Hormony szczęścia

Hormony szczęścia odpowiadają za dobre samopoczucie i zdrowie psychiczne. Zrozumienie działania dopaminy czy serotoniny pozwala nam lepiej poznać siebie.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Hormony szczęścia napędzają naszą codzienność. Stanowią impuls zachęcający nas do kontaktów z innymi i cieszenia się towarzystwem. Ułatwiają także proces uczenia się i odkrywania. Te maleńkie cząsteczki łagodzą ból, stymulują odczuwanie empatii i budowanie zaufania.

Przyznajmy to szczerze…Kim byśmy byli bez nich? Te biologiczne elementy odróżniają nas od maszyn i robotów przyszłości kierowanych sztuczną inteligencją. Istoty ludzkie prowadzone są przez te wielofunkcyjne cząsteczki, które pełnią fundamentalną rolę w aspektach takich jak odżywianie, rozmnażanie czy nawet pamięć emocjonalna.

Czasami jednak nas zawodzą. Przechodzimy bowiem przez fazy, gdy nasze organy nie wydzielają odpowiedniej ilości tych hormonów. Wpadamy wówczas w apatię i negatywne myśli. Czynniki takie jak nasze zdrowie czy nastawienie mogą prowadzić do tego typu deficytów.

Przyjrzyjmy się tej kwestii, by lepiej zrozumieć nasze zachowania.

Hormony szczęścia: typologia, funkcje i cechy

Doświadczanie pozytywnych wrażeń to jeden z filarów ludzkiego zachowania. Prowadzi to do równowagi psychicznej i gwarantuje przetrwanie. To źródło motywacji do działania, wchodzenia w relacje z innymi, rozmnażania się, troszczenia się o innych itp.

Dobre samopoczucie ma cele biologiczne. Czynniki pośredniczące w tym procesie są złożone. Nazywa się je hormonami szczęścia. Regulują one nasz nastrój, odczuwanie przyjemności i bólu. Przyjrzyjmy się im bliżej.

1. Endorfiny, czyli naturalne środki przeciwbólowe

Słowo to pochodzi od połączenia morfemu “endo” oznaczającego wnętrze z wyrazem morfina, który oznacza opiat o działaniu przeciwbólowym. Ich funkcją jest łagodzenie bólu, zmniejszanie wpływu cierpienia na organizm i zapewnianie dobrego samopoczucia w chwilach, gdy nasz mózg doświadcza pozytywnych wydarzeń.

• Endorfiny to duża grupa peptydów produkowanych przez centralny układ nerwowy oraz przysadkę mózgową.
• Działają w obrębie układu nagrody. Innymi słowy, mózg uwalnia je, gdy wykonujemy czynności o znaczeniu biologicznym takie jak jedzenie, picie, uprawianie sportu, nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi, seks itp.

Czy można w naturalny sposób zwiększyć ich produkcję?

Produkcję endorfin można stymulować na wiele sposobów. Jak już wspominaliśmy, ich wydzielanie następuje w momencie wykonywania czynności interpretowanych przez mózg jako pozytywne. Oto kilka przykładów:

• Spacerowanie.
• Słuchanie muzyki.
• Taniec.
• Nauka nowych rzeczy.
• Rozmowa z przyjaciółmi.
• Przytulanie bliskich.
• Jedzenie czekolady.

2. Serotonina, czyli hormon dobrego samopoczucia

Serotonina to hormon, który produkowany jest nie tylko w mózgu, ale także w układzie trawiennym. Syntetyzowany jest wskutek przemian aminokwasu o nazwie tryptofan i działa jak klasyczny neuroprzekaźnik szczęścia.

• Poza podnoszeniem nastroju pełni funkcje stymulujące apetyt.
• Ta substancja chemiczna odpowiedzialna jest także za kontrolowanie snu i czuwania.
• Hormon tek działa jak neuroprzekaźnik zmniejszający niepokój i depresję.
• Stymuluje libido i odpowiada za przyjemność seksualną.

Czy można w naturalny sposób zwiększyć produkcję serotoniny?

To najbardziej znany spośród hormonów szczęścia. W jaki sposób jest produkowany? Można wpłynąć na jego wydzielanie poprzez konsumpcję produktów bogatych w tryptofan. Ten aminokwas to prekursor serotoniny. Znajduje się w następujących produktach:

• Ciemna czekolada.
• Płatki owsiane.
• Pestki słonecznika.
• Łosoś.
• Jajka.
• Ciecierzyca.

Dopamina, czyli hormon motywacji

Dopamina ma decydujące znaczenie dla motywacji i kompensacji. Cząsteczka ta wpływa na nasze zachowanie. Jej deficyt lub nadmiar może przejawiać się na wiele sposobów. Jej nadprodukcja może prowadzić do schizofrenii.

Poznajcie więcej danych:

• Główną funkcją dopaminy jest aktywowanie wrażenia antycypacji przyjemności. Innymi słowy, chodzi o motywowanie nas do wykonywania czynności poprzez przewidywanie jej pozytywnych skutków.
• Hormon ten wpływa na podejmowanie decyzji, naukę, pamięć…
• Rozbudza ciekawość i wewnętrzną motywację oraz kreatywność.

Czy można w naturalny sposób stymulować jej wydzielanie?

Około 50 % dopaminy produkowane jest w jelicie. Stymulacja jej wydzielania sprowadza się więc do dbania o stan mikrobioty.

Hormony szczęścia: oksytocyna

Oksytocyna to kolejny znany hormon szczęścia. Kojarzona jest bowiem z miłością, troską, seksualnością i instynktem macierzyńskim. Ma o wiele więcej funkcji związanych ze współżyciem z innymi. Wpływa na empatię, hojność, altruizm…

Hormon ten produkowany jest przez podwzgórze i wydzielany przez przysadkę mózgową. Nazywany bywa cząsteczką, która czyni nas ludźmi i uważany jest za jeden z najbardziej fascynujących elementów biologicznych.

Czy można w naturalny sposób stymulować jej wydzielanie?

Oksytocyna uwalniana jest w prostych, codziennych sytuacjach takich jak przytulanie, słuchanie innych, medytacja, ćwiczenia itp.

Hormony szczęścia to bez wątpienia regulatory fascynującej harmonii biologicznej panującej pomiędzy żywymi istotami. Zrozumienie ich mikrokosmosu pozwala zatem na lepsze zrozumienie tego, kim jesteśmy.