Koszmary senne często wywołują strach i udrękę, a ludzie często budzą się z uczuciem przerażenia. Ale kiedy stają się one chroniczne, mogą poważnie wpłynąć na jakość snu każdego z nas.
Koszmary senne mogą nawet wpływać na naszą wydajność w ciągu dnia. Pod tym względem metoda próby wyobrażeniowej jest jedną z najbardziej skutecznych technik leczenia tego problemu.
Kto z nas nigdy nie miał koszmaru sennego? Jak wiemy doskonale, jest to dobrze znane zjawisko. Ogólnie rzecz biorąc jest dolegliwość o charakterze niepatologicznym, która nie prowadzi do żadnych problemów poza zakłócaniem samego snu. Jednak gdy te nieprzyjemne sny wciąż nawracają, sytuacja taka kwalifikuje się jako zaburzenie snu.
Koszmary senne to parasomnia, która implikuje powtarzające się pojawienie się snów generujących intensywny strach. Tak przynajmniej stwierdza definicja pojawiająca się w piątej edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (oryg. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM-5).
Koszmary senne zwykle występują w fazie REM, a ich treść stanowi z reguły zagrożenie dla śniącej osoby.
Przewlekłe koszmary senne mają duży wpływ na jakość snu człowieka. Wywołują one także strach przed ciemnością i bezsenność wśród tych, którzy ich doświadczają. Jest również prawdopodobne, że taka osoba zacznie wykazywać zachowania utrudniające zasypianie, takie jak pozostawienie włączonych świateł w domu i spanie w nieregularnych porach dnia.
Metoda próby wyobrażeniowej pomaga osobie cierpiącej na nawracające koszmary senne przejąć kontrolę nad treścią jej snów. Zapraszamy do poświęcenia paru chwil na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu, co pozwoli Ci dowiedzieć się czegoś więcej na ten ciekawy temat.
Co powoduje koszmary senne?
Nie mamy wciąż jeszcze wystarczającej wiedzy naukowej, aby określić przyczynę i pochodzenie koszmarów sennych. Ale naukowcy odkryli jednak pewne czynniki, które wpływają na ich nawrót.
Koszmary senne są częściej spotykane u dzieci i, w mniejszym stopniu, u nastolatków. Są one częścią procesu dorastania i dojrzewania, zazwyczaj zanikają wraz z upływem czasu.
Występują one również częściej w okresach, w których dana osoba zmaga się z wysokim stresem psychospołecznym. W tej sytuacji koszmary senne są mechanizmem radzenia sobie z różnymi problemami. Mając do czynienia z czynnikiem stresogennym we śnie, dana osoba może próbować odkryć różne sposoby jego rozwiązania.
W niektórych przypadkach koszmary senne są związane z innymi zaburzeniami, takimi jak lęk, depresja i zespół stresu pourazowego. Ponadto osoby z trudnościami z prawidłową regulacją emocji częściej doświadczają koszmarów.
Na czym polega metoda próby wyobrażeniowej?
Metoda próby wyobrażeniowej (oryg. Imagery Rehearsal Therapy – IRT), zwana także terapią obrazowaniem powtarzanym, jest jedną z najczęściej wykorzystywanym procedur. Zapewnia ona najlepsze wyniki w leczeniu koszmarów sennych. Dzieje się tak dlatego, że jest to technika poznawcza oparta na modyfikacji treści snu.
Dlatego właśnie celem terapeuty wykorzystującego metodę IRT jest świadoma zmiana niektórych szczegółów koszmaru sennego. Wynika to z tego, że jego celem jest przekształcenie tych snów w przyjemne historie.
W ten sposób osoba śniąca przejmuje stopniowo kontrolę nad tym, co dzieje się w jej śnie i może następnie samodzielnie modyfikować jego treść.
Metoda próby wyobrażeniowej krok po kroku
Pora teraz przyjrzeć się nieco bliżej, na czym konkretnie polega ta technika terapeutyczna:
1. Modyfikacja przekonań osoby cierpiącej na koszmary senne
Po pierwsze terapeuta musi przekonać Cię do zmodyfikowania Twoich przekonań na temat tych koszmarów. Musi także przekazać Ci ideę, że koszmary senne nie są czymś poza Twoją kontrolą. Jest to raczej nawyk nabyty, który możesz w pełni modyfikować wedle własnego uznania.
Dlatego też musisz zrozumieć, że po swoim wystąpieniu koszmary senne nie są już w żaden sposób użyteczne i nie spełniają żadnego celu. Czas więc podejść do nich z odwagą i zmodyfikować je podczas stanu czuwania tak, aby stały się przyjemniejsze.
2. Wizualizacja
Następnym krokiem jest ocena zdolności danej osoby do wyobrażenia sobie danych scenariuszy na żywo. Aby to zrobić, terapeuta może poprosić ją o ćwiczenie wizualizacji przyjemnych obrazów w ich umysłach. Dlatego właśnie te techniki są pomocne w kontrolowaniu pojawiania się nieprzyjemnych obrazów podczas danej sesji terapeutycznej.
3. Bezpośrednie odwołanie się do koszmaru sennego
W tym momencie terapeuta prosi osobę o wybranie koszmaru, nad którym zamierza ona pracować. Pacjent musi napisać na ten temat coś w rodzaju opowiadania.
Następnie specjalista zachęca swoich pacjentów do modyfikowania wszystkiego, czego chcą w treści tak uzyskanej pracy i przepisywania jej na nowo. Pacjent musi wtedy szczegółowo opisać tę nową sekwencję obrazów.
Na koniec psycholog instruuje pacjenta, aby poświęcił on od pięciu do 20 minut dziennie na mentalne przeglądanie zmodyfikowanej przez siebie historii. Celem tego kroku jest przeniesienie tej wersji do ich psychiki, gdy ta osoba wciąż jeszcze nie śpi. Dzięki temu będzie ona mogła przełożyć tę historię na swój sen.
Metoda próby wyobrażeniowej i jej wysoka skuteczność
Koszmary senne szybko zanikają dzięki takiej terapii. Co więcej, możesz kontynuować ją w miarę upływu czasu, by zapewnić sobie jeszcze lepsze rezultaty. Wystarczy po prostu ćwiczyć wystarczająco długo i być konsekwentnym w swoich poczynaniach.
Poprawi to w efekcie jakość Twojego snu i zmniejszy wszelkiego rodzaju dyskomfort związany z koszmarami sennymi, których możesz doświadczyć.