Wiele osób kocha lato. Dzień trwa wtedy dłużej, a atmosfera sprzyja socjalizacji i wypoczynkowi na świeżym powietrzu. Poza tym dla większości z nas oznacza to czas wakacji. Może Ci się wydawać, że w sezonie letnim będziesz bardziej wypoczęty, zrelaksowany i szczęśliwy. Dlaczego więc czasami czujesz się tak apatyczny, zirytowany i nie potrafisz się skoncentrować? Ma na to wpływ to, jak wysokie temperatury wpływają na Twój mózg.
Twoje ciało jest całkiem sprytne i wie, jak dostosować się do różnych warunków środowiskowych. Nie lubi jednak nagłych zmian, a latem często dochodzi do intensywnych wzrostów temperatury. Pomimo Twoich najlepszych wysiłków, kiedy temperatura otoczenia zbliża się lub przekracza 40°C, Twój mózg nie pracuje tak dobrze, co widzisz w swoim nastroju i sprawności poznawczej.
Jak wysokie temperatury wpływają na Twój mózg
Jeśli jesteś osobą, która odczuwa poprawę nastroju w okresie letnim, to nie tylko dlatego, że nie możesz się doczekać wakacji. Wynika to z większej ilości światła słonecznego o tej porze roku. Światło zwiększa produkcję serotoniny, neuroprzekaźnika zdolnego do generowania stanów dobrego samopoczucia, relaksu i satysfakcji.
Jednak nadmiernie wysokie temperatury mogą przeciwdziałać tym efektom i powodować drażliwość, dyskomfort i zmęczenie.
Podwzgórze i jego funkcja termoregulacyjna
Jak wspomnieliśmy wcześniej, Twój organizm ma swoje własne mechanizmy przystosowywania się do warunków środowiskowych. Jeśli chodzi o regulację temperatury ciała, to za ten proces odpowiada podwzgórze. Poprzez konwekcję i pocenie udaje mu się utrzymać odpowiednie dla nas 36-37°C.
Jeśli aby wytrzymać temperatury otoczenia przekraczające 35-40°C, Twoje ciało musi wykonać dodatkowy wysiłek, co szkodzi innym funkcjom. Na przykład negatywnie wpływa to na Twoją koncentrację i szybkość reakcji i możesz doświadczać problemów z uwagą i braku jasności umysłu.
Ryzyko odwodnienia
Innym sposobem, w jaki wysokie temperatury wpływają na Twój mózg, jest odwodnienie. Warto wspomnieć, że 90% objętości mózgu składa się z wody, która jest głównym nośnikiem transmisji elektrochemicznych. Tak więc odwodnienie może powodować zmiany w aktywności neuronalnej.
Dwuprocentowy spadek wody w organizmie wystarczy, aby wywołać zauważalne efekty, takie jak problemy z koncentracją oczu, krótkotrwała utrata pamięci lub trudności z koncentracją. Ponadto jest to szczególnie istotne, jeśli cierpisz na migreny lub bóle głowy, ponieważ odwodnienie może je wywołać lub zaostrzyć.
Bezsenność i problemy z odpoczynkiem
Sen jest ważnym czynnikiem w funkcjonowaniu mózgu. Wysokiej jakości sen wspiera pamięć, kreatywność i zdolność rozwiązywania problemów oraz pomaga złagodzić obciążenie psychiczne w okresach stresu. Z tego powodu niewystarczający odpoczynek wpływa na wydajność poznawczą i nastrój, powodując, że czujesz się nieskoncentrowany, powolny, zdezorientowany i humorzasty.
Jak więc są powiązane bezsenność i wysokie temperatury? Wszyscy wiemy, jak trudno jest zasnąć i dobrze się wyspać, gdy jest za gorąco. Wynika to z nadmiernego pobudzenia mózgu.
Idealna temperatura do odpoczynku to około 18-21°C. Gdy przekroczy 26 stopni, możesz mieć poważne problemy z adaptacją. W związku z tym trudno jest Ci zasnąć i możesz budzić się kilka razy w ciągu nocy.
Wysokie temperatury wpływają na mózg, zmieniając emocje
Ostatnim sposobem, w jaki wysokie temperatury wpływają na mózg, jest powodowanie zaburzeń emocjonalnych. Wykazano, że utrzymujące się ekstremalne temperatury nasilają negatywne emocje, takie jak niepokój, stres i drażliwość. Redukują także zachowania prospołeczne. Ponadto mogą generować apatię i demotywację, co prowadzi do utraty okazji do spędzania czasu w ciekawy sposób. Rezultatem jest niski i negatywny nastrój.
Letnie upały mogą mieć na Ciebie większy wpływ, niż mogłoby się wydawać, zarówno na poziomie poznawczym, jak i emocjonalnym. Z tego powodu wskazane jest podjęcie odpowiednich kroków. Unikaj przebywania na świeżym powietrzu w najgorętszych porach dnia, nawadniaj się odpowiednio i noś wygodne ubrania. Pomoże Ci to zwalczyć wysokie temperatury, zmniejszając w ten sposób ich negatywny wpływ na Twój mózg.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Belkin, L. Y., & Kouchaki, M. (2017). Too hot to help! Exploring the impact of ambient temperature on helping. European Journal of Social Psychology, 47(5), 525-538.
- Calderón, F. D. (2007). La importancia del agua para el cerebro. Biocenosis, 20(1-2).
- Lambert, G. W., Reid, C., Kaye, D. M., Jennings, G. L., & Esler, M. D. (2002). Effect of sunlight and season on serotonin turnover in the brain. The Lancet, 360(9348), 1840-1842. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673602117375
- Picón-Jaimes, Y. A., Orozco-Chinome, J. E., Molina-Franky, J., & Franky-Rojas, M. P. (2020). Control central de la temperatura corporal y sus alteraciones: fiebre, hipertermia e hipotermia. MedUNAB, 23(1), 118-130.