Kilka ciekawych faktów na temat jedynaków

W jakim stopniu stereotypy dotyczące jedynaków są prawdziwe? Co nauka ma do powiedzenia na ten temat? Dowiedz się tutaj.
Kilka ciekawych faktów na temat jedynaków

Ostatnia aktualizacja: 18 września, 2022

Jeszcze cztery czy pięć dekad temu jedynaki były rzadkością. Większość rodzin poważnie traktowała biblijne rady, aby „być płodnym i rozmnażać się”. Budowanie rodziny i posiadanie tylko jednego dziecka wydawało się nie mieć większego sensu. Doprowadziło to do powstania wokół nich szeregu uprzedzeń. Dzisiaj poznamy kilka ciekawych faktów na temat jedynaków.

Ze względu na czynniki ekonomiczne i społeczne, a zwłaszcza zmianę roli kobiet, trend ten się odwraca. W związku z tym, tak jak kiedyś jedynaki były wyjątkiem, teraz są raczej regułą. Uważa się, że do 40 procent gospodarstw domowych na świecie ma tylko jedno dziecko.

Wykazano również, że im wyższy poziom kulturowy i społeczny rodziców, tym mniej mają dzieci. Daje to niewielką przewagę jedynakom, które zwykle cieszą się większą stymulacją i stabilniejszą pozycją społeczno-ekonomiczną. Przyjrzyjmy się kilku ciekawszym faktom na ich temat.

„Edukuj dzieci, a nie będzie konieczne karanie dorosłych”.

-Pitagoras-

Ojciec i syn rozmawiają radośnie
Pytania mogą działać jako pomost między Tobą a Twoim dzieckiem. Dają możliwość nawiązania bliskiej komunikacji i szczerej więzi.

Kilka ciekawych faktów na temat jedynaków

Ich mózgi rozwijają się inaczej

Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Chiński i opublikowane w czasopiśmie Brain Imaging and Behavior wykazało, że mózgi jedynaków rozwijają się inaczej niż u dzieci z rodzeństwem.

Badaniem objęto 303 uczniów, z czego 170 jedynaków. Wszyscy przeszli testy psychologiczne i psychotechniczne, a także rezonans magnetyczny w celu zbadania ich mózgów. Odkryto, że jedynaki mają więcej istoty szarej w płacie ciemieniowym.

Wiązało się to z większą sprawnością umysłową, planowaniem i zdolnościami językowymi. Wydawali się również cieszyć większą kreatywnością i wyobraźnią. Z drugiej strony byli bardziej zależni i mieli mniej umiejętności społecznych niż ci, którzy dorastali z rodzeństwem.

Badanie wykazało, że dzieci, które dorastają samotnie, muszą wykazywać większą wyobraźnię i aktywność podczas gier i zabaw. Jest tak, ponieważ nie mają towarzystwa, co prowadzi ich do dalszego rozwoju kreatywności. Ponadto, ponieważ mają mniej kontaktu z innymi dziećmi, a więcej z dorosłymi, wydaje się to dawać im przewagę językową.

Inne badania

Kilkadziesiąt lat temu jedynaki wydawały się być problemem. Uważano, że odznaczają się niegrzecznym zachowaniem, a przez to są niezwykle trudni do wychowania. Uprzedzenia te były tak silne, że powstało nawet stowarzyszenie obrony rodziców jedynaków. Nazywało się Zero Growth i starało się pomóc rodzicom „sprowadzić maluchy na właściwe tory”.

Dzięki tej samej organizacji zaczęto prowadzić badania w różnych częściach świata. Nauka zaczęła dostarczać danych, które pokazały, jak błędne było to przekonanie. Stopniowo zbierano dowody, które wskazywały, że jedynaki z pewnością różnią się od dzieci z rodzeństwem, ale nie pokrywały się one ze stereotypowym wyobrażeniem społeczeństwa.

W 2017 roku opublikowano badanie, w którym stwierdzono, że z reguły jedynaki są bardziej inteligentne, a także mają lepsze relacje z rodzicami niż dzieci z rodzeństwem.

Badanie wykazało również, że bardziej przypominają swoich rodziców niż osoby, które dorastają w rodzinie wielodzietnej. To dlatego, że interakcja między nimi jest bardziej intensywna i skupiona. Te maluchy nie posiadały modeli, którymi było ich rodzeństwo, tylko te reprezentowane przez ich rodziców. Stąd identyfikacja jest bardziej bezpośrednia.

Matka rozmawiająca ze swoją córeczką

Inne ciekawe fakty

Gdyby jedynaki miały problemy społeczne, nie mielibyśmy tylu sławnych idoli, którzy wychowali się bez rodzeństwa. Wśród nich są tak wybitne postacie, jak m.in. Leonardo Da Vinci, Albert Einstein, Jean-Paul Sartre, Franklin Delano Roosevelt czy Charles Lindbergh.

20 z pierwszych 23 astronautów wysłanych w kosmos było jedynakami. Podobnie było z wieloma postaciami z branży rozrywkowej, takimi jak Marilyn Monroe, Al Pacino i Brooke Shields. Inni to Leonardo DiCaprio, Robert De Niro i Alicia Keys.

Oczywiście jest też wiele znanych postaci i celebrytów, którzy dorastali z rodzeństwem. Prawda jest taka, że nie ma radykalnej różnicy między rodziną, w której jest tylko jedno dziecko, a taką, w której jest ich wiele. Wydaje się, że to genetyka, styl rodzicielski i osobiste doświadczenia kształtują każdą osobę.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Villalobos, C. D. A., & Mondragón, L. E. C. (2017). Autoconcepto y habilidades sociales en niños como hijos únicos y niños con hermanos. PsicoEducativa: reflexiones y propuestas, 3(5), 38-44.
  • Yang, J., Hou, X., Wei, D. et al. Hijo único y no hijo único exhiben diferencias en creatividad y amabilidad: evidencia de estudios estructurales anatómicos y de comportamiento. Imágenes cerebrales y comportamiento 11 , 493–502 (2017). https://doi.org/10.1007/s11682-016-9530-9

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.