Dla większości z nas pieniądze to ograniczony zasób. Ekonomiści zgadzają się jednak, że decydująca jest nie kwota wypłacana każdego miesiąca, ale sposób, w jaki ją rozporządzamy, a w szczególności na co ją wydajemy i czy wydajemy ją tylko na rzeczy materialne czy inwestujemy też w doświadczenia życiowe.
Prawdą jest, że większość dochodów przeznacza się na podstawowe wydatki. Następnie, z jednej lub drugiej strony, pieniądze wydajemy również na inne rzeczy. Nowy telefon komórkowy lub telewizor z największym ekranem lub nowe dżinsy na wyprzedaży. Zakupy zawsze nas motywują. Ale entuzjazm mija szybko. Powinniśmy zacząć inwestować w doświadczenia.
“Nie szacuj pieniądza na więcej lub mniej niż co jest wart, ponieważ to dobry sługa i zły mistrz”.
-Alejandro Dumas (syn)-
Istnieje gałąź ekonomii zwana “ekonomią szczęścia“. Mierzy, między innymi, relacje między dochodem, wydatkami a poczuciem zadowolenia z życia. Odkryli, z wieloma dowodami, że więcej pieniędzy nie oznacza więcej szczęścia. Gdzie zatem jest klucz do szczęścia?
Pieniądze i rzeczy materialne
Wiele osób wydaje swoje dodatkowe pieniądze na rzeczy materialne. Są gotowani nawet wiele poświęceń, aby je zdobyć: ograniczają podstawowe wydatki lub zaciągają dług w systemie szybkich pożyczek. Obecnie często dzieje się z tak w przypadku telefonów komórkowych. Przestały one być narzędziem komunikacji, a stały się symbolem statusu społecznego.
Między wieloma przedmiotami, które zaczynają stawać się czymś w rodzaju fetyszy, panuje ostra konkurencja. Obok telefonu pojawiają się też inne urządzenia elektroniczne. Jak również ubrania, oczywiście. Samochód również mieści się w tej grupie. U wszystkich tych przedmiotów marka jest najważniejsza. Nie masz samochodu, masz BMW. Nie masz telefonu komórkowego, masz iPhone’a.
W przypadku większości tych przedmiotów duże znaczenie ma porównanie siebie z osobami z otoczenia. Określona marka lub określony przedmiot jest wybierany po to, aby był równy lub lepszy niż ten, który ma ktoś inny z naszego środowiska. Przedmioty, które posiadamy czasami określają naszą przynależność do grupy, ale paradoksalnie mogą także wprowadzać napięcie. Przedmioty, zwłaszcza jeśli są luksusowe, narzucają odległości między ludźmi.
Pieniądze i doświadczenia
Ekonomiści szczęścia są przekonani, że inwestowanie pieniędzy w doświadczenia daje znacznie więcej satysfakcji niż wydawanie ich na rzeczy materialne. Zbadali to i zmierzyli. I taki jest ich wniosek.
Thomas Gilovich, profesor psychologii na Cornell University, zajmował się tym tematem przez wiele lat. Odkrył, że ludzie przyzwyczajają się do przedmiotów z niezwykłą łatwością. Wkrótce po ich nabyciu zaczynają być częścią rutyny i przestają być tak atrakcyjne, jak na początku. Innymi słowy, zaczynają nas nudzić. Rutyna nie pomaga w byciu szczęśliwym.
Coś wręcz odwrotnego dzieje się z doświadczeniami. Gdy są znaczące, zyskują na wartości i z czasem stają się jeszcze ważniejsze. Doświadczenia łączą ludzi. Dwie osoby mogą mieć ten sam telefon, ale nie czuć się w żaden sposób identyfikowani z tą drugą osobą. Z drugiej strony dwoje fanów filatelistyki czuje się ze sobą zidentyfikowanych.
Jeśli idziesz z kimś na zakupy, nigdy nie zbudujesz tak mocnych więzi, jak wtedy, kiedy idziesz z tą samą osobą do kina lub jedziesz na wycieczkę. W tym przypadku nie pojawiają się napięcia i chęć bycia lepszym. Wręcz przeciwnie, pojawiają się uczucia solidarności i wspólnoty.
Zainwestować w życie
Jesteśmy naszymi doświadczeniami. A doświadczenia oferowane przez rzeczy materialne są bardzo ograniczone. Nie ma takiego przedmiotu, który naprawdę mógłby sprawić, że będziemy szczęśliwi i żyli pełnią życia. Z drugiej strony doświadczenia mogą nam to zapewnić.
Nawet negatywne doświadczenia, gdy po jakimś czasie o nich myślimy, mogą przekształcić się w świetne anegdoty. A te pozytywne są prawdziwym składnikiem dobrego samopoczucia emocjonalnego. Po latach wciąż je pamiętamy, i znów możemy odczuć niektóre z tych wspaniałych emocji. Nie znikają z czasem.
Doświadczenia są unikalne i jedyne w sobie, w przeciwieństwie do rzeczy materialnych. Nawet jeśli przeżyjemy coś podobnego, to nigdy nie będzie takie samo doświadczenie. Stąd wartość przeżyć. Są rozmowy, o których nigdy nie zapomnimy. Są fantastyczne miejsca, które prowadzą nas do granic podziwu. Ciepły, rodzinny obiad lub czas spędzony z przyjaciółmi są bezcenne.
Jeśli to, czego szukamy, to być lepszym i szczęśliwszym człowiekiem, dobrze byłoby przemyśleć sposób, w jaki wykorzystujemy nasze zasoby, w szczególności nasze pieniądze. Myśląc mniej o przedmiotach i więcej o doświadczeniach, możemy znaleźć prostą ścieżkę do szczęścia.