Szanowanie siebie wykracza poza samoochronę lub dbanie o swoją samoocenę. Oznacza to pełną akceptację siebie i prowadzenie stylu życia zgodnego z własnymi potrzebami. Choć brzmi to zaskakująco, jest to często zaniedbana, a nawet zapomniana koncepcja, jeśli chodzi o edukację. Czy wiesz, jak szanować siebie?
Nasze społeczeństwo szanuje prawa innych. Stanowi to kręgosłup naszego systemu edukacyjnego. Na przykład, jeśli jakieś dziecko zaatakuje drugiego malucha, zwykle karany jest atakujący. Nikt jednak nie wyjaśnił nam, jak ważne jest szanowanie siebie. W wyniku tej małej luki edukacyjnej często pojawiają się problemy.
Niektórzy ludzie nie szanują siebie, ale nie szanują też innych. Może się też zdarzyć odwrotna sytuacja. W takich momentach zakładamy, że to, czego inni chcą lub oczekują, staje się ważniejsze niż to, czego my potrzebujemy. Kluczem do sukcesu jest udane połączenie szacunku dla siebie i innych.
„Nie mogą odebrać nam szacunku do samego siebie, jeśli im go nie damy”.
-Mohandas Gandhi-
Jak szanować siebie
Psychologia nie poświęca wystarczającej ilości uwagi na koncepcję szacunku do samego siebie. Przez kilkadziesiąt lat wymiar poczucia własnej wartości był wyolbrzymiany. Literatura samopomocowa obfituje w pozycje ten temat, przekonując nas, że bez poczucia własnej wartości jesteśmy zagubieni.
Samoocena jest oczywiście istotnym elementem dobrego samopoczucia psychicznego, ale szacunek do samego siebie jest spoiwem, które sprawia, że jest ono solidne. Poczucie własnej wartości dotyczy oceny, którą sam sobie wystawiasz. To postrzeganie siebie jest często budowane na podstawie Twojego środowiska i informacji, które otrzymujesz od własnej rodziny, przyjaciół i społeczeństwa.
Podczas gdy poczucie własnej wartości prosi Cię o powody, by kochać siebie, szacunek dla samego siebie prosi tylko o zaakceptowanie siebie takim, jakim jesteś. Nic więcej. Chce, abyś zaakceptował swoje zalety i wady, swój potencjał i ograniczenia. Constance E. Roland i Richard M. Foxx przeprowadzili badania, które podkreślają, że sztuka szanowania siebie jest powracającym tematem w filozofii od czasów Arystotelesa.
W tamtym czasie definiowano ją jako umiejętność myślenia i działania w taki sposób, abyśmy mogli chronić swoją autonomię, mieć samokontrolę i być wytrwałym w życiu. Chyba każdy z nas chciałby trochę bardziej rozwinąć te cechy. Tutaj powiemy Ci, jak to zrobić.
Podczas gdy poczucie własnej wartości dotyczy tego, co myślisz (lub co myślisz, że inni myślą o Tobie), szacunek do samego siebie jest zakorzeniony w tym, jak traktujesz siebie.
Kochaj siebie za to, kim jesteś, a nie za to, kim mógłbyś być
Wiele poradników zachęca do opracowania najlepszej wersji siebie i bycia dumnym ze wszystkiego, co osiągnąłeś. Oczywiście masz prawo do zmiany pewnych obszarów życia, nad którymi chcesz popracować. Jednak Twoja miłość do siebie nie może zależeć wyłącznie od tego, co osiągniesz lub czego nie osiągniesz.
Uczucie, które masz do samego siebie, musi być bezwarunkowe. Dlatego musisz przestać tak bardzo się osądzać. Kochaj siebie za to, kim jesteś. To zdejmie z Twoich ramion ogromny ciężar.
To, czego potrzebują inni, nie jest ważniejsze niż to, czego sam potrzebujesz
Oczywiście wspieranie i pocieszanie przyjaciela, gdy cierpi, jest dobrą postawą. Akceptowalne jest również to, że w trudnych czasach chcesz być blisko swojej rodziny. Co więcej, logiczne i niezbędne jest skupienie się 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu na potrzebach swoich dzieci i partnera.
Niemniej jednak, aby szanować samego siebie musisz pamiętać, że również jesteś priorytetem. Nie możesz tylko z siebie dawać, do momentu, kiedy w końcu zabraknie Ci energii, odwagi lub godności. Nie możesz wcielić się w rolę aktora drugoplanowego w teatrze swojego życia.
Zaakceptuj, że masz słabości, które mogą nigdy się nie zmienić
Stawianie sobie żądań jest jednym z procesów, które niszczą Twoje samopoczucie psychiczne. Jeśli ciągle próbujesz naprawić swoje własne wady, nie pozwalasz sobie na błędy i biczujesz się przy każdym potknięciu, oznacza to, że nie szanujesz siebie. Choć może się to wydawać sprzeczne, lepiej założyć, że masz wady, słabości i ograniczenia, których nigdy nie będziesz w stanie naprawić.
Te małe rzekome niedoskonałości sprawiają, że jesteś bardziej prawdziwy. Akceptowanie jasnych i ciemnych stron, bez stawiania im oporu, wzmacnia poczucie własnej wartości.
Wyrażanie tego, czego chcesz, nie jest brakiem szacunku
Jeśli chcesz zacząć szanować siebie, ćwicz asertywność. Mówienie tego, co myślisz, co czujesz i potrzebujesz w każdej sytuacji, nie jest formą pogardy dla drugiej osoby. To strategia relacyjnej harmonii. Wyrażanie z szacunkiem tego, czego nie uważasz za sprawiedliwe, lub wyrażanie swoich myśli w sposób bezpieczny i pełen szacunku, nikogo nie krzywdzi. Wręcz przeciwnie.
Bycie asertywnym ułatwia harmonię społeczną, ponieważ mamy jasność co do naszych ograniczeń i potrzeb.
Bądź wierny swoim wartościom bez względu na okoliczności
Szacunek do samego siebie oznacza bycie konsekwentnym wobec siebie, bez względu na okoliczności. Oznacza to robienie tego, co mówisz, mówienie tego, co myślisz i wierzenie w to, co myślisz, bez ingerencji z zewnątrz. Szanowanie siebie oznacza życie w zgodzie z własnymi wartościami. Co więcej, nie pozwalaj innym narzucać Ci wartości, które nie pasują do tych, którymi sam się kierujesz.
Dbanie o siebie oznacza szacunek wobec siebie
Kiedy ostatni raz robiłeś to, co naprawdę chciałeś zrobić? Czy kiedykolwiek porzuciłeś przyjaźń lub związek, który generował więcej stresu niż harmonii? Co zrobiłeś dzisiaj dla siebie, aby poczuć się dobrze? Chociaż może Cię to zaskoczyć, te wymiary kształtują cenne ćwiczenie szacunku dla samego siebie.
Ucieczka od wszystkiego, co odbiera Ci spokój i wygasza Twój potencjał, dbanie o siebie i dawanie sobie czasu to zadania, których nie wolno lekceważyć. Musisz zadać sobie pytanie, czy szanujesz siebie tak, jak powinieneś, czy może nadszedł czas na zmianę?
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Clucas C. Understanding Self-Respect and Its Relationship to Self-Esteem. Personality and Social Psychology Bulletin. 2020;46(6):839-855. doi:10.1177/0146167219879115
- Roland, C. E., & Foxx, R. M. (2003). Self-respect: A neglected concept. Philosophical Psychology, 16(2), 247–287. https://doi.org/10.1080/09515080307764