Mózg jest najważniejszym organem w ludzkim ciele. Dlaczego? Wszystkie funkcje naszego organizmu zależą od tego, czy działa prawidłowo. Kiedy nie przyjmujemy witamin i składników odżywczych, których potrzebujemy, czujemy się pozbawieni energii, zmęczeni i rozdrażnieni. Może nawet sprawić, że zachorujemy.
Większość z nas nie wie, jakich witamin potrzebuje nasz mózg by działać prawidłowo. Jemy myśląc bardziej o naszym systemie trawiennym lub o tym, jak wyglądamy w lustrze, niż o tym ważnym narządzie.
“Kiedy dieta jest zła, medycyna nie działa; kiedy dieta jest dobra, medycyna nie jest konieczna. “
-Ajurwedyjskie przysłowie-
Pewne substancje mogą nam pomóc poprawić naszą pamięć i koncentrację. Zmniejszają również ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Wprowadzając niewielkie modyfikacje do naszej diety, możemy zobaczyć niesamowite rezultaty. Jakich witamin potrzebujemy, aby we właściwy sposób zadbać o mózg? Dowiesz się poniżej.
Mózg – witaminy dla lepszego działania
1. Beta-karoten, jeden z najlepszych składników
Beta-karoten jest witaminą, której nigdy nie powinniśmy pomijać w naszej diecie. Właśnie on zamienia się w witaminę A, dlatego jego drugie imię brzmi, “prowitamina A.” Jej główną zaletą jest to, że poprawia pamięć i pomaga utrzymać komórki mózgowe w dobrym stanie przez dłuższy czas. Mózg ją wręcz uwielbia.
Deficyt beta-karotenu prowadzi do poważnych problemów, takich jak problemy ze wzrokiem lub – u dzieci, zahamowania wzrostu. Witaminę tę możemy znaleźć w produktach takich jak marchewka i dynia, a także w owocach typu melon, papaja i mango.
2. Witamina B1
Wszystkie witaminy z grupy B są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu. B1 w szczególności ma niesamowity wpływ na zapobieganie utracie pamięci. Spowalnia również starzenie się mózgu i jest wspaniałym sposobem na podniesienie nastroju osób cierpiących na depresję.
Witamina B1 jest również nazywana “tiaminą” i jest obecna w dużych ilościach w naszym mózgu oraz wszystkich naszych tkankach nerwowych. Bierze udział w absorpcji glukozy, więc jest pomocna w utrzymaniu energii. Pomaga także w funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego i ma pozytywny wpływ na zdrowe oczy. Bez wątpienia jest to jedna z najbardziej kompletnych witamin.
Witaminę B1 lub tiaminę możemy znaleźć we wszystkich rodzajach mięsa, przede wszystkim w wołowinie, kurczaku, wieprzowinie i rybach. Znajduje się także w orzechach, produktach pełnoziarnistych, owocach i warzywach.
3. Witamina B6
B6 jest jedną z najbardziej kompletnych witamin, jakie możemy znaleźć. Jest niesłychanie przydatna w prawidłowym działaniu mózgu. Dzieje się tak dlatego, że wspiera ona tworzenie neuroprzekaźników, takich jak: dopamina, likopamina, adrenalina, norepinefryna, GABA i acetylocholina. Te neuroprzekaźniki, jak sama nazwa wskazuje, są odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów wytwarzanych przez neurony. Przyjrzyjmy sie temu bardziej szczegółowo:
- Dopamina kojarzy się z centrum nagradzania naszego mózgu. Ma ogromny wpływ na nastrój.
- Epinefryna i norepinefryna wiążą się z systemami alarmowymi i odgrywają rolę w uczuciu niepokoju.
- GABA reguluje ból i pomaga zmniejszyć stres oraz lęk.
- Acetylocholina bierze udział w procesach pamięciowych.
Witamina B6 pomaga również w absorpcji witaminy B12, która jest niezwykle ważną witaminą dla rozwoju funkcji poznawczych. Niedobór witaminy B6 prowadzi do problemów takich jak depresja. Ma również wpływ na ogólny brak równowagi emocjonalnej i problemy ze snem. Występuje w produktach takich jak kiełki pszenicy, ryż, ziemniaki, indyk, wołowina, kurczak, jagnięcina, jaja, mleko i produkty mleczne, wieprzowina, owoce morza, soczewica, papryka i orzechy.
4. Witamina B9
Jest to kolejna witamina z grupy B, która razem z B6 i B12 pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek. To z kolei przyspiesza utlenianie. Dzięki temu jest doskonała dla twojego mózgu.
