Psychogenne objawy neurologiczne

Służby ratownicze często stają w obliczu sytuacji, z którymi nie wiedzą, jak sobie poradzić. Czasami na oddział ratunkowy przyjeżdżają ludzie z napadami podobnymi do epilepsji. Testy medyczne nie ujawniają jednak żadnego schorzenia neurologicznego. Są też pacjenci, którzy cierpią z powodu chwilowej ślepoty, utraty głosu lub chwilowego unieruchomienia kończyny. Dziś omówimy, skąd biorą się tego rodzaju psychogenne objawy neurologiczne.

Te rzadko spotykane symptomy mogą trwać od kilku godzin do kilku tygodni. Co więcej, tak szybko jak się pojawiają, tak szybko znikają. Jest jednak bardzo prawdopodobne, że ludzie, którzy cierpią z powodu tych przypadków, doświadczą ich częściej niż tylko raz. Dysfunkcja psychogenna, chociaż zdarza się rzadko (dotyczy około dwóch osób na 100 000), jest zwykle przyczyną tego rodzaju przytłaczających i stresujących wydarzeń.

Problem polega na tym, że osoby cierpiące na tego typu schorzenia czują się niezrozumiane. Ich otoczenie może myśleć, że wymyślili sobie swoje objawy, aby zwrócić na siebie uwagę lub że mają jakiś ukryty motyw. Może się to na przykład wydawać dość podejrzane, że nastolatek nie może mówić, gdy nadchodzi poniedziałek i musi iść do szkoły.

We wszystkich przypadkach należy jednak wysłuchać kogoś, kto wydaje się cierpieć na nagłe ograniczenia fizyczne. W końcu nie każdy ma skłonność do teatralności i wymyślania różnych historii. Ludzkie cierpienie zawsze znajdzie pewne kanały, aby pokazać konkretne problemy. Czasami mogą to być specyficzne formy objawów.

Kompleksowa ocena neurologiczna pozwala wykluczyć pewne problemy medyczne. Często kończy się to diagnozą stanu psychicznego.

Psychogenne objawy neurologiczne

Psychogenne objawy neurologiczne to stany, które mają objawy neurologiczne, ale ich podłoże jest psychologiczne. Obecnie są one znane jako zaburzenie konwersyjne lub zaburzenie dysocjacyjne.

W XIX wieku Zygmunt Freud nazwał te stany „histerią”, definiując je jako sytuacje, w których cierpiący wykazuje nierozwiązany konflikt wewnętrzny.

Obecnie istnieje lepsze zrozumienie tego typu zaburzeń. Pierwszym faktem, o którym należy pamiętać, jest to, że nie są to działania dobrowolne ani świadome. Osoby, które twierdzą, że odczuwają paraliżujący ból w dłoniach lub cierpią z powodu nagłych napadów padaczkowych (kiedy nie ma u nich wyraźnego stanu neurologicznego), nie robią tego, by zwrócić na siebie uwagę.

Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Ludwiga Maksymiliana w Monachium (Niemcy) potwierdza, że zdarzenia te nie są tak rzadkie, jak moglibyśmy sobie wyobrazić. Spośród 4470 pacjentów z problemami neurologicznymi na izbie przyjęć w szpitalu, 405 (dziewięć procent) miało dysfunkcje psychogenne. Innymi słowy, wyzwalacz ich objawów był czynnikiem psychicznym.

Dowiedzmy się czegoś więcej o tej mało znanej rzeczywistości klinicznej.

Psychogenne objawy neurologiczne są wynikiem obecnych stresorów i przeszłych traumatycznych wydarzeń.

Pacjent z tetraplegią i problemami z mową

Uniwersytet w Melbourne i King’s College w Londynie (Wielka Brytania) przeanalizowały ciekawy przypadek 23-letniej kobiety pochodzenia południowoazjatyckiego, mieszkającej w Melbourne. Psychogenne objawy neurologiczne, które pacjentka wykazała po przybyciu na izbę przyjęć, nie mogły być bardziej niespotykane. W jednej chwili wykazywała porażenie czterokończynowe, a w następnej okresowy mutyzm.

