Enneatyp 1: charakterystyka i potencjał

Enneatyp 1 to złożony i wyjątkowy typ osobowości. To profil perfekcjonisty, który stara się zachowywać konsekwencję, dobre intencje i trzymać się swoich wartości. Jednak czasami kryje się w nim tłumiony gniew i pewne uczucia, które uniemożliwiają mu rozwinięcie pełni potencjału.

Claudio Naranjo pisze w swojej książce “Carácter y neurosis”, że enneatyp 1 to “obrażony wirtuoz”. To osoba charakteryzująca się obsesją na punkcie poprawiania i ulepszania swojego otoczenia nie zauważając przy tym, że potrzeba ta negatywnie wpływa na jego własne życie i na ludzi dookoła.

Enneatyp 1 charakteryzuje potrzeba konsekwencji. Osoba o takim profilu chce mieć rację, być dobra, obiektywna i rozsądna.

Nie powinno się jednak postrzegać tego zestawu cech negatywnie. Wręcz przeciwnie. Należy pamiętać, że celem Enneagramu jest dostarczenie nam narzędzia do poznawania nas samych. To sposób na identyfikację naszych “masek”, zgłębianie własnych pragnień, skrywanych instynktów, emocji, procesów mentalnych i naszego potencjału.

Enneatyp 1 ma w swoich rękach potężne zasoby i zdolności, które może rozwijać pogłębiając swoją świadomość i pracując nad problematycznymi aspektami. W kolejnych artykułach przyjrzymy się innym enneatypom, a ten tekst poświęcimy osobowości perfekcjonisty.

Enneatyp 1: pragnienie prowadzenia konsekwentnego życia i unikania błędów

Kto widział lub czytał “Zabić drozda”, ma w pamięci jedną z najwspanialszych postaci w historii literatury – Atticusa Fincha. Jego profil osobowościowy, wola, człowieczeństwo i równowaga symbolizują perfekcję enneatypu 1 – bez błędów i ciemnych zakamarków do przepracowania.

Jego energia życiowa i poczucie sprawiedliwości to typowe cechy osób posiadających enneatyp 1.

Zanim jednak osoba o takim profilu dotrze na piedestał, porusza się po burzliwych morzach sprzeczności i frustracji z powodu niespełnionych aspiracji. Poniżej przyjrzymy się cechom tego enneatypu posługując się opisem z książki Claudio Naranjo.

• Obsesja na punkcie szczegółów.
• Potrzeba tworzenia list, schematów, przypomnień itp.
• Wszystkie zdania muszą być wykonane perfekcyjnie. Pragnienie to prowadzi do ciągłych frustracji, a ona z kolei do wyczerpania i napięć.
• Skrupulatność, brak elastyczności.
• Poczucie sprawiedliwości, dobre rozróżnienie pomiędzy tym, co dobre, a co złe, co pożądane i poprawne, a co nie.
• W dialogu wewnętrznym przeważają sformułowania takie jak “powinienem”, “muszę”, “trzeba”.
• Wykonywanie zadań samemu, brak zaufania do innych wynikające z przekonania o ich niskiej skuteczności.
• Koncentracja na własnych sprawach, posiadanych rzeczach, rodzinie…Czasami bywa ona niezdrowa.

Claudio Naranjo wskazuje na to, że enneatyp 1 zwykle nosi w sobie tłumiony gniew. Wymiar ten nadaje jego charakterowi pewnej sztywności i pozbawia go spontaniczności. Gniew ten jest wynikiem skumulowanej frustracji i wrażenia, że w otoczeniu panuje niesprawiedliwość, zaniedbanie i że rzeczy wymykają się spod kontroli.

Jak taki typ powinien pracować nad sobą, by osiągnąć spełnienie?

Gdy enneatyp 1 przepracuje swoje problematyczne sfery takie jak tłumiony gniew, potrzeba kontroli i skrajny perfekcjonizm, ma szansę stać się człowiekiem mądrym i sprawiedliwym. Wówczas jak Atticus Finch będzie inspirował i prowadził innych oraz wpływał na otoczenie w ubogacający sposób.

Jak do tego doprowadzić? Świadomie podchodząc do swoich problematycznych obszarów. Oto kilka podpowiedzi.

• Obniż swój idealizm o kilka szczebli.
• Przycisz krytyczny głos wewnętrzny, który wymaga od innych nieskazitelnej moralności w sytuacjach, w których sam nie jest jesteś w stanie jej wykazać.
• Zmniejsz ilość “powinności” i nakazów, gdyż zapewne padasz ofiarą ograniczeń, które sam sobie narzucasz.
• Naucz się dzielić zadaniami i zaufaj innym nieco bardziej.
• Zrozum, że ludzie i rzeczy należące do naszego otoczenia nie zawsze są takie, jak tego chcemy.
• Zbliż się do swoich emocji, naucz się je uwalniać i kanalizować. Tłumiony gniew i niezadowolenie powinny zniknąć i znaleźć ujście. Perfekcjonizm prowadzi do wyczerpania.

Zdrowy i spełniony enneatyp 1 to osoba wolna od własnych ograniczeń mentalnych. To człowiek aspirujący do uczynienia świata sprawiedliwszym i lepszym miejscem, gdzie ludzie mieliby szansę czuć się prawdziwie spełnieni i pożyteczni.

Mowa o sferze psychologicznej, gdzie emocje są odpowiednio dopasowane i gdzie jest miejsce na nieco więcej pokory wobec rzeczywistości. Gdy człowiek nie skupia się na rejestrowaniu swoich i cudzych błędów, żyje w większym spokoju i zadowoleniu oraz ma w sobie więcej elastyczności i empatii.

W kolejnych artykułach przyjrzymy się pozostałych 7 enneatypom.

Obrazek wyróżniający: Gregory Peck w Zabić drozda (1962)