Styl przywiązania w dzieciństwie jest zmienną, która odgrywa kluczową rolę w nawiązywaniu zdrowych i zrównoważonych relacji uczuciowych w wieku dorosłym. Terapeuci zajmujący się doradzaniem parom częściej niż kiedykolwiek dochodzi teraz do wniosku, że styl przywiązania z dzieciństwama duży wpływ na jakość relacji w wieku dorosłym.
Teoria przywiązania Johna Bowlby’ego określa przywiązanie jako emocjonalne połączenia, które tworzysz z ludźmi wokół siebie przez całe życie. Jako pierwsze, tworzysz je wraz z rodzicami w młodych latach – jest to definiowane jako styl przywiązania w dzieciństwie.
Następnie tworzysz relacje z innymi postaciami, takimi jak rodzeństwo, dalsza rodzina, przyjaciele i partnerzy. Połączenie emocjonalne, które tworzysz ze swoimi opiekunami, ma bezpośredni wpływ na to, jak czujesz się bezpieczny i chroniony.
Poziom bezpieczeństwa i pewności siebie, jaki odczuwasz i dostajesz od rodziców, determinuje styl przywiązania z dzieciństwa. Jednocześnie ten sam styl przywiązania może wpływać na rodzaj romantycznych relacji, jakie nawiązujesz jako dorosły.
Najnowsze badania mówią nam, że jakość i struktura pierwszych relacji międzyludzkich, czyli styl przywiązania w dzieciństwie (zwykle wobec rodziców), ma znaczący wpływ na nasz styl komunikacji i relacje w wieku dorosłym. Spójrzmy zatem na różne rodzaje przywiązania i ich wpływ na romantyczne relacje.
Styl przywiązania w dzieciństwie: bezpieczeństwo, zaufanie i pozytywne relacje
Bezpieczeństwo i zaufanie stanowią podstawę bezpiecznego stylu przywiązania w dzieciństwie. Nasi opiekunowie są tymi, którzy inspirują te uczucia.
W stylu bezpiecznego przywiązania rodzice rozumieją potrzeby emocjonalne swoich dzieci i reagują na nie. Ta dynamika sprawia, że młodzi ludzie czują się kochani i chronieni. To bezpieczne środowisko, w którym mogą wyrażać swoje uczucia, ponieważ panuje w nim klimat wzajemnego zaufania. Mogą być sobą bez obawy przed odrzuceniem.
Jeśli taki styl przywiązania w dzieciństwie wspiera te dwie podstawowe cechy (czyli bezpieczeństwo i pewność siebie), rodzice w efekcie tego wychowają dziecko, które jest pewne siebie i ufne wobec innych. Ich dziecko będzie miało również zdolność regulowania swoich emocji i rozwijania dobrych nawyków społecznych jako osoba dorosła.
Rafael Guerrero, psycholog i dyrektor w Darwin Psychology Services komentuje tę sytuację w następujący sposób:
„Jest prawdopodobne, że ci, którzy w dzieciństwie otrzymali bezpieczne przywiązanie, będą mieli zdrowsze i bardziej zrównoważone romantyczne relacje”.
– Rafael Guerrero –
Bardziej prawdopodobne jest, że takie osoby będą ufać swojemu partnerowi, unikając problemów z uzależnieniem. Łatwiej będzie im również dobrze się komunikować i identyfikować potrzeby innych ludzi.
Unikający styl przywiązania w dzieciństwie: niepewne i odległe relacje
Dzieci z tym stylem przywiązania zostały odrzucone przez rodziców, a ich potrzeby nie zostały odpowiednio zaspokojone. Ponieważ ich opiekunowie nie byli dostępni, relacje takich dzieci z rodzicami zaczęły opierać się o emocjonalny dystans i brak dostępności. Rodziców nie było przy dzieciach, by ich wspierać lub pomagać, kiedy tego potrzebowały najbardziej.
W efekcie takie dzieci nauczyły się unikać kontaktu emocjonalnego i intymności z innymi. Wynika to z faktu, że dowiedziały się, że nie mogą liczyć na żadne wsparcie dotyczące przywiązania.
Mają w związku z tym problemy z wyrażaniem swoich emocji, ponieważ obawiają się, że mogą doświadczyć odrzucenia lub obojętności. Jest tak dlatego, ponieważ cierpiały w ten sam sposób ze strony swoich opiekunów.
W końcu dzieci takie tworzą rodzaj niewidzialnej tarczy, budując pozorną autonomię w oparciu o zestaw wyuczonych strategii. Strategie te są przez nie wyuczone ze strachu przed odrzuceniem.
Romantyczne relacje oparte o unikający styl przywiązania w dzieciństwie jednego z partnerów są zazwyczaj chłodne i pozbawione bliskości. Wynika to z tego, że jedna ze stron uważa, że nie może tak naprawdę ufać drugiej.
Unika więc związków emocjonalnych z powodu niepokoju i strachu przed partnerem i sobą samym. Poza tym bardzo trudno jest jej poprosić o pomoc lub zaakceptować ją ze strony innych.
Unikający styl przywiązania w dzieciństwie: jego efektem są niestabilne i zależne relacje
Unikający styl przywiązania w dzieciństwie oznacza, że dzieci mają po prostu rodziców cechujących się „niestabilnym” poziomem rodzicielstwa. Czasami odrzucają oni swoje dzieci bez jakiejkolwiek konsekwencji w swoich motywach.
Ten rodzaj niepewności powoduje, że dzieci wychowane w tym stylu nie chcą poznawać świata, ponieważ nie wiedzą, czy ich żądania zostaną spełnione, jeśli poproszą o pomoc. Ludzie z tym stylem przywiązania najprawdopodobniej rozwiną u siebie zależność emocjonalną i uczą się żyć ze strachem i niepewnością w związkach.
Zwykle mają negatywny obraz siebie, niską samoocenę i niskie poczucie kontroli nad tym, co się dzieje. Boją się też porzucenia i wymagają dużo uwagi ze strony partnera. Potrzebują innych, aby stale okazywali oni im swoją miłość.
Podsumowując, opisane przez nas aspekty wyjaśniają związek między stylami przywiązania a relacjami uczuciowymi.
Relacje, które nawiązałeś z pierwszymi głównymi postaciami w swoim dzieciństwie, wydają się wpływać na rodzaj partnera, którego wybierzesz w późniejszym życiu. Wpływają również na typy nawiązywanych relacji i jakość przywiązania z najbliższymi Ci osobami.