Znalezienie równowagi między naiwnością a nieufnością

Poruszanie się po dychotomii naiwności i nieufności może być wyczerpujące. Oto klucze do znalezienia środka.

Naiwność i nieufność to dwie wrodzone tendencje, które pojawiają się w Tobie w kontekście relacji. Kiedy ta oś staje się spolaryzowana, robisz się albo zbyt ufny, albo zbyt podejrzliwy. Może to powodować problemy w interakcjach i życiu towarzyskim. Dlatego tak istotne jest znalezienie równowagi między nimi.

Niektóre z tych problemów są łatwe do rozpoznania. Na przykład konflikty międzyludzkie, izolacja, a nawet nadużycia w skrajnych przypadkach. Prawdopodobnie znasz kogoś, kto jest niezwykle ufny i kto został przez to wykorzystany. Z drugiej strony prawdopodobnie znasz też kogoś, kogo podejrzliwość sprawiła, że stracił przyjaciół.

Znalezienie równowagi między tymi tendencjami wydaje się być kluczem do zminimalizowania ich wad. Jednak jak to zrobić? W poniższym artykule podamy kilka wskazówek.

Konsekwencje naiwności i nieufności

Jeśli chodzi o cechy osobowości, naiwność i nieufność są biegunowymi przeciwieństwami, które wchodzą w grę, gdy oceniasz zachowanie innych. Z kolei te osądy określają Twój wzorzec reakcji. Każdy z tych trendów ma swoje własne cechy:

• Ludzie naiwni mają w naturalny sposób tendencję do dostrzegania w innych dobroci. Zwykle nie przypisują im złych intencji, nawet jeśli robią to wszyscy inni. Cierpią w sytuacjach, w których inni ich wykorzystują.
• Podejrzliwi ludzie często przypisują innym złośliwe zamiary. To sprawia, że odmawiają im przysług i nie są wobec nich szczególnie przyjaźnie nastawieni. Często prowadzi do samotności i pesymistycznego stylu myślenia.

Większość studentów psychologii osobowości twierdzi, że zaufanie lub podejrzliwość to tendencje obecne od urodzenia. Psycholog Silvan Tomkins rozróżnił dwa wrodzone archetypy osoby:

• Humaniści. Mają tendencję do myślenia, że inni szukają tego samego, co oni. Dlatego nie wierzą, że inni będą ich oszukiwać lub wykorzystywać, ale raczej, że mają te same cele.
• Osoby normatywne. Są oni na drugim biegunie. Postrzegają innych jako potencjalnych wrogów. Zazwyczaj nie wierzą, że ludzie chcą podążać tą samą ścieżką co oni. Sądzą raczej, że inni ich wyprzedząją i zaczekają na mecie na swoją nagrodę.

Skłonność do nieufności lub bycia naiwnym, chociaż wrodzona, nie zależy od takich czynników, jak płeć, wiek czy zdolności poznawcze. Nie jest też stała, ale może zmieniać się poprzez doświadczenie. Oznacza to, że nikt nie jest skazany na utrzymywanie którejkolwiek z tych dwóch skrajności tylko ze względu na swój temperament.

Znalezienie równowagi

Unikanie polaryzacji na osi naiwności i nieufności wymaga modulowania swojego zachowania i uczenia się szerszego odczytywania sytuacji społecznych. Podobnie jak Ty, osoby, z którymi się kontaktujesz, będą również w stanie określić, czy ktoś jest podejrzliwy lub naiwny, i zareagują zgodnie z własnymi tendencjami. Może to być na przykład wykorzystywanie, oddalanie się czy obrona.

Wskazówki dotyczące znalezienia równowagi

Zmiana tego rodzaju cech to wyścig długodystansowy, ale jest to możliwe. Dlatego jeśli zastanawiasz się nad zmianą swojej predyspozycji na naiwność lub nieufność, oto kilka wskazówek:

• Pytaj innych. Jak wspomnieliśmy wcześniej, postrzeganie innych odgrywa fundamentalną rolę w rodzajach dynamiki, które generują niekomfortowe sytuacje. Zapytaj osoby, której ufasz, o jej opinię. Pomoże Ci to nakreślić Twoją koncepcję siebie i dać jasny obraz tego, od czego musisz zacząć modulować swoje podejście.
• Zatrzymaj się i analizuj. Ważne jest, abyś poświęcił czas na analizowanie sytuacji, które sprawiają, że czujesz się źle. Staraj się interpretować je tak obiektywnie, jak to tylko możliwe, aby Twoje oczekiwania nie zakrywały Twojego osądu. Potrzebujesz jasnych i obiektywnych informacji o czynnikach, które doprowadziły Cię do takiej sytuacji.
• Skorzystaj ze swojego doświadczenia. Przeanalizuj, co Ci się przydarzyło i wykorzystaj to, aby zapobiec przyszłym błędom. Na przykład, jeśli masz tendencję do bycia naiwnym, będziesz w stanie zidentyfikować pewne wzorce zachowań u innych, które pomogą Ci rozpoznać, czy chcą oni Cię wykorzystać.
• Miej otwarty umysł. Otwarcie się na zmianę własnych percepcji może być trudne, ponieważ przez większość czasu są to nieświadome wzorce. Staraj się trzymać faktów, których doświadczyłeś i uczciwie je przeanalizuj. Lepiej znaleźć rozwiązanie niż mieć rację.
• Unikaj ekstremistycznych myśli. Nic nigdy nie jest czarno-białe. Nie ma osób, które są w stu procentach złe lub dobre. Dlatego bardziej przydatne jest wyznaczanie granic, jeśli chodzi o relacje, niż kategoryzowanie ludzi w kategoriach bezwzględnych. Ponadto oznacza to, że będziesz elastyczny w swoim zachowaniu i osądach.

Równowaga jest kluczem do większości problemów, które polaryzują się w dychotomię. Błędów i niepokoju nigdy nie da się całkowicie uniknąć, ale bycie świadomym otoczenia i pozostawanie wiernym sobie jest często kluczem do ich minimalizacji. Pragmatyzm będzie Twoim największym sprzymierzeńcem.