Witamina B9 jest również nazywana “kwasem foliowym” lub “folianem”. Odgrywa ważną rolę w utrzymaniu bystrego umysłu. Podobnie jak B6, pomaga w tworzeniu różnych neuroprzekaźników. Niedobór witaminy B9 może prowadzić do udaru.
Kwas foliowy możemy znaleźć w pokarmach takich jak rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, szpinak i szparagi oraz ryż i owies. Jest obecna także w owocach takich jak banany, pomarańcze, melon i awokado. Prawie wszystkie orzechy zawierają witaminę B9, zwłaszcza orzeszki ziemne.
5. Witamina B12
B12 uzupełnia witaminy z grupy B, które są absolutnie niezbędne dla dobrego funkcjonowania mózgu. B12 jest najważniejsza ze wszystkich. Przyczynia się do powstawania komórek i kwasów tłuszczowych. Stanowi także podstawę w syntezie różnych substancji. Jest ściśle związana z pamięcią krótkoterminową.
Niedobór witaminy B12 powoduje utratę pamięci, uczucie ciężkości umysłu oraz negatywne zmiany nastroju. Wielu naukowców kojarzy brak witaminy B12 z chorobami takimi jak choroba Alzheimera. Witamina B12 znajduje się w produktach takich jak wołowina, kurczak, indyk i zwierzęce wnętrzności. Jest obecna również w rybach typu pstrąg oraz łosoś, małżach, produktach pełnoziarnistych, jajach i produktach mlecznych – jak ser, jogurt i inne.
6. Witamina C
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem. Chroni mózg przed stresem oksydacyjnym i procesami zwyrodnieniowymi, które pojawiają się wraz z wiekiem. Odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu chorobom takim jak choroba Parkinsona, Alzheimera i inne formy demencji.
Ponadto witamina C ułatwia wchłanianie żelaza. Jest to ważne dla pamięci i umiejętności skupiania się. Wiele osób miesza swoje produkty zawierające żelazo z żywnością zawierającą witaminę C, dzięki czemu wchłaniają go więcej.
Niektórzy widzą w witaminie C naturalny antydepresant. Ma zdolność do zwiększania poziomu serotoniny, ważnego neuroprzekaźnika dla naszego nastroju. Ta witamina jest obecna we wszystkich owocach cytrusowych i zielonych warzywach.
7. Inne witaminy
Istnieją inne witaminy, które są również bardzo ważne dla dobrego funkcjonowania mózgu. Jedną z nich jest witamina D. Według wielu badań pomaga ona w chorobach takich jak stwardnienie rozsiane i niektóre zaburzenia depresyjne. Możemy znaleźć tę witaminę w rybach takich jak sardynki, łosoś i tuńczyk, a także w grzybach.
Witamina K przyczynia się do lepszego uczenia się i dobrej pamięci. Ludzie cierpiący na chorobę Alzheimera często mają niedobór witaminy K. Wysokie stężenie witaminy K występuje przede wszystkim w brokułach. Występuje też w brukselce, pietruszce, warzywach liściastych, szparagach, selerze i sfermentowanych potrawach.
Na koniec należy podkreślić, że witamina E oraz kwasy tłuszczowe omega 3 są również wyjątkowo dobre dla mózgu. Ta pierwsza jest wspaniałym przeciwutleniaczem, natomiast omega 3 pomagają zwiększyć plastyczność mózgu. Zapewniając naszemu mózgowi jesteśmy lepiej chronieni przed procesami degeneracyjnymi, a nasz umysł jest ostrzejszy.
Dobre odżywianie jest czynnikiem decydującym o jakości naszego życia. Zarówno posiadanie dobrego zdrowia jak i skłonność do chorób mają związek z tym, co jemy. Róbmy to więc w inteligentny sposób.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Ibáñez E. Nutrientes y función cognitiva Nutrición Hospitalaria [Internet]. 2009; 2(2): 3-12. Disponible en: https://www.redalyc.org/pdf/3092/309226754002.pdf
- Martínez R, Jiménez A, López A, Ortega R. Estrategias nutricionales que mejoran la función cognitiva. Nutrición Hospitalaria [Internet]. 2018;35(6): 16-19. Disponible en: https://doi.org/10.20960/nh.2281
- Hernández C, Flores M, Macías N, Flores J, Hernández C. Vitamina D y Esclerosis Múltiple: Evidencia científica. Neurología Argentina. 2013; 4(4): 250-258.
- Mikola T, Marx W, Lane M, et al. The effect of vitamin D supplementation on depressive symptoms in adults: A systematic review and meta‐analysis of randomized controlled trials. Critical Reviews in Food Science and Nutrition [Internet]. 2022: 1-18. Disponible en: https://doi.org/10.1080/10408398.2022.2096560