami. Jednakże to uczucia popychają nas do podejmowania decyzji. Według powyższego przykładu możesz uciec od osoby, która budzi w Tobie przerażenie.
2. Ludzka świadomość
“Do czego służy świadomość? Odpowiedź jest prosta. Świadomość służy do poszerzania zasięgu umysłu danego organizmu i dzięki temu poprawia się jakość życia tegoż organizmu, którego umysł posiada większy zakres.”
Antonio Demasio wyraża się bardzo jasno: świadomość obecna jest u większości żywych istot. Moment, w którym mózg (ssaków naczelnych, delfina, psa, czy nawet gada) tworzy poczucie siebie, pojawia się świadomość. W końcu nie pojawia się ona w jakimś zakamarku mózgu. To po prostu proces, który zachodzi w żywej istocie.
Jest coś, co odróżnia nas od innych gatunków. To fakt, że ewolucja znacznie bardziej poszerzyła naszą świadomość. Znajdujemy w niej kreatywność, pamięć oraz logiczne myślenie.
3. Emocje napędzają życie
“Początkiem wszystkiego była emocja. Uczucie natomiast nie jest biernym procesem.”
To następny ważny cytat Antonio Damasio, jeśli pragnie się zrozumieć jego pracę. Jego hipoteza bierze się z następującej zasady: emocja jest zbiorem chemicznych oraz neuronowych reakcji, które formują specyficzny wzór. Kiedy napotykasz jakiś bodziec, wywołuje on określoną reakcję. To dlatego, że mózg jest rezultatem ewolucji wyuczonych wzorów behawioralnych.
Zatem po emocjonalnej reakcji przychodzi proces umysłowy, uczucie. Wraz z nim regulujemy emocje oraz nakierowujemy je na określone zachowania. Wykształcamy mniej więcej skuteczne formy reakcji. Można rzec, że emocje są w zasadzie iskrą życia. To one prowadzą nas do działania.
4. Znaczenie współczucia
“Musimy nauczyć się jak karmić dobre emocje, które pozwalają ludziom się rozwijać.”
Antonio Demasio zawsze udowadniał, że jest wrażliwy na społeczny kryzys ludzkości. Często słyszy się, jak mówi o przemocy, nierówności i konfliktach w swoich prezentacjach. Wierzy, że utraciliśmy naszą zdolność do współczucia. Uważa, że często dajemy się ponieść negatywnym emocjom, takim jak gniew czy pogarda.
Musimy być zdolni do stworzenia otoczenia, które pobudza pozytywne emocje. Tylko wtedy będziemy w stanie się rozwijać i będziemy rozumieć siebie lepiej.
“Jestem całkowicie przeciwny idei, że sztuczna inteligencja może odtworzyć ludzki umysł, ponieważ nie jest ona w stanie odczuwać emocji.”
To następna znana wypowiedź Antonio Damasio. Często wyraża sceptycyzm w związku ze sztuczną inteligencją oraz jej przyszłością. Jak wyjaśnia w swojej ostatniej książce “The Strange Order of Things” (Dziwny porządek rzeczy), tego typu fenomen nigdy nie będzie porównywalny do ludzkiej świadomości. Musimy pamiętać, że nasz mózg jest wynikiem skomplikowanego procesu ewolucyjnego.
Tym procesom obliczeniowym opartym na kodach i silikonie brakuje doświadczenia przeszłości, emocji, lęków, wrażliwości i oczywiście świadomości. To dlatego nigdy nie będą mieć uczuć. Mogą pomóc nam na wiele sposobów, jednak nigdy nie będą inteligentnymi istotami.
Jak zobaczyliśmy na podstawie cytatów Antonio Damasio, istoty ludzkie są rezultatem rozwoju mózgu charakteryzującego się świadomością siebie, językiem i co najważniejsze, emocjami. Zatem chociaż ten organ utworzony przez 100 000 milionów neuronów może wydawać się tajemnicą opakowaną w zagadki, naukowcy tacy jak Damasio pomagają nam zrozumieć go (oraz nas samych) coraz lepiej każdego dnia.