Narcyzi są samolubni, aroganccy, manipulujący, ale nadal udaje im się nas oczarować i sprawić, że się w nich zakochujemy. Niedawne badania psychologiczne wykazały, że narcyzi dziwnym sposobem przyciągają swoją egocentryczną osobowością, opanowaniem sytuacji, a nawet wrogością.
Zatem nawet psychologowie cierpią na tą narcystyczną fascynację. Zastanawiają się w jaki sposób potrafią oni tak wpływać na ludzi i dlaczego są wcieleniem wielu paradoksów.
Narcyzi i ich urok
Psycholog społeczna Mitja Back oraz jej współpracownicy postanowili zbadać narcyzm. Poprosili 73 studentów, którzy nie znali się wzajemnie, aby przedstawili się sobie, jeden po drugim. Każda osoba była oceniania przez innych na podstawie wrażenia sympatyczności. Wypełnili kilka ankiet, m.i. dotyczącą oceny cech osobowości narcystycznej.
Wyniki pokazały, że:
- Narcyzi są najbardziej popularni. Są znacznie bardziej doceniani przez innych, niż osoby nie posiadające takich cech.
- Uczestnicy doceniali narcystyczne poczucie autorytetu. W ankietach ewaluacyjnych studenci musieli zastanowić się nad czterema aspektami narcyzmu: przywództwo/autorytet, samouwielbienie/egocentryzm, arogancja/wywyższanie się oraz tendencja do wykorzystywania innych.
- Niektóre z cech narcyzów, które przyciągały najbardziej to ich wygląd, ton głosu oraz mistrzostwo w mimice. Zwykle kiedy ich poznajemy, otacza nas atmosfera tajemniczości i uroku.
Narcyzi stale nas przyciągają, ponieważ dobrze wiedzą jak posługiwać się mimiką twarzy, jak wykorzystywać głos, który przeszyty jest pewnością siebie, jakie ubrania i jaką fryzurę nosić oraz jak się zachowywać.
Oczywiście to tylko pierwsze wrażenie. Ich narcystyczne tendencje są zwykle szybko odkryte i równie błyskawicznie odrzucone.
Niewiele osób pozwala sobie na koleżeństwo z osobą, która ich wykorzystuje, która jest arogancka, autorytarna oraz skupiona wyłącznie na sobie.
Narcyzi i ich paradoks
W narcystycznym zachowaniu istnieje wiele paradoksów i sposobów działania. Badania psychologiczne stawiają pewne pytania, na które spróbowaliśmy odpowiedzieć:
- Dlaczego narcyzi nie zaprzestają zachowywać się samolubnie, nawet kiedy widzą, że to rujnuje ich relacje z innymi?
- Dlaczego narcyzi nie doceniają innych, kiedy z obiektu admiracji stają się kimś odrzuconym?
- Dlaczego narcyzi nie zdają sobie sprawy z tego, kiedy należy zmienić zachowanie zanim zostaną opuszczeni?
Pierwsze dwa pytania mogą być częściowo wyjaśnione tym, że takie zachowanie, przynajmniej początkowo, jest dla innych atrakcyjne.
Według narcyzów, samolubne zachowania wzbudzają podziw u innych osób, czyniąc ich w jakiś sposób zależnymi.
Z drugiej strony, niedocenianie tych, przez których są odrzucani to pewien sposób na ukrywanie tego, że już poszukują następnej “ofiary“.
Poza tym, istnieje powód, dla którego narcyzi nie zauważają, że czas już przestać, aby nie stracić przyjaciół czy partnera: przyciąganie wzbudzane wśród innych nie może trwać długo. Ktokolwiek zacznie krytykować zachowanie narcyza, ten ucieka, zanim będzie musiał mu stawić czoła.
Narcyzi i reality show: idealne małżeństwo
Najlepszym miejscem dla narcyzów, aby mogli pochwalić się swoimi “zaletami”, to dzisiaj reality show. Badania jasno wykazują dlaczego osoby o cechach narcystycznych to idealni kandydaci do programów tego typu:
Swoim zachowaniem i pewnością siebie natychmiast przyciągają naszą uwagę i sympatię. Co więcej, są bezpośredni i aroganccy. Później, kiedy już odkrywamy ich prawdziwą naturę, zwykle zaczynamy nimi pogardzać. Wszystkie te uczucia sprawiają, że nie możemy oderwać oczu od ekranu.
Wyciągając naukę z tych badań, możemy stwierdzić, że nie ma potrzeby zachęcania narcyzów poprzez poświęcanie im naszej uwagi lub prowokowanie ich.
Nie tylko mogą nasz skrzywdzić, ale i zamknąć w błędnym kole uwielbienia i odrzucenia.