Wczesny okres dojrzewania – charakterystyka

Według Światowej Organizacji Zdrowia okres dojrzewania to etap rozwoju, który następuje po dzieciństwie, a przed osiągnięciem dorosłości, między 10 a 19 rokiem życia. Warto jednak wspomnieć, że może się zaczynać i kończyć w różnym czasie. Wartość adaptacyjna, funkcjonalna i decydująca, jaką niesie ze sobą ten okres, jest niezbędna dla naszego rozwoju. Dzisiaj omówimy pierwszą fazę tego czasu: wczesny okres dojrzewania.

Istnieją trzy etapy tego szczególnego czasu: wczesny okres dojrzewanie, średni okres dojrzewania i późny okres dojrzewania. Każdy etap naznaczony jest pewnymi zmianami, które w nas zachodzą.

Dziś skupiamy się na wczesnym okresie dojrzewania i procesach, które często są wyzwalane w tej fazie rozwoju.

Wczesny okres dojrzewania – jakie niesie za sobą zmiany?

Wczesny okres dojrzewania to pierwszy etap naszego rozwoju w tym czasie. Odbywa się między 10 a 13 rokiem życia, choć niektórzy twierdzą, że dochodzi do 14 roku życia. W tym okresie najbardziej zauważalne zmiany mają charakter fizyczny, ponieważ zbiegają się z początkiem dojrzewania. Pojawia się na przykład słynny skok rozwojowy, zmienia się nasz głos, pojawiają się włosy w okolicy łonowej i pod pachami.

Zachodzą również inne procesy, które szczegółowo opisujemy poniżej.

Procesy fizyczne

Jak już wspomnieliśmy, we wczesnym okresie dojrzewania następuje gwałtowny wzrost nastolatka, który jest spowodowany szybkim i nierównomiernym rozrostem kości ciała. Często powoduje to problemy z koordynacją ruchów. Młodzież w tym wieku może sprawiać wrażenie niezdarnych. Niemniej jednak na tym etapie jest to tylko tymczasowe i zupełnie normalne.

W tym samym czasie organizm zaczyna wytwarzać hormony płciowe, które indukują rozwój drugorzędowych cech płciowych. U kobiet powszechne jest powiększenie się piersi i początek miesiączki. Z drugiej strony u mężczyzn zwiększa się rozmiar jąder i penisa.

Jednocześnie u każdej płci pojawia się owłosienie, zwłaszcza pod pachami i w okolicach łonowych. Ponadto następuje wzrost pocenia się i zmiana zapachu ciała. Skóra staje się bardziej tłusta, co u wielu nastolatków prowadzi do pojawienia się trądziku.

Zmiany poznawcze, psychologiczne i emocjonalne

Przejście okresu dojrzewania zwykle generuje szereg zmian psychologicznych i emocjonalnych u młodych ludzi. Do najczęstszych należą niepokój, dezorientacja, strach, podekscytowanie i popisywanie się. Wszystko zależy od osobistych cech każdego nastolatka i doświadczeń, jakie ma.

We wczesnym okresie dojrzewania młodzi ludzie często skupiają swoje myśli na sobie. Jest to pewien rodzaj egocentryzmu. W związku z tym wielu z nich ma tendencję do uczucia skrępowania swoim zmieniającym się wyglądem. Co więcej, mają tendencję do myślenia, że wszyscy ich obserwują i wierzą, że są stale oceniani.

Większość nastolatków, którzy przechodzą przez ten etap, nadal objawia myślenie konkretne. Oznacza to, że nie są jeszcze w stanie przewidzieć konsekwencji swoich działań i są dalecy od myślenia jak dorosły. Nawet na początku wczesnej młodości dychotomiczne myślenie bez niuansów (czarne lub białe, dobre lub złe) jest nadal u nich obecne.

Zmiany seksualne

We wczesnym okresie dojrzewania pożądanie seksualne, typowe dla dorosłych, nie jest jeszcze utrwalone. Dlatego kontakty z rówieśnikami zwykle nie mają związku z pociągiem seksualnym.

Orientację seksualną (homoseksualną, biseksualną, heteroseksualną, bezpłciową) określa się zwykle później. Chociaż na tym etapie młodzi ludzie zaczynają mieć większą świadomość płci, do której należą, niż wtedy, gdy byli młodsi.

Mają tendencję do dostosowywania swojego zachowania i wyglądu do norm społeczno-kulturowych, związanych z płcią, z którą się identyfikują lub z którą się wychowali.

Zmiany społeczne

W porównaniu ze średnim i późnym okresem dojrzewania zmiany społeczne nie są tak wyraźne. Na tym etapie procesy społeczne są raczej konsekwencją zmian fizycznych i sposobu ich postrzegania, zarówno przez jednostkę, jak i otoczenie.

Nastolatek czuje ciekawość i zaskoczenie, widząc, jak zmienia się jego ciało. Te przemiany mają tendencję do zbliżania ich do rówieśników. Prawdopodobnie przechodzą oni przez ten sam proces i razem tworzą rodzaj identyfikacji grupowej.

Dzięki tej identyfikacji z grupą przyjaciół młodzież ma tendencję do szukania większego wsparcia u rówieśników niż u własnych rodziców. Ci schodzą na drugi plan. Młodzi ludzie zaczynają nawet kwestionować ich autorytet.

Okres dojrzewania to okres przejściowy

Należy podkreślić, że nastolatek czuje się jednocześnie dzieckiem i dorosłym. Nie jest jednak ani jednym, ani drugim. Młodzi ludzie znajdują się w permanentnym stanie przejściowym: przechodzą od bycia dzieckiem do zależności od świata dorosłych. Są jeszcze młodzi i zaczynają przejmować kontrolę nad swoim życiem.

Jeśli masz nastoletniego syna lub córkę, pewnego dnia możesz być mile zaskoczony ich poziomem dojrzałości i odpowiedzialności. Może pomagali babci w pracach domowych lub młodszemu bratu w odrabianiu prac domowych. Jednak kiedy indziej będziesz zaskoczony ich pozorną niedojrzałością, gdy zostawiają swój plecak w autobusie lub dostają uwagę w szkole.

Jednak zanim się zdenerwujesz, przypomnij sobie etap, przez który przechodzą. Ich mózg nieustannie się zmienia, przebudowuje i generuje nowe połączenia nerwowe. Twój syn lub córka przechodzi okres szybkiego wzrostu i zmian, co wymaga ogromnego zrozumienia i wsparcia.