Umysł odporny na stres - 6 przydatnych nawyków

Umysł odporny na stres wie, jak przystosować się do zmian i dostrzegać możliwości tam, gdzie inni widzą tylko problemy. Tutaj opiszemy, jak rozwinąć to zdrowe podejście.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 28 września, 2023

Każdy może nauczyć się nawyków, jakie wykazuje umysł odporny na stres. Co więcej, dzięki podjęciu tych kroków będziemy w stanie lepiej regulować emocje i sprawniej reagować na wszelkie wyzwania. Rzeczywiście, w coraz bardziej złożonym scenariuszu społecznym zdominowanym przez niepewność niezwykle przydatna jest wiedza odnośnie tego, jak zastosować te zasoby w praktyce.

Jak wyraźnie wskazano w badaniu opublikowanym na łamach Frontiers in Human Neuroscience, chociaż niektóre osoby posiadają większe neurobiologiczne predyspozycje do odporności, jest to umiejętność, którą zawsze można rozwijać i doskonalić. W ten sposób zwiększymy nasze szanse na uniknięcie złożonych problemów, takich jak depresja czy lęki. Umysł odporny na stres stanowi potężne narzędzie w radzeniu sobie z wszelkiego rodzaju stresowymi czynnikami.

W tym artykule wyjaśnimy niektóre zachowania i podejścia poznawcze stosowane przez najbardziej wykwalifikowane osoby.

Umysł odporny na stres – nasza tajna broń

Ta koncepcja często rodzi pytanie, czy opór jest równoznaczny z nieprzepuszczalnością i niewrażliwością. Odpowiedź brzmi tak. Wykazało to badanie przeprowadzone przez University of Colorado (Kanada). Stwierdzono w nim, że odporność na stres nie oznacza braku reakcji na ten mechanizm, ale umiejętność stosowania bardziej adaptacyjnych reakcji.

To jest klucz. Musisz stawić czoła wyzwaniom lub wymaganiom otoczenia, nie pozwalając, by przytłaczał cię psychofizjologiczny stan stresu.

W ten sposób unikniesz negatywnych skutków związanych z przewlekłym lub ostrym stresem i szybciej sobie poradzisz z wszelkimi złożonymi okolicznościami. W końcu nie możesz kontrolować tego, co się dzieje, ale możesz kontrolować sposób, w jaki reagujesz.

Umysł odporny na stres – dlaczego warto o niego dbać

Jest takie stare powiedzenie: „Nie liczy się to, jak nisko upadniesz, ale jak wysoko się odbijesz”. Umysły odporne na stres mają tę zdolność. Wiedzą, jak zareagować, gdy coś pójdzie nie tak.

Życie jest pełne wyzwań i wszyscy możemy uczyć się od tych, którzy są wykwalifikowani w tym kontekście. Mogą to być na przykład problemy w pracy, złe wieści, problemy w relacjach i strach przed przyszłością. Przyjrzyj się więc następującym wymiarom, które definiują ludzi posiadających umysł odporny na stres.

1. Znaczenie ćwiczenia uważności

Daniel Goleman napisał książkę Focus: Rozwijanie uwagi dla doskonałości (2013). Twierdzi, że ludzie, którzy potrafią skupić umysł na swoim wnętrzu i na tym, co na zewnątrz, lepiej poruszają się po otaczającym ich świecie, łączą się ze sobą i optymalnie reagują.

Co więcej, badanie opublikowane w Frontiers in Psychology ujawnia, że szkolenie uczniów w zakresie technik uwagi zmniejsza ich stres związany z nauką. Jeśli chcesz zacząć rozwijać tę umiejętność, zwróć uwagę na następujące strategie:

• Unikaj wielozadaniowości.
• Reguluj korzystanie z telefonu komórkowego.
• Ćwicz uważność.
• Wyeliminuj czynniki rozpraszające uwagę w codziennym życiu.
• Wykonuj ćwiczenia poznawcze.
• Ćwicz wybiórczą uwagę. Na przykład, kiedy słuchasz muzyki, zwracaj uwagę tylko na jeden instrument.

2. Dostosowywanie się w innowacyjny sposób

Jednym z nawyków umysłów odpornych na stres jest zdolność dostosowywania się do zmian. Osoby o dobrych umiejętnościach w tej dziedzinie nie traktują zrządzeń losu jako zagrożenia. Starają się zachować spokój i dowiedzieć się, jak wykorzystać tę zmianę, aby uzyskać przewagę. Na przykład:

• Wykazują mniejszy opór wobec zmian. Nie tkwią w miejscu z powodu zaprzeczenia lub braku akceptacji nowych okoliczności.
• Są bardziej wykwalifikowani, jeśli chodzi o zastanawianie się nad możliwymi rozwiązaniami. W obliczu jakiejkolwiek zmiany lub odchylenia próbują dowiedzieć się, jakie strategie zastosować, aby zaakceptować lub stawić czoła tym scenariuszom.
• Akceptują sprzeczności i tolerują frustrację. Rozumieją, że nie każda dynamika, osoba lub sytuacja będzie pasować do ich perspektywy i że świat nie zawsze może wyglądać tak, jak tego oczekują.
• Mają elastyczne umysły. To bardziej otwarte podejście poznawcze pomaga im myśleć o rozwiązaniach i nie utknąć w obliczu przeciwności losu. Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Soochow (Tajwan) podkreśla, że elastyczność poznawcza jest kluczowym narzędziem osiągania przez uczniów wyników.

3. Umysł odporny na stres a skuteczna regulacja emocji

Czy potrafisz radzić sobie z udręką, zmartwieniami lub strachem? Jednym z najwybitniejszych nawyków osób odpornych na stres jest umiejętność regulowania emocji. Nie oznacza to, że nie odczuwają lęku, niepokoju czy strachu, ale raczej wiedzą, jak się zachować, gdy ogarniają ich te psychofizyczne stany. Na przykład:

• Opierają się na swoim otoczeniu, mówią o tym, co czują.
• Nie dają się ponieść tym stanom emocjonalnym, ale raczej stosują strategie, aby je ukierunkować.
• Stosują racjonalne podejście mentalne do regulowania wszelkich myśli zdominowanych przez negatywne nastawienie.
• Akceptują każdą odczuwaną emocję i robią dla niej miejsce. Nie wypierają emocji i nie stawiają im oporu.
• Uciekają się do pewnych strategii, aby ukierunkować trudne emocje. Robią to na przykład przez pisanie, sport lub sztukę.
• Stosują uważność, aby lepiej regulować emocje i zmniejszać wpływ stresu. Zostało to zasugerowane w badaniu przeprowadzonym przez Federalny Uniwersytet Bahia w Brazylii).

4. Kreatywność i zaufanie do własnych umiejętności

Kreatywność jest niezwykłym kanałem regulowania stresu i znajdowania nowych strategii w obliczu osobistych wyzwań. Z drugiej strony ci, którzy prezentują sztywne podejście poznawcze, mają tendencję do wpadania w pułapkę w obliczu każdego, nawet małego problemu.

Ci, którzy są wyszkoleni w zakresie odporności na stres, ufają własnym umiejętnościom i kompetencjom. To daje im wiarę w siebie, aby stawić czoła trudnościom. Dlatego jeśli chcesz być bardziej odporny na stres, pamiętaj, że zawsze masz czas na pobudzenie swojej kreatywności. Oto kilka przydatnych strategii:

• Rozpocznij jakąś działalność artystyczną. Może to być na przykład muzyka, malarstwo lub pisanie.
• Spójrz na to, co Cię otacza z szerszej perspektywy. Używaj wyobraźni, bądź ciekawy i badaj.
• Zastosuj bardziej krytyczne podejście do wszystkiego wokół siebie. Spójrz poza to, co oczywiste.
• Dziel swój czas z kreatywnymi ludźmi. Otwórz się z nimi na nowe perspektywy.
• Rozwijaj myślenie rozbieżne. Myśl w oryginalny i innowacyjny sposób.

5. Umysł odporny na stres a poszukiwanie wsparcia

Szukanie wsparcia, przyjmowanie pomocy i dzielenie się swoimi lękami i słabościami z innymi nie czyni cię słabym. Wręcz przeciwnie. Osoby o umysłach odpornych na stres posiadają tę cenną zaletę. To ludzie o doskonałych umiejętnościach społeczno-emocjonalnych.

• Pozwalają sobie na bezbronność. Nie wahają się dzielić z innymi tym, co czują i czego potrzebują.
• Nie tłumią ani nie ukrywają swojego cierpienia. Rozumieją, że życie boli mniej, gdy dzielisz się problemami z przyjacielem, partnerem lub członkiem rodziny.
• Wiedzą, kiedy najlepiej się zatrzymać i zaakceptować, że nie mogą znieść więcej. Znajomość własnych granic stanowi dobrą strategię regulowania stresu.

6. Jasno sprecyzowane wartości i cele

W obliczu wszelkich przeciwności nic nie jest tak istotne, jak pamiętanie o naszych celach i o tym jak wiele znaczymy. Pomyślmy na przykład o neurologu Viktorze Franklu i o tym, co stwierdził w swojej książce Man’s Search for Meaning (1946). Musimy być w stanie mocno się czegoś uchwycić, aby stawić czoła trudnym chwilom.

Artykuł opublikowany w Frontiers in Psychology wskazuje, że współczesne życie często odwraca naszą uwagę od tych wymiarów. Nie przywiązujemy do nich wagi, kiedy tak naprawdę posiadanie celu w życiu jest jedną z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka. Jest to coś, co najbardziej odporne na stres umysły skutecznie kultywują.

Więc nie wahaj się zadać sobie pytania, co nadaje Ci sens, co jest ważne w Twoim życiu i co daje Ci nadzieję.

Praktykuj te nawyki, aby mieć umysł odporny na stres

Wypracowanie bardziej odpornego na stres podejścia mentalnego nie jest łatwe. W rzeczywistości wymaga czasu, wytrwałości i siły woli. Zalecamy jednak rozpoczęcie tych praktyk, ponieważ Twoje zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie poprawią się w miarę upływu dni.

Pamiętaj, że bycie silnym nie oznacza bycia w stanie poradzić sobie ze wszystkimi problemami lub wytrzymania wszystkich przeciwności losu. Oznacza pokonywanie trudności poprzez dostosowywanie się, stosowanie najlepszych strategii i umiejętność proszenia o pomoc, kiedy jej potrzebujesz.