Po pełnym badaniu neurologicznym zdiagnozowano u niej zaburzenie konwersyjne i skierowano na terapię psychologiczną. Kiedy zaczęła pracować z psychologami, nie wykazywała już żadnych objawów fizycznych. Twierdziła tylko, że odczuwa napięcie w szczęce. W miarę postępu terapii wyjaśniła się stresująca sytuacja, której pacjentka doświadczyła.

Ta młoda kobieta ledwo pamiętała swoją przeszłość, a jej teraźniejszość była zdominowana przez głęboki kryzys tożsamości oraz presję ze strony rodziny i partnera. W efekcie jej neurologiczne objawy psychogenne były reakcją na nieleczoną traumę i życie niezgodne z jej potrzebami.

Manifestacja psychogennych objawów neurologicznych

Zaburzenia psychogenne lub konwersyjne pojawiają się na wiele sposobów. Najbardziej oczywistą cechą szczególną jest to, że objawy te są niezwykle widoczne i z reguły mają podłoże neurologiczne. Są one następujące:

• Problemy z koordynacją i równowagą.
• Nagły paraliż w dowolnej części ciała. Często odczuwa się problemy z chodzeniem czy poruszaniem się.
• Problemy z połykaniem.
• Utrata głosu.
• Utrata przytomności.
• Napady podobne do padaczki.
• Podwójne widzenie.
• Zmiany słuchowe.
• Utrata zmysłu dotyku.
• Problemy z nietrzymaniem moczu.

Przyczyny

Psychogenne objawy neurologiczne zawsze pojawiają się nagle. Są również krótkotrwałe – trwają od kilku godzin do maksymalnie dwóch tygodni.

We wszystkich przypadkach niezwykle ważne jest wykluczenie pochodzenia neurologicznego. Ilekroć profesjonalista stawia diagnozę zaburzenia psychogennego lub konwersyjnego, musi wyjaśnić przyczyny.

• Z reguły wyzwalaczem zaburzeń psychogennych jest uraz psychiczny. Stresujące życie również może prowadzić do tego typu stanów.
• Wyzwalaczami mogą być również zaburzenia osobowości, takie jak zaburzenia unikowe lub zaburzenie osobowości typu borderline (BPD).
• Objawy pojawiają się w większym stopniu u kobiet, u których w rodzinie występowały zaburzenia konwersyjne.

Leczenie

Osoby z objawami psychogennymi często muszą radzić sobie z nieporozumieniami ze strony otoczenia. Zdarzały się na przykład przypadki, kiedy żołnierze piechoty morskiej potrzebowali wózków inwalidzkich, ponieważ ich nogi były sparaliżowane. Byli jednak w stanie chodzić do tyłu. Arbitralność tych psychogennych objawów neurologicznych jest niezwykle duża, co może oznaczać, że środowisko pacjenta wątpi w jego stan.

Pacjenci potrzebują jednak zrozumienia i potwierdzenia swoich uczuć. Jeśli zaprzecza się ich rzeczywistości, ich cierpienie i, na krótką metę, ich objawy będą się nasilać. Osoby te muszą mieć ramy absolutnego zrozumienia w odniesieniu do każdego uczucia bólu, fizycznego ograniczenia lub wyrażonego problemu.

W związku z tym podejście terapeutyczne będzie multidyscyplinarne:

• Niezbędna w tym przypadku jest terapia psychologiczna. Może to być na przykład podejście poznawczo-behawioralne lub terapia EMDR (jeśli występuje trauma).
• Pomocna jest również fizjoterapia. Pozwala cierpiącemu zmaksymalizować funkcjonowanie fizyczne i zapobiec dalszym problemom. Sprzyja również bardzo potrzebnej interakcji harmonii umysłu i ciała.
• Pomoc medyczna jest niezbędna do ewentualnego podania środków psychoaktywnych i innych metod leczenia.

Wreszcie, dla osób cierpiących pomocne jest zrozumienie, że za ich ograniczającymi objