Każdego dnia dobrowolnie wykonujemy różne gesty. Robimy to w celu przekazania informacji osobom w naszym otoczeniu. Częstotliwość, z jaką wykonujemy rozmaite gesty sugeruje, że mają one duże znaczenie dla komunikacji. Z drugiej strony sam gest nie ma znaczenia – znaczenie nadają mu dopiero osoby, które go interpretują.
Kiedy podróżujemy do miejsca zdominowanego przed odmienną kulturę niż nasza, sposób, w jaki tamtejsi ludzie poruszają się i działają, może wydawać się dziwny. Możemy nie zrozumieć znaczenia ich gestów, nawet jeśli są one podobne do gestów, które wykonujemy w naszym miejscu zamieszkania. Prawda jest taka, że każdy gest jest osobnym światem, a przynajmniej może nim być.
Przymrużenie oka
Aby przybliżyć koncepcję, że każdy gest tworzy własny świat, przyjrzyjmy się przykładowi. Weźmy gest, który polega na chwilowym zamknięciu jednego oka, podczas gdy drugie oko pozostaje otwarte. Jest on dobrze rozpoznawalny, ale jego interpretacja nie jest tak łatwa, jak może się wydawać. Wyobraź sobie taką sytuację: kilka osób pije kawę na tarasie kawiarni. Chłopiec puszcza oko do dziewczyny, która na niego patrzy. Przy innym stole mruga inny chłopiec, który nie patrzy bezpośrednio na nikogo. Dziewczyna odwzajemnia się mrugnięciem chłopakowi, podczas gdy inna dziewczyna, która patrzy na wszystkich troje, także przymruża oko. 
Jak możemy interpretować tę sytuację? Jeśli chcesz, zastanów się, jakie znaczenie nadać każdemu mrugnięciu, aby kontynuując czytanie tego artykułu, móc porównać je z prawdziwym znaczeniem. Oto interpretacja tej historii:
- Pierwszy chłopiec, który mrugnął, zrobił to celowo. Chciał przyciągnąć uwagę dziewczyny, którą był zainteresowany. Gest świadomego mrugania ma znaczenie w kontekście zalotów i służy do okazania intencji, romantycznego zainteresowania. Jest to również gest, który czasami ma na celu potwierdzenie lub podkreślenie współudziału w czymś. W innym kontekście może to również oznaczać kpinę, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu sarkazm.
- Drugi chłopiec, który mrugnął, zrobił to mimowolnie. Ma tik, który zmusił go do mrugnięcia okiem. Ponieważ to był tik, nie patrzył na nikogo i ten gest nie miał celu tak jak w przypadku pierwszego chłopca.
- Dziewczyna, która odwzajemniła mrugnięcie pierwszego chłopaka, zrobiła to, ponieważ chciała się dopasować. Pochodzi z innej kultury, w której gest mrugnięcia nie ma znaczenia. Ta dziewczyna odwzajemniła mrugnięcie, ponieważ uważała, że jest to coś stosownego kulturowo, jak gdyby było to powitanie.
- W końcu przychodzimy do dziewczyny, która widzi całą scenę i mruga. Mrugnęła tylko dlatego, że coś wpadło jej do oka. Puszczenie oka w tym przypadku jest odruchowym działaniem w celu usunięcia cząstki, która dostała się do oka. Dlatego mrugnięcie jest mimowolne.
Ta historia, choć została wymyślona, pokazuje, że mrugnięcia mogą mieć kilka znaczeń i być dobrowolne lub mimowolne. Czy udało Ci się odgadnąć znaczenie każdego mrugnięcia? Wyobraź sobie, jak trudno jest zinterpretować ten znak. Bez dowodów na istnienie powodu w każdym kontekście, odgadnięcie znaczenia gestu może być bardzo skomplikowane.
Saussure: znaczenie i ważność
Ferdinand de Saussure uważał, że gesty stanowią połączenie znaczenia i elementu oznaczającego. Znaczenie jest tym, co oznacza gest, podczas gdy element oznaczający jest słowem, które go reprezentuje. Obejmuje to zarówno pisownię, jak i wymowę. W przypadku gestów elementem oznaczającym byłby sam gest. Związek obu, tj. znaczenia a elementu oznaczającego, nie przedstawia żadnej motywacji, dla której jego relacja jest arbitralna. Oznacza to, że prosty ruch ręki może mieć znaczenie, z którym nie ma związku. Dlatego czasem trudno jest poznać sens gestów.
Gest w różnych kulturach
Różne kultury zazwyczaj mają gesty o odmiennych znaczeniach. Niektóre z tych gestów, które mają inne znaczenie niż te, które możesz znać, są następujące:
- Pokazanie kciuka wzniesionego w górę zazwyczaj oznacza, że wszystko jest w porządku. Ale w Niemczech oznacza to numer jeden, a na Bliskim Wschodzie jest to gest gniewu wobec kogoś.
- Zjedzenie całego posiłku do ostatniego kęsa może oznaczać dla Ciebie, że jedzenie było bardzo dobre. Jednak pozostawienie całkowicie pustego talerza w Chinach i na Filipinach wskazuje, że racja była niewielka, a gospodarz skąpy.
- Wyciągnięcie dłoni spodem na zewnątrz jest znakiem, że ktoś powinien się zatrzymać lub poczekać. W Grecji ten gest jest sposobem na nazwanie innej osoby przestępcą.
- Wyciągnięcie palca wskazującego i małego w Stanach Zjednoczonych jest silnie związany z muzyką rockową. W Hiszpanii natomiast ten gest jest używany do wskazania, że czyjś partner jest niewierny. W Afryce popularne „rogi” wskazują na klątwę. Podobny gest, w którym kciuk i mały palec są wysunięte jest powszechnym powitaniem na Hawajach.
- Dawanie kwiatów zwykle służy okazaniu miłości lub współczucia. Większość z nas nie zatrzymuje się, aby policzyć kwiaty tworzące bukiet. Jednak w Rosji wręczenie parzystej liczby kwiatów wyraża życzenie, aby odbiorca kwiatów umarł.
Podczas następnej podróży uważaj na interpretację gestów i zachowaj ostrożność podczas komunikacji niewerbalnej. Kiedy nie znamy kultury ani kontekstu, możemy wyciągnąć absurdalne wnioski. W razie wątpliwości warto zapytać, aby uniknąć konfliktów.