Hipnoza sportowa – czy pomaga w poprawie wyników sportowych?

Hipnoza sportowa polega na wykorzystaniu hipnoterapii, aby pomóc sportowcom w leczeniu różnych zaburzeń, zarówno medycznych, jak i psychologicznych. Jednak chociaż psychologia zyskuje na znaczeniu w sporcie, w przypadku hipnozy wciąż zbierane są dowody naukowe. Te, które są dostępne w chwili obecnej wskazują na jej skuteczność.

Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego sportowcy powinni szukać pomocy u psychologów sportu, aby poprawić swoje wyniki, wyleczyć kontuzje, radzić sobie z presją, trzymać się ustalonych programów i przede wszystkim cieszyć się tym, co robią.

Hipnoza powoduje zmiany w percepcji, odczuciach, myślach i zachowaniach jednostki. To samo dotyczy dziedziny sportu. Ale zanim zagłębimy się w jej możliwą skuteczność w tym obszarze, zdefiniujemy sam proces hipnozy.

Hipnoza

Dla autorów takich jak Ernest Hilgard celem hipnozy jest stworzenie warunków, które zwiększają wrażliwość i dostępność sugestii. Hipnoza to dysocjacyjny stan umysłu. Oznacza zdolność do wyłączania procesów świadomych i nieświadomych.

Jako technika uzupełniająca hipnoza jest skuteczna, ale sama w sobie w leczeniu niektórych zaburzeń nie jest skuteczna. Działa wyłącznie w połączeniu z innymi technikami. Pomaga w leczeniu bólu i lęku, ale pod warunkiem, że towarzyszy jej terapia poznawczo-behawioralna.

Podobnie, uważa się, że hipnoza w połączeniu z innymi technikami jest skuteczna w leczeniu otyłości i palenia, a także w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Okazała się też przydatna jako procedura przed operacją. Jeden przykład jest omówiono w czasopiśmie Enfermería Universitaria.

W dziedzinie zdrowia psychicznego hipnoza odgrywa rolę w leczeniu depresji lub stresu pourazowego.

„Hipnoza to stan psychofizjologiczny, w którym zmniejszona jest świadomość peryferyjna i skupiona jest koncentracja”.

– Spiegel i Spiegel –

Hipnoza sportowa w tenisie i piłce nożnej

Teraz gdy zdefiniowaliśmy hipnozę i wyszczególniliśmy, w jakich warunkach może ona działać, zbadamy jej rolę i przydatność w sporcie.

Naukowe poparcie dla skuteczności hipnozy sportowej stale rośnie. Pracownicy służby zdrowia używają obecnie tego zasobu do poprawy wyników w dyscyplinach takich jak tenis czy piłka nożna.

W związku z tym badanie opublikowane w Cuadernos de Psicología del Deporte ujawniło, że hipnoza sportowa nie tylko poprawia wyniki sportowe, ale także zwiększa poczucie własnej skuteczności, koncentrację i nastrój.

W konkretnym przypadku tenisa ziemnego oceniono przydatność pozytywnej autosugestii podczas serwowania. Okazało się, że jest całkowicie skuteczna. Co więcej, hipnoza zmniejszyła liczbę podwójnych błędów popełnianych przez zawodników.

Wspomniane badanie Franquelo i in. nawiązuje do przypadku, w którym piłkarz miał tendencję do pochopnego zachowania i zbyt szybkiego odbicia piłki. Po zastosowaniu hipnozy jego wydajność znacznie się poprawiła. Stwierdzono również, że hipnoza pomaga mu kontrolować uczucie gniewu na boisku piłkarskim. Zamiast tego nauczył się przenosić tę irytującą emocję na piłkę.

Co więcej, analiza opublikowana w Journal of Clinical Sport Psychology podkreśla skuteczność hipnozy w zmniejszaniu negatywnych emocji i zwiększaniu pewności siebie oraz wyników w profesjonalnej piłce nożnej.

„Hipnoza ma elementy wspólne z innymi technikami treningu psychologicznego i dość specyficzne komponenty. Działa jako strategia drugorzędna, o ile pozwala na katalizowanie lub optymalizację wpływu różnych podstawowych strategii stosowanych w sytuacji hipnotycznej”.

-Jara i Garcés-

Hipnoza sportowa w innych dyscyplinach

Hipnozę sportową stosuje się również w dyscyplinach innych niż tenis i piłka nożna. Na przykład w kolarstwie zwiększa odporność w sytuacjach maksymalnego wysiłku.

W koszykówce, w połączeniu z innymi taktykami, hipnoza zwiększa skuteczność rzutów wolnych nawet o 23 procent. Odgrywa również ważną rolę w wynikach rzutów do kosza.

Z drugiej strony, w golfie hipnoza sportowa nie daje żadnych znaczących rezultatów, poza tym, że pomaga golfistom zrelaksować się, poczuć się pewnie i zyskać uczucie kontroli. Ale w kajakarstwie, kiedy hipnoza jest połączona z terapią akceptacji i zaangażowania, kajakarze wykazują większą siłę fizyczną. Zwiększają też liczbę wykonywanych przez siebie ruchów wiosłowych.

Hipnoza sportowa: obiecujące źródło informacji

W świetle wcześniejszych wyników możliwe jest, że hipnoza sportowa jako technika psychologiczna może znacznie przyczynić się do poprawy i wzmocnienia fizycznych i umysłowych zdolności sportowców.

Rzeczywiście, sugerowano, że hipnoza sportowa może być potencjalnie cennym zasobem w dziedzinie psychologii sportu i zapewniać sportowcom liczne korzyści. Konieczne są jednak dalsze badania w zakresie określenia specyficznych protokołów dla poszczególnych dyscyplin sportowych.