Kardiofobia — co powoduje strach przed zawałem serca?

Czym charakteryzuje się kardiofobia? Wiele osób doświadcza niepokoju, któremu może towarzyszyć szybkie bicie serca. To jednak nie wszystko.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Andrés Navarro Romance.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Kardiofobia to strach przed zawałem serca i śmiercią. Większość ludzi doświadczyła niepokoju związanego z uczuciem, że ich serce bije zbyt szybko. Przede wszystkim należy wiedzieć, że lęk ten może mieć znaczny wpływ na nasze codzienne życie. Dlaczego? Otóż może sprawić, że będziemy żyć w ciągłym strachu przed nadchodzącym nieszczęściem.

DSM-5 klasyfikuje kardiofobię jako zaburzenie lękowe. Kardiofobia sprawia, że pacjenci skarżą się na kołatanie serca i ból w klatce piersiowej, które mogą nie być oparte na rzeczywistości. Objawy te czasami stają się przewlekłe. Atak lękowy w tym kontekście może być wyjątkowo nieprzyjemny dla jednostki. Dlatego osoba z kardiofobią zwykle postrzega fizjologiczne (naturalne) podwyższenie tętna (z powodu pobudzenia, stresu lub wysiłku fizycznego) jako nieprawidłowe.

Kardiofobia i towarzyszące jej lęki

Częste są również ruminujące myśli o jakimś rodzaju kardiopatii. Dlatego pacjenci często odwiedzają lekarzy specjalistów, aby uniknąć tego, co ich zdaniem jest zbliżającym się zawałem serca i potencjalną śmiercią. Osoby z kardiofobią mają tendencję do żądania szeregu testów medycznych, które zwykle dają wynik negatywny.

Podobnie jak w przypadku innych fobii, strach przed zawałem serca wynika z lęku. Zwykle jest to irracjonalne i niezwiązane z rzeczywistością i faktami. Powoduje również poważne problemy psychologiczne, które mogą być dość wyniszczające dla osoby dotkniętej chorobą.

Dobrą wiadomością jest to, że podobnie jak w przypadku innych fobii i lęków, terapia może pomóc ludziom przezwyciężyć ten problem. W rzeczywistości ma dość wysoki wskaźnik sukcesu. Według dostępnych badań naukowych terapia poznawczo-behawioralna jest skutecznym podejściem do tego i innych schorzeń, takich jak agorafobia czy fobia społeczna.

Kardiofobia — najczęstsze objawy

Osoba z kardiofobią często ma niektóre z następujących objawów. Niektóre mają przede wszystkim charakter psychologiczny, a inne z kolei — poznawczy.

• Podwyższony poziom niepokoju.
• Unikanie aktywności fizycznej.
• Wzorzec problemów z oddychaniem – trudności w oddychaniu lub szybkie płytkie oddychanie.
• Tachykardia lub kołatanie serca.
• Zawroty głowy i/lub wymioty.
• Nadmierne pocenie.
• Suchość w ustach.
• Problemy z koncentracją.
• Niespójna mowa.
• Wstrząsy.
• Drażliwość.
• Uczucie braku kontroli.
• Bóle głowy.
• Zachowania unikające.

Możliwe przyczyny kardiofobii

Jest to fobia specyficzna lub „izolowana”, co oznacza, że może wynikać z jakiejś wcześniejszej traumy. Częściej winowajcami są urazy z dzieciństwa lub urazy fizyczne. Dlatego kluczowe czynniki wyzwalające kardiofobię nie mają charakteru społecznego.

Psychologowie są zgodni, że genetyka odgrywa rolę przynajmniej w niektórych fobiach specyficznych. Reakcja na obiekt wzbudzający strach podobna do sytuacji walki lub ucieczki może być bardziej powszechna przede wszystkim u osób, które są do niego genetycznie predysponowane.

Należy zauważyć, że osoby z problemami z sercem w przeszłości są bardziej narażone na rozwój kardiofobii. W takim przypadku czasami istnieje prawdziwa korelacja między wyzwalaczem fobii a prawdziwą nieprawidłową sytuacją sercową. Wychowanie często ma wiele wspólnego z rozwojem fobii. W przypadku kardiofobii jeden lub oboje rodzice mogli przede wszystkim podsunąć dziecku myśl, że nieregularne bicie serca może być oznaką śmiertelnych nieprawidłowości.

Leczenie kardiofobii

Oto niektóre z najskuteczniejszych metod leczenia osób, które boją się zawału serca:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT).
• Nauka strategii relaksacyjnych.
• Terapia poznawcza.
• Psychoterapia.
• Terapia grupowa.
• Hipnoterapia.
• Medytacja.
• Psychofarmakologia.

Podsumowując, chociaż ten stan może być wyjątkowo nieprzyjemny, nie zmienia to faktu, że jest uleczalny. Biorąc to pod uwagę, leczenie irracjonalnego strachu lub fobii jest zwykle trudnym i intensywnym procesem. Dobrą wiadomością jest przede wszystkim to, że badania pokazują, że efekty terapii są zazwyczaj pozytywne i trwałe.