Z pewnością każdy z nas doskonale wie, jak to jest czuć miłość do drugiej osoby. Być może poznaliśmy również uczucie nienawiści. Ale co się dzieje w sytuacji, gdy oba uczucia występują jednocześnie? Dlaczego jesteśmy w stanie w tym samym momencie odczuwać zarówno miłość, jak i nienawiść wobec tej samej osoby?
Te dwie całkowicie przeciwstawne sobie emocje występują u każdego człowieka. Z pewnością nie raz i nie dwa miałeś okazję odczuwać ten rodzaj mieszanki sprzecznych ze sobą emocji wobec drugiej osoby. Nie jesteśmy jednak w stanie tego racjonalnie wytłumaczyć.
Co więcej, taka sytuacja może być dość myląca, ponieważ obejmuje ona uczucia, które są przypisane dla dwóch różnych skrajności. Ich występowanie razem oznacza pojawienie się sytuacji wywołującej te dwa skrajnie przeciwstawne uczucia.
“Miłość i nienawiść nie są ślepe.
Zostały po prostu oślepione przez ogień, który niosą same ze sobą”.
–Nietzsche–
Choć może to być dziwne, zapewne wiele razy czuliśmy się naprawdę dziwnie będąc ogarniętymi przez sprzeczne uczucia. Bez wątpienia miało to miejsce przy więcej niż jednej okazji, różniących się wyłącznie stopniem nasilenia zjawiska.
Czy kiedykolwiek czułeś się zarówno szczęśliwy, jak i smutny w tym samym momencie? Prawdopodobnie tak…
Zdarza się na przykład, że musimy opuścić dom i przeprowadzić się w nowe miejsce, aby zwiększyć swoje możliwości zatrudnienia i rozwoju kariery zawodowej. Podobnie skrajne uczucia nachodzą nas również, gdy ktoś ukochany odchodzi z tego świata po długiej i ciężkiej chorobie.
W takim momencie czujemy bezbrzeżny żal z powodu utraconej bliskiej osoby, ale jednocześnie wiemy, że jest to najlepsze możliwe wyjście z sytuacji, bo w ten sposób jej cierpienia zostały zakończone. Czasami uczucia takie jak miłość i nienawiść także mogą zlać się w jedno wspólne.
Miłość, nienawiść, a cierpienia z powodu emocjonalnej ambiwalencji
Emocjonalna ambiwalencja jest częścią każdego z nas i naszej osobowości. Nie możemy uniknąć odczuwania tak sprzecznych emocji, jakimi są zarówno miłość, jak i nienawiść. Wiemy doskonale, że taki stan rzeczy powoduje dyskomfort, ale nie potrafimy nic zmienić.
Kiedy odczuwamy zarówno miłość, jak i nienawiść, możemy w tym momencie bezpiecznie przyjąć, że nasz stan emocjonalny jest w tym momencie niejednoznaczny (lub ściślej rzecz biorąc, nieokreślony). Nie oznacza to jednak, że najpierw nienawidzimy, a dopiero potem kochamy kogoś lub też odwrotnie.
Emocjonalna ambiwalencja oznacza, że te dwie sprzeczne ze sobą emocje nie zastępują siebie nawzajem. One współistnieją w Twojej psychice. Przy czym w większości przypadków egzystują spokojnie, nie walcząc o dominację.
Tak więc będziesz musiał samodzielnie podjąć działania, jeśli będziesz chciał pozbyć się uczucia, z którym się czujesz niekomfortowo.
Czy emocjonalna ambiwalencja może być uznana za zaburzenie psychiczne? W wielu przypadkach zjawisko takie występuje z pełną mocą u osób cierpiących na pewne zaburzenia psychiczne. Na przykład osoby chorujące na depresję, schizofrenię, psychozę w różnej postaci lub nerwicę mogą wykazywać zachowania ambiwalentne.
Do emocjonalnej ambiwalencji może prowadzić zazdrość. W takich przypadkach kochamy kogoś niezwykle mocno. Z drugiej strony równie mocno nienawidzimy go za jego relacje z innymi ludźmi lub sposób, w jaki wydaje się atrakcyjny dla innych.
