Geofagia - czym jest ta praktyka?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Prieto.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Geofagia to praktyka konsumpcji ziemi lub gliny. Zwykle spożywa się je w małych kawałkach lub w postaci proszku. Chociaż istnieją dowody na to, że w innych krajach glinę spożywa się od X wieku, w Hiszpanii pojawiło się to znacznie później. Geofagia stała się modna wśród dam dworu w XVII wieku.

W etnograficznej dziedzinie garncarstwa specjalizuje się historyk Natacha Seseña. Zwraca uwagę, że ta praktyka przyszła do Hiszpanii przez Morysków. Ludzie gotowali błoto aż stawało się czerwone i robili z niego małe naczynia lub wazony.

Następnie panie napełniały te wazony aromatyczną wodą. Po zjedzeniu gliny i wypiciu tej wody połykały szklankę. Te “przysmaki” były importowane z innych krajów, takich jak Portugalia czy Meksyk.

Natomiast medyczna praktyka jedzenia gliny istniała już od czasów starożytnych. Jednak spożywanie wazonów lub glinianych garnków w małych kawałkach albo w postaci proszku dalej pozostaje czymś szczególnie osobliwym dla niektórych osób.

Filmy dokumentalne o geofagii

W literaturze istnieje wiele odniesień dotyczących jedzenia waz oraz ich właściwości:

• “Blada dziewczyna. Ona jest albo zakochana, albo je błoto.” – Góngora.
• “Co masz w tej torbie? Niektóre kawałki wazonu, które lubi jeść moja pani. Możesz też sobie skosztować, zawierają bursztyn” – ze spektaklu “La Dorotea” autora Lope de Vegi.
• “Do Amarili, który miał w ustach kilka kawałków wazonu i zamierzał je zjeść” – Quevedo.

Jeśli chodzi o malarstwo, największym dowodem jest obraz Velázqueza Las Meninas. Pokazuje on, jak dziewczynce Margaricie oferowany jest wazonik na cienkiej tacy, ewentualnie by się odświeżyć.

Właśnie to robili ludzie w tamtych czasach. Uczeni, którzy dużo wiedzą na ten temat, interpretują bladą twarz dziecka jako objaw bycia osobą, która zwykle spożywa glinę.

Czy geofagia ma jakiś cel?

W czasach Złotego Wieku Hiszpanii ideały piękna wymagały, by kobiety miały bladą skórę. Należało wyglądać prawie chorowicie. Spożywanie gotowanej gliny powoduje blednicę. Geofagia zmniejsza liczbę czerwonych krwinek we krwi, a co za tym idzie, zapewnia naszej skórze bladość.

Ponadto, błoto dla kobiet służyło jako środek antykoncepcyjny, ponieważ zmniejszało lub nawet całkowicie eliminowało cykl miesiączkowy.

Jednakże halucynogenne i narkotyczne działanie różnych składników tych pojemników sprawiało, że u niektórych kobiet rozwijało się uzależnienie. Po prostu ciężko było przestać jeść glinę.

Czy geofagia istnieje w XXI wieku?

Chociaż geofagia była najbardziej popularna w opisanym powyżej momencie historii, niektórzy ludzie nadal praktykują ją dzisiaj. Obecnie glinę podaje się wewnętrznie również drogą doustną. W przypadku stosowania zewnętrznego, robi się to w formie okładu.

W dzisiejszych czasach można znaleźć glinę sproszkowaną oczyszczoną z wszelkich zanieczyszczeń i piasku. Robi się to dlatego, że nieoczyszczona glina może zawierać elementy, takie jak ołów lub arsen, które są bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia.

Dyskusje na temat gliny

Geofagia wywołuje wiele różnych opinii na swój temat. Niektórzy wspierają tę praktykę, a inni krytykują spożywanie gliny:

• Psychologowie klasyfikują jedzenie gliny jako rodzaj “uzależniającego zaburzenia odżywiania”, który sugeruje nieodparte pragnienie spożywania substancji nieodżywczych.
• Lekarze ostrzegają przed niebezpieczeństwami, jakie wywołuje geofagia i określają ją jako “chwilową modę” bez żadnego udowodnionego wyjaśnienia naukowego. To prawda, że ludność ​​niektórych krajów tropikalnych i afrykańskich często je glinę z powodu braku składników mineralnych w ich pożywieniu. Lekarze jednak twierdzą, że geofagia może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia naszego ciała.
• Kilka aktorek, blogerów i celebrytów przyznało się do “uzależnienia” od konsumpcji gliny. Mówią o korzyściach płynących z tego zwyczaju oraz niewiarygodnych właściwościach terapeutycznych gliny. Twierdzą, na przykład, że ma działanie detoksykacyjne oraz pomaga im schudnąć i pokonać anemię.

Podsumowując, mamy dwa zupełnie inne punkty widzenia. Czy spożywanie gliny jest szkodliwe czy korzystne? Geofagia jest zdrowa czy powoduje uzależnienie? Czy może to tylko nowy trend, w którym ludzie pragną jedynie “polubień” i fejmu?

Jeśli zainteresowała Cię ta praktyka, przed rozpoczęciem konsumpcji gliny bez nadzoru najlepiej skonsultować się z lekarzem, aby uniknąć problemów zdrowotnych.