Po jakim czasie psychoterapia zacznie działać?

Kiedy ludzie zwracają się o pomoc psychologiczną, często pytają, ile czasu zajmie, zanim psychoterapia zacznie działać. Z reguły pacjent zauważy zmiany w ciągu pierwszych trzech sesji. Na tym etapie zwykle odczuwa się pewną ulgę, ponieważ osoby czują się zrozumiane i nawiązują więź z terapeutą, który prowadzi ich w tej podróży.

Jednak znaczące postępy zależą od sytuacji każdego pacjenta. Zależą także od psychologa i rodzaju realizowanej przez niego strategii metodologicznej. Istnieją również pewne schorzenia psychiczne, które wymagają dłuższego czasu leczenia. Są to na przykład zaburzenia osobowości lub poważna depresja.

Terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się na konkretnych problemach, to zazwyczaj najkrótsza psychoterapia.

Czynniki decydujące o tym, ile czasu potrzeba, aby psychoterapia zadziałała

Zrobienie pierwszego kroku i pójście na terapię często jest aktem odwagi. Rzeczywiście, aby dotrzeć do poczekalni, być może trzeba będzie przezwyciężyć wiele obaw. Nie jest to proces łatwy, ponieważ może stanowić bolesne przedsięwzięcie i/lub wiąże się z kosztami finansowymi.

To sprawia, że niektórzy pacjenci chcą jak najszybciej osiągnąć rezultaty. W takich przypadkach warto wiedzieć, że na długo oczekiwany postęp terapeutyczny wpływa wiele zmiennych.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Zurychu (Szwajcaria) wykazały, że poprawa precyzji szacowania liczby sesji, jakich może potrzebować pacjent, oznaczałaby postęp w dziedzinie zdrowia psychicznego. Na przykład w Wielkiej Brytanii minimalna liczba spotkań waha się od ośmiu do 20.

Jednak po raz kolejny warto podkreślić, że każdy pacjent jest inny. W związku z tym nie zawsze łatwo jest ustalić, kiedy pacjent będzie gotowy na zakończenie terapii.

Przeczytaj też: Praca domowa w psychoterapii: jej cel i korzyści

1. Co twierdzi Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne?

W 2017 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) opublikowało dane dotyczące liczby sesji potrzebnych, aby pacjent dostrzegł zmianę. Zaproponowano następujące informacje:

• Jeśli zostanie wykonanych 15–20 sesji, 50 procent pacjentów będzie mogło kontynuować terapię samodzielnie.
• Niektóre zaburzenia ze względu na skłonność do nawrotów wymagają dłuższej interwencji terapeutycznej.
• Osoby z zaburzeniami osobowości wymagają opieki terapeutycznej na różnych etapach życia.
• Istnieje psychoterapia, która ze względu na swoje podejście wymaga mniejszej liczby sesji, a w niektórych przypadkach może być równie skuteczna. Na przykład krótka terapia strategiczna.

2. Każdy pacjent jest inny

Aby wiedzieć, jak długo będzie trwać psychoterapia, musimy rozważyć, ile czasu potrzeba, aby pacjent zwrócił się o specjalistyczną pomoc. Z reguły rodzaj problemu współdziała z innymi zmiennymi, które skracają lub wydłużają interwencję.

Liczebność i jakość kręgu wsparcia danej osoby lub jej postrzeganie zaburzenia to czynniki, które mają w tym względzie ogromne znaczenie. Należy również wziąć pod uwagę następujące zmienne:

• W przypadku zaburzeń lękowych i fobii korzystne jest krótsze leczenie, a postęp następuje szybciej.
• Zaburzenia kliniczne, takie jak zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) lub poważna depresja, mogą wymagać większej liczby sesji.
• Liczba sesji potrzebnych pacjentowi zależy także od jego otwartości, osobowości i zaangażowania w proces terapeutyczny.
• Czasami pacjent może wykazywać duży opór wobec terapii. Oznacza to, że uzyskanie poprawy zajmie więcej czasu.

Z reguły psycholog już na pierwszej sesji ustala z pacjentem cele, jakie chce osiągnąć oraz szacowaną liczbę sesji, które umożliwią ich osiągnięcie. Postęp objawia się stopniowo.