Zazdrość jest jedną z naturalnych przyczyn, dla których miłość i nienawiść łączą się w jedno uczucie.
Emocjonalna ambiwalencja jest ogólnie rzecz biorąc w pełni normalnym zjawiskiem, ale może także powodować problemy w kontaktach z innymi ludźmi. Wynika to z tego, że w wielu przypadkach po prostu nie jesteśmy w stanie nawet uświadomić sobie w pełni tego, jak się czujemy, ani tym bardziej tego wyjaśnić.
A gdy jesteśmy w związku opartym na uczuciach, ambiwalencja emocjonalna może nas mocno skonfundować. Efektem tego stanu rzeczy będzie sprawienie, że sprawy dotyczące naszego związku nie będą szły tak dobrze i w takim kierunku, jak byśmy sobie życzyli.
Czym jest emocjonalna ambiwalencja?
Jeśli nigdy nie znalazłeś się w takiej sytuacji, prawdopodobnie nie wiesz, jak sobie poradzić w momencie, gdy miłość i nienawiść sprowadzają się tak naprawdę do jednego i tego samego uczucia. Możesz jednocześnie czuć przyciąganie do kogoś i niechęć.
Możesz kochać tę osobę, ale także nienawidzić każdego jej aspektu. Lub tylko pewnych elementów osobowości, którymi się cechuje. Być może chcesz z tą osobą jednocześnie rozmawiać i nie kontaktować się w ogóle. Lub też chcesz podjąć jakieś działania, ale także pozostać pasywnym wobec niej.
Wszystkie te sprzeczne uczucia mogą mieć negatywny wpływ na Twoją psychikę. Wiele z nas doskonale wie, jak się to przejawia i obawia się tego. Jest to po prostu przejmujące uczucie paraliżu, które utrzymuje nas w nieustannym stanie niepewności co do tego, którą drogę powinniśmy wybrać.
Konsekwencje emocjonalnej ambicji
Kiedy znajdujemy się pomiędzy dwoma przeciwnymi biegunami, które zbiegają się w jeden, nasze emocje zazwyczaj paraliżują nas i mylą. Niejednoznaczność jest typową cechą ludzi o osobowości ambiwalentnej. Wynika to z faktu, że zaciera się ich poczucie własnej wartości.
Zwłaszcza, gdy nie są w stanie podjąć decyzji będąc w stanie rozdarcia między dwoma sprzecznymi emocjami. A najsilniejszymi z nich są miłość i nienawiść. Stąd też bierze się ich najmocniejszy wpływ na ludzką psychikę.
Takie osoby czują się dziwnie myśląc i analizując swoje emocje. Nie potrafią działać sprawnie. A na dodatek także nie wiedzą, jak mogą przestać odczuwać dwa rodzaje emocji, których nigdy nie powinno się odczuwać jednocześnie.
Ten stan chaosu obniża ich poczucie własnej wartości, ponieważ nie są w stanie utrzymać u siebie zdrowej równowagi emocjonalnej.
W efekcie osoby takie mogą dość szybko stracić zaufanie do samych siebie i wiarę we własne siły. Tak naprawdę nie wiedzą, co czują i jak mogą powstrzymać to konkretne uczucie. Czasami powoduje to niepokój i samotność, które mogą prowadzić do głębokiej depresji.
“Jakże smutna byłaby miłość i nienawiść w tym samym momencie!”
–Lew Tołstoj–
Emocjonalna ambiwalencja zazwyczaj jednak nie trwa długo. W niektórych momentach w naszym życiu czujemy się zdezorientowani tym połączeniem skrajnych emocji. Jednak prędzej czy później one miną, w przeważającej większości przypadków nie będą trwać wiecznie.
Chyba że, jak już wspomnieliśmy nieco powyżej, cierpisz na jakieś zaburzenia psychiczne.
A jak to wygląda w Twoim przypadku? Czy cechuje Cię osobowość ambiwalentna?