Przepływ i zaangażowanie – jesteś płynącą rzeką, czy stojącym stawem?

Czy to, co robisz działa na Ciebie motywująco? Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, co zamierzasz zrobić, aby to zmienić? Czy jesteś płynącą rzeką, czy może stojącym stawem? W tym artykule zamierzamy przeanalizować koncepcję, jaką jest przepływ i zaangażowanie w kontekście naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Oba pojęcia są starannie zbadane w obszarze organizacji i psychologii pracy, jednak ich zastosowanie na co dzień w naszej sferze osobistej jest jeszcze bardziej interesujące.

Przepływ i zaangażowanie odnoszą się do sposobu, w jaki poruszasz się przez życie. Terminy te odnoszą się również do doświadczenia „płynięcia” z nurtem wydarzeń, które Ci się przytrafiają, Twojej motywacji i pasji do działań, które wykonujesz. Może to również dotyczyć Twojej stałości lub wytrwałości w obliczu napotykanych trudności.

„Koncepcja, jaką jest przepływ i zaangażowanie odnosi się do optymalnych i niezwykle przyjemnych doświadczeń charakteryzujących się skupioną uwagą i koncentracją, istnieniem ambitnych celów, kontrolą nad sytuacją, zniekształceniem czasu oraz poczuciem wewnętrznego spełnienia”.

-Salanova-

Przepływ

Czy płyniesz? Pojęcie to odnosi się zarówno do doświadczenia, jak i do stanu. Jest on jak okulary, przez które patrzysz na życie.

Mihály Csíkszentmihályi był psychologiem pochodzenia węgiersko-amerykańskiego, który ożywił tę intuicyjną koncepcję. Postrzegał on przepływ jako optymalne doświadczenie przyjemności. Występuje, gdy dana osoba jest zmotywowana i przeszkolona do wykonywania czynności, nawet jeśli ta jest wymagająca.

W stanie przepływu wydobywasz z siebie to, co najlepsze, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Ponadto wykorzystujesz wszystkie swoje zasoby i potencjał, aby osiągnąć wyznaczone cele. Jednocześnie kontrolujesz zarówno swoje otoczenie, jak i siebie samego.

Przepływ i zaangażowanie a motywacja

Działania, które wykonujesz, powinny Cię wewnętrznie wzbogacać. Aby odpowiednio się w nie angażować, istnieją dwa rodzaje motywacji – zewnętrzna i wewnętrzna.

• Motywacja zewnętrzna oznacza, że robisz coś, aby osiągnąć coś innego, a cały proces odbywa się na zewnątrz. Na przykład pracujesz za pieniądze lub przygotowujesz pyszny posiłek dla swojej rodziny, aby wspólnie z apetytem go zjeść.
• Motywacja wewnętrzna natomiast odnosi się do tego, co zyskujesz z działania, niezależnie od czynników zewnętrznych. Na przykład możesz pracować i czuć się spełniony lub szukać pracy, która poprawi Ci samopoczucie. Z drugiej strony możesz gotować, ponieważ zwyczajnie sprawia Ci to przyjemność i działa relaksująco.

Czynności, które pozwalają pozostawać w stanie przepływu, muszą być samoistnie satysfakcjonujące. Muszą aktywować wewnętrzne silniki, które pozwolą Ci się na nich skupić do tego stopnia, że podczas ich wykonywania stracisz poczucie czasu.

„Przepływ jest procesem bardziej odizolowanym i związanym z określonymi cechami lub zadaniami”.

-Salanova-

Zaangażowanie

Wielu autorów postrzega zaangażowanie jako pozytywny stan emocjonalny. Jest to związane z poczuciem spełnienia, poświęcenia i zainteresowania czynnościami, które sprawiają, że czujesz się zadowolony. Według psychologów zaangażowanie charakteryzuje się trzema cechami:

Wigor

Wigor oznacza wysoki poziom energii i aktywacji umysłowej, a także chęć i predyspozycje do inwestowania wysiłku i wytrwania pomimo trudności. To najbardziej behawioralny składnik zaangażowania.

Wigor charakteryzuje się odpornością psychiczną i chęcią podjęcia wysiłku w wykonywanych czynnościach.

Poświęcenie

Poświęcenie dotyczy bycia entuzjastycznym i dumnym z siebie, a co za tym idzie, odczuwania inspiracji. Towarzyszy mu również poczucie ważności, chęć podjęcia wyzwania i jest czynnikiem o największej wartości predykcyjnej. Dlatego właśnie z punktu widzenia satysfakcji poświęcenie jest najważniejszym elementem zaangażowania.

Poświęcenie odnosi się do zaangażowania i poczucia entuzjazmu oraz dumy z tego, kim jesteś i co robisz.

Wchłanianie a przepływ i zaangażowanie

Można by pomyśleć, że jeśli coś nas wciąga, niejako wchłaniając nas, nie może to być pozytywne zjawisko. Jednak nic bardziej mylnego. W rzeczywistości zdrowe wchłanianie jest rozumiane jako stan koncentracji. To uczucie, że czas szybko mija i tak bardzo trudno jest Ci oderwać się od tego, co Cię absorbuje, bo sprawia, że czujesz się tak dobrze.

Przepływ i zaangażowanie – jesteś płynącą rzeką czy stojącym stawem?

Nauka poruszania się z nurtem życia jest sztuką, którą wszyscy możemy nauczyć się lubić. Musisz zatrzymać się i spojrzeć na swoje otoczenie, aby dowiedzieć się, w jaki sposób możesz je ulepszyć. Powinieneś także wykonywać akty samoopieki, które wywołają w Tobie przepływ i zaangażowanie.

Podsumowując, przepływ i zaangażowanie odnoszą się do motywacji wewnętrznej, ale z pewnymi różnicami. Na przykład Salanova twierdzi, że zaangażowanie to stan, który trwa dłużej, jest bardziej stabilny w czasie i ma charakter bardziej ogólny. Z drugiej strony postrzega on przepływ jako bardziej odizolowany proces, który jest powiązany z konkretnym zadaniem, które wykonujesz.

Tak czy inaczej, chodzi o to, by nauczyć się działać płynnie i odczuwać więcej przyjemności z tego, nad czym pracujemy. Osiągniemy wtedy stan głębokiego zadowolenia, a przepływ i zaangażowanie spełnią w naszym życiu swój cel.