3. Czasami psychoterapia daje szybsze rezultaty

Psychoterapia pozwala pacjentowi rozwinąć nowe narzędzia, umiejętności i techniki radzenia sobie z problemami. Strategia zmienia się w zależności od rodzaju zastosowanej terapii. Istnieją różne szkoły i modele terapeutyczne, a każdy z nich rozwija się w swoim własnym tempie.

Podejście poznawczo-behawioralne daje stosunkowo szybkie rezultaty. Badanie opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Psychology podkreśla, że jest to najczęściej badany model i jeden z tych wspieranych w przypadku wielu potrzeb psychologicznych.

Z drugiej strony istnieją również krótkie terapie strategiczne, takie jak ta opracowana przez Giorgio Nardone. Zwykle trwa ona od pięciu do 12 sesji i wykazuje wczesne rezultaty w leczeniu zaburzeń depresyjnych i lękowych. Warto zauważyć, że przy rozważaniu, która psychoterapia będzie najskuteczniejsza ogromne znaczenie ma psychodynamika.

Być może zainteresuje Cię również artykuł: Czy coaching działa jako terapia?

4. Psycholog jest niezbędny

Psycholog ma kluczowe znaczenie dla postępu pacjenta. W niektórych przypadkach nie udaje się osiągnąć empatycznego i swobodnego kontaktu z profesjonalistą. Zostanie to odnotowane podczas pierwszych trzech do pięciu sesji. Istnieje wiele czynników, które mogą powodować dystans pomiędzy specjalistą a pacjentem.

Jeżeli tak się stanie, pacjent powinien poszukać innej możliwości. Jest wielu niezwykle dobrze przygotowanych psychologów, dzięki którym w odpowiednim czasie uda się osiągnąć dobre samopoczucie i równowagę psychiczną.

5. Psychoterapia – jej skuteczność może zależeć od nastawienia pacjenta

Postrzeganie procesu psychoterapii przez pacjenta będzie miało wpływ na to, czy prędzej, czy później zauważy on płynące z niej korzyści. Niestety, wciąż krążą fałszywe mity na ten temat. Może to utrudniać osiągnięcie celów terapeutycznych. Należy wziąć pod uwagę, że:

• Terapia nie jest procesem pasywnym, podczas którego pacjent musi po prostu słuchać profesjonalisty.
• Rolą psychologa nie jest rozwiązywanie problemów pacjenta ani wykonywanie za niego pracy.
• Proces nie zawsze jest liniowy. Istnieją niezbędne niepowodzenia, które pokazują, gdzie ukrywają się najbardziej złożone konflikty, którymi należy się zająć.
• Psychoterapia to ćwiczenie edukacyjne, dzięki któremu można włączyć nowe narzędzia, aby stawić czoła teraźniejszości i wszelkim przyszłym wzlotom i upadkom.

Psychoterapia nie ma na celu „naprawiania” pacjentów, ale wzmacnianie ich, aby dzięki wyuczonym narzędziom mogli oni rozwiązać własne problemy. Będąc tego świadomymi, znacznie wcześniej zauważają oni postępy w procesie terapeutycznym.

Zaangażowanie wpływa na to, po jakim czasie psychoterapia zacznie działać

Często pacjenci zauważają niewielkie postępy już po pierwszych trzech sesjach. Rzeczywiście, ta ilość spotkań jest często wystarczająca, aby pacjent mógł stwierdzić pewien postęp. Jest on także w stanie przyswoić sobie pewne strategie, które poprawią jego umiejętności radzenia sobie, dzięki czemu będzie w stanie zacząć leczyć swoje rany.

Od tego momentu rozpoczyna się podróż. Zarówno pacjent, jak i psycholog swoim zaangażowaniem i wysiłkiem zaczynają wtedy wychodzić naprzeciw najgłębszym potrzebom pacjenta.

Nie zabraknie trudnych momentów, ale pacjent nie może się poddawać. Tak naprawdę, aby prawidłowo zagoić rany emocjonalne, zawsze potrzeba pewną dozę cierpienia, zanim te emocje będą mogły się zagoić na zawsze. Nikt nie powinien rezygnować z terapii. To najlepszy możliwy sprzymierzeniec naszego dobrego samopoczucia.