Terapia AVATAR w leczeniu jadłowstrętu psychicznego

Terapia AVATAR, stosowana wcześniej do leczenia halucynacji słuchowych, została dostosowana do problemu jakim jest anoreksja.
Terapia AVATAR w leczeniu jadłowstrętu psychicznego
Gorka Jiménez Pajares

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gorka Jiménez Pajares.

Ostatnia aktualizacja: 08 maja, 2023

Terapia AVATAR jest wyraźnym przykładem postępu technologicznego w dziedzinie psychoterapii. Społeczeństwo ma tendencję do zmieniania się wraz z postępem naukowym, co skutkuje pojawieniem się nowych form leczenia. Jednym z największych sukcesów XXI wieku było zastosowanie wirtualnej rzeczywistości w psychoterapii w ogóle, a dokładniej w leczeniu anoreksji. W poniższym artykule przyjrzymy się pierwszym (i jedynym) opublikowanym badaniom dotyczącym terapii AVATAR.

Terapia ta została pierwotnie zaprojektowana do leczenia halucynacji słuchowych w psychozie. Została jednak przystosowana do leczenia jadłowstrętu psychicznego w jednym celu: eksternalizacji. Mówiąc dokładniej, chodzi o pomoc pacjentowi w oddzieleniu swojej tożsamości (Ja) od faktu, że cierpi na anoreksję.

Wyjaśnimy to na jednym konkretnym przypadku. Ania cierpi na anoreksję. Nazywa siebie anorektyczką. Dla niej anoreksja jest po prostu jedną częścią jej tożsamości. Jednym z celów terapii AVATAR jest eksternalizacja. Innymi słowy, specjalista stara się, żeby Ania zobaczyła, że jest czymś więcej niż tylko osobą chorą na anoreksję.

„Eksternalizacja to oddzielenie tożsamości osoby od problemu, którego doświadcza”.

-Alistair Thompson-

Dziewczyna z anoreksją od tyłu
Terapia AVATAR leczy język wewnętrzny, jakim opisują siebie osoby cierpiące na anoreksję.

Podejście do pojęcia anoreksji

W jedenastym wydaniu publikacji Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ( ICD-11 ), jadłowstręt psychiczny jest zdefiniowany jako jednostka kliniczna charakteryzująca się niską masą ciała (wskaźnik masy ciała poniżej 18,5) oraz zachowaniami mającymi na celu unikanie przybrania na wadze. Mogą to być:

  • Ograniczenie spożycia jpożywienia. Na przykład długotrwałe głodzenie się lub przeczyszczanie (wywoływanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających)
  • Wzrost wydatku energetycznego. Na przykład poprzez intensywne ćwiczenia.

Do tego dochodzi dewaluacja postrzegania własnego wizerunku przez cierpiącego. Jest ona tak intensywna, że stanowi jedną z najbardziej podstawowych cech jadłowstrętu psychicznego. Zarówno deficyt masy ciała, jak i dewaluacja ciała to dwa jasno określone aspekty tego zaburzenia.

Nadmierne zamartwianie się własną sylwetką i wagą to proces, który ostatecznie przejawia się w dialogu, który pacjent prowadzi ze sobą. Alistair Thompson nazywa to „głosem zaburzeń odżywiania”. To negatywny dialog emocjonalny, który jest bardzo natrętny dla cierpiącego.

„Często zdarza się, że pacjenci wykazują smutek, drażliwość, izolację społeczną i obniżone libido”.

-Amparo Belloch-

Terapia AVATAR oddala chorego od głosu anoreksji

Psycholog Alistair Thompson z King’s College London (należący do University of London) opublikował niedawno adaptację autorskiego programu terapii AVATAR w leczeniu psychozy w jadłowstręcie psychicznym (AN). Jak wspomnieliśmy wcześniej, celem tej terapii jest zapewnienie pacjentom z anoreksją możliwości oddzielenia własnej istoty od zaburzenia.

Terapia AVATAR wykorzystuje „byt wizualny”, wykonany za pomocą wirtualnej rzeczywistości, do którego aplikowany jest sztuczny głos. Głos ten należy do terapeuty. Jest jednak dostosowany do tego, jak pacjent odbiera go we własnym umyśle, aby uzyskać lepsze efekty. Jest tak zbliżony, jak to tylko możliwe, pod względem brzmienia i rytmu.

Głos jest przetwarzany przez najnowocześniejszy system oprogramowania wirtualnej rzeczywistości. Rezultatem jest AVATAR: cyfrowa reprezentacja jednostki.

Głos anoreksji

Niewątpliwie AVATAR to niezwykła adaptacja. Jej niedawne zastosowanie w leczeniu anoreksji wynika z faktu, że wcześniej z powodzeniem leczyła głosy występujące u osób z psychozą. Dlatego badacze postanowili wypróbować AVATAR, aby poprawić wewnętrzny język, za pomocą którego opisują siebie pacjenci z anoreksją.

„Zaburzenia odżywiania zostały powiązane z negatywnymi postawami żywieniowymi i zachowaniami kompensacyjnymi, takimi jak przeczyszczanie”.

-Alistair Thompson-

Dziewczyna robi terapię rzeczywistości wirtualnej
Głos, który stanowi język wewnętrzny w anoreksji, koncentruje się na samorozwoju na temat wagi, budowy ciała, sylwetki i jedzenia. Terapia AVATAR, która koncentruje się na tym głosie, przyniosła dobre rezultaty.

Zastosowanie terapii AVATAR w anoreksji

Pacjenci, którzy skorzystali z tej wirtualnej metody, ocenili ją na siedem (w skali od zera do dziesięciu). Najwyraźniej byli zadowoleni z wyników. Co więcej, potrzebowali tylko sześciu sesji terapeutycznych AVATAR, aby uzyskać pierwsze wyniki.

Jednym ze skutków głosu wewnętrznego w jadłowstręcie psychicznym („jestem gruba”, „moja sylwetka nie jest tym, czego chcę”, „powinienem mniej jeść” itp.) jest niepokój. Objaw ten był jednym z tych, których redukcja była bardziej zauważalna po leczeniu metodą AVATAR.

Zmniejszyła się również częstość, z jaką pacjentki odnosiły się do siebie negatywnie i w odniesieniu do anoreksji. Ponadto, jeśli chodzi o działania niepożądane, wyniki wskazywały na ich brak.

Wreszcie, głównym wnioskiem z tych badań jest to, że terapia AVATAR, stosowana do interwencji w głos wewnętrzny w kontekście jadłowstrętu psychicznego, jest dobrym sposobem leczenia. Dzieje się tak dzięki jej skuteczności i bezpieczeństwu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Thompson, A. (2022). AVATAR therapy adapted for anorexia nervosa: testing feasibility, safety and acceptability using a single case experimental design (Doctoral dissertation, King’s College London).
  • Llorens Hervas, M. (2021). Programa de intervención cognitivo-conductual junto con terapia avatar aplicada a las alucionaciones auditivas en personas con transtorno mental grave.
  • CIE-11. (2021). https://icd.who.int/es
  • Belloch, A. (2023). Manual De Psicopatologia. Vol. Ii (2.a ed.). MCGRAW HILL EDDUCATION.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.