Może wydawać się dziwne mówienie o samozaparciu w świecie poświęconym natychmiastowej gratyfikacji. Co więcej, możesz się zastanawiać, jaki jest sens dobrowolnego ograniczania lub pozbawiania się przyjemności. W końcu czy celem nie jest unikanie dyskomfortu, zamiast go szukać?
Jednak stoicy uważają, że samozaparcie ma wielki sens. Stoicyzm to doktryna filozoficzna, która promuje tolerancję i samokontrolę jako sposoby na osiągnięcie przyjemnego i zrównoważonego życia. Samozaparcie byłoby jednym ze sposobów osiągnięcia tych chwalebnych celów.
Stoicy uważają, że jednym z kluczy do szczęścia jest umiar. Twierdzą również, że ta przesłanka prowadzi do cnoty i że cnota czyni życie szczęśliwszym. Twierdzą, że nadmiar jest źródłem bólu. Ponadto zwracają uwagę, że samozaparcie pomaga nam osiągnąć umiar i cnotę, których potrzebujemy, aby dobrze żyć.
„Wyznacz sobie pewną liczbę dni, podczas których będziesz zadowolony z najskąpszego i najtańszego posiłku, z ordynarnego i szorstkiego ubioru, mówiąc sobie przez chwilę: „Czy to jest stan, którego się obawiałem?””
-Seneka-
Samozaparcie
Samozaparcie polega na nałożeniu na siebie pewnego rodzaju ograniczeń. Może to oznaczać świadome poddanie się wymagającej sytuacji lub trudnemu doświadczeniu. Można powiedzieć, że ludzie, którzy uczestniczą w niektórych rodzajach reality show, gdzie ich dostęp do zasobów jest ograniczony, praktykują samozaparcie.
Starożytni myśliciele stoiccy, jak choćby słynny filozof Seneka, zalecali zarezerwowanie pewnych chwil na zmierzenie się z przykrymi doświadczeniami. Na przykład zjedzenie niesmacznego dania, chodzenie boso, spanie na twardym łóżku lub noszenie szorstkich ubrań. Jaki był ich cel?
Twierdzili, że jest to sposób na ćwiczenie niepopularnej sztuki unikania dyskomfortu. Wiele razy, w ciągu swojego życia, musisz przejść przez trudne sytuacje. Im lepiej będziesz w stanie tolerować niedociągnięcia i frustracje, tym lepiej będziesz przygotowany do płynnego radzenia sobie z nimi. Co więcej, nie będziesz musiał zbytnio cierpieć.
Doświadczanie samozaparcia
Samozaparcie nie tylko pozwala przygotować się do stawienia czoła wymagającym sytuacjom, ale także pomaga zidentyfikować i docenić zasoby, którymi dysponujesz w codziennym życiu. W konsekwencji jest to praktyka, która czyni cię bardziej realistycznym, rozważnym i ostrożnym.
Istnieją dwa sposoby wykonywania tej praktyki. Pierwszym z nich jest celowe narażanie się na nieprzyjemne doświadczenia. Drugi polega na okresowej rezygnacji z doświadczania przyjemności. W żadnym wypadku nie należy podejmować żadnych heroicznych działań, a jedynie wykonywać proste codzienne czynności.
Oto kilka zalecanych doświadczeń:
- Nie zakrywaj się od razu, gdy jest ci zimno.
- Wybieranie schodów zamiast windy.
- Budzenie się wcześniej niż zwykle, nawet jeśli czujesz się zmęczony.
- Jedzenie lub picie czegoś nieprzyjemnego, zwłaszcza jeśli jest to pożywne.
- Kąpanie się w zimnej wodzie.
Oczywiście należy zawsze stosować te praktyki w oparciu o rozsądne podstawy. Nigdy nie należy narażać swojego zdrowia ani dobrego samopoczucia. Jeśli chcesz praktykować samozaparcie w zakresie ograniczania przyjemności, możesz spróbować następujących rzeczy:
- Wyłącz telefon komórkowy na jeden dzień
- Zdecyduj się na głodówkę
- Wyjdź z domu, nie zwracając uwagi na swój wygląd
- Pomiń wino lub kawę do kolacji
- Rzuć palenie na kilka godzin lub dni
- Powstrzymaj się od oddawania się trywialnej, ale przyjemnej czynności
Tolerancja frustracji
Ostatecznie samozaparcie jest sposobem na ćwiczenie tolerancji na frustrację. Jest to umiejętność odpowiedniego radzenia sobie w trudnych lub wyjątkowo wymagających sytuacjach. Polega na tym, by nie dać się ponieść uczuciu przygnębienia, niepokoju lub braku pewności siebie. W rzeczywistości jest to cecha ściśle związana z odpornością.
Wszyscy musimy wypracować pewien margines tolerancji dla frustracji. W końcu przez całe życie doświadczamy pewnych pragnień. Ostatecznie nie wszystkie z nich się zrealizują. Każdego dnia popełniamy też błędy i często spotykamy się z ograniczeniami.
Samozaparcie jest sposobem na zwiększenie tolerancji na frustrację. Choć narażanie się na braki czy niewygody jest nieprzyjemne, na dłuższą metę pozwala mniej cierpieć i cieszyć się tym, co posiadamy. Warto więc praktykować je z umiarem, tak jak radzili stoicy.