Efekt Michała Anioła: jak pary „rzeźbią” się nawzajem
Efekt Michała Anioła określa dynamikę, w której para „rzeźbi” się nawzajem w oparciu o pozytywne wzmocnienie. Na przykład, jeśli Twój partner jest optymistyczny i pewny siebie, nie pozwolisz mu popaść w przygnębienie. Zaoferujesz mu stałe wsparcie i wzmocnienie („wyrzeźbisz go”), aby jego najlepsza wersja wyszła na powierzchnię.
Takie podejście ma ogromne znaczenie w dziedzinie relacji emocjonalnych. To ćwiczenie, codzienne rzemiosło, w którym słowa działają jak dłuto, a emocjonalne wsparcie jak młotek. Dzięki temu procesowi możecie wspólnie wyrzeźbić swoje idealne ja. Wzbogacacie się wzajemnie swoimi pozytywnymi cechami, aby stworzyć zdrową i rozwijającą relację.
Jak wszyscy na świecie, jesteś pod wpływem ludzi, którzy są wokół Ciebie. Jednak to Twoi partnerzy często mają na Ciebie największy wpływ. Dlatego z ich nieustannym podziwem i wsparciem możesz osiągnąć wszystko.
Zdrowy związek to taki, w którym rozkwitasz jako istota ludzka. Co więcej, zawsze możesz być sobą bez konieczności naruszania podstawowych wartości i tożsamości.
Efekt Michała Anioła
Bez wątpienia słyszałeś o efekcie Pigmaliona. Dotyczy siły, z jaką jedna osoba może wpływać na zachowanie drugiej. Jednym z przykładów jest klasyczny obraz nauczyciela i jego oczekiwania wobec ucznia. Jeśli uznają, że uczeń ma potencjał, dziecko z pewnością da z siebie wszystko. Z drugiej strony, jeśli uważają, że uczeń jest bezwartościowy, dziecko dostosuje się do tego obrazu. Staje się więc samospełniającą się przepowiednią.
Czy wiesz, jaka jest różnica między efektem Michała Anioła a efektem Pigmaliona? Aby to zrozumieć, rozważmy najpierw jeden z celów tego słynnego renesansowego rzeźbiarza. Dla niego proces rzeźbienia oznaczał kształtowanie „ja idealnego”. W tym sensie efekt Michała Anioła definiuje proces, w którym dwie osoby modelują się nawzajem, aby wydobyć z siebie to, co najlepsze.
Wzajemnie postrzegana instrumentalność
Termin „wzajemnie postrzegana instrumentalność” może wydawać się zimnym i pozbawionym emocji określeniem tak istotnego procesu. Rzeczywiście, postrzeganie swojego partnera jako „instrumentu” dla własnego dobrego samopoczucia brzmi raczej samolubnie. Jednak efekt Michała Anioła zawiera interesujący element pozytywnej instrumentalności.
Badacze Edward Orehek i Amanda Forest z University of Pittsburgh stworzyli termin wzajemnej percepcji instrumentalności w badaniu z 2016 roku. Jest to perspektywa systematyczna, w której jeden partner jest kluczem do pomocy drugiemu w osiągnięciu ich celów. To codzienna interakcja, w której, dzięki stałemu wsparciu, udaje Ci się wydobyć z siebie to, co najlepsze.
Gdybyś był blokiem z marmuru, prawdziwa miłość byłaby dłutem, które rzeźbi najlepszą wersję Ciebie, Twojego „idealnego ja”, prowadząc w ten sposób do prawdziwego szczęścia. Dzięki codziennej pracy między Tobą a Twoim partnerem, osiągasz również swoje cele. Starasz się dać im wszystko, a oni robią to samo dla Ciebie.
Efekt Michała Anioła to rodzaj wzbogacającej interakcji. Oznacza to, że poprzez swój związek możesz osiągnąć swoje „idealne ja”. Ciągłe wsparcie, walidacja emocjonalna oraz bycie zachęcanym do osiągania osobistych celów jest bardzo pozytywne.
Efekt Michała Anioła i osiągnięcie ważnych celów
Patrzenie na mechanizmy osiągnięć i realizacji celów z indywidualnej perspektywy jest zupełnie normalne. Na przykład możesz sobie myśleć: „Podejmuję wysiłek, planuję coś zrobić i osiągam mój cel”. Jednak interesujące jest odkrycie, w jaki sposób efekt Michała Anioła sprzyja również osiągnięciu wielu Twoich egzystencjalnych planów.
W związku z tym dr Wilhelm Hofmann przeprowadził badania, które potwierdzają, jak istotne są bliskie relacje w regulowaniu zachowań i dążeniu do spełniania marzeń. W ten sposób, kiedy cieszysz się stabilną i satysfakcjonującą relacją ze swoim partnerem, czujesz się bardziej zmotywowany i pewny siebie w dążeniu do swoich celów.
Podobnie, efekt Michała Anioła promuje rozwój osobisty, który pozwala Ci codziennie pracować na to, czego pragniesz. Twój partner codziennie przypomina Ci, kim jesteś i ile jesteś wart. Ponadto są osobą, która, gdy czujesz się przygnębiony, oferuje cenne wzmocnienie emocjonalne. To pozwala Ci stanąć na nogi, dzięki czemu możesz iść dalej.
Psycholog z University of London Madoka Kumashiro definiuje efekt Michealangelo w następujący sposób:
Aby skutecznie wyrzeźbić bryłę kamienia, rzeźbiarz musi nie tylko zrozumieć idealną formę drzemiącą w bryle, ale także zrozumieć bryłę jako taką – jakie możliwości tkwią w bryle i jakie przeszkody trzeba obejść.
Podsumowując, efekt Michała Anioła w zasadzie przypomina nam, że nic nie jest tak potężne, jak relacje oparte na szacunku i podziwie. Jest tak, gdy kochasz kogoś za to, kim jest, nie chcesz go zmieniać. Możesz mieć tylko nadzieję, że zawsze będziesz w stanie zaoferować im to, co najlepsze.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Orehek E, Forest AL. When People Serve as Means to Goals: Implications of a Motivational Account of Close Relationships. Current Directions in Psychological Science. 2016;25(2):79-84. doi:10.1177/0963721415623536
- Orehek E, Forest AL, Barbaro N. A People-as-Means Approach to Interpersonal Relationships. Perspectives on Psychological Science. 2018;13(3):373-389. doi:10.1177/1745691617744522
- Ntoumanis N, Sedikides C. Holding on to the Goal or Letting It Go and Moving On? A Tripartite Model of Goal Striving. Current Directions in Psychological Science. 2018;27(5):363-368. doi:10.1177/0963721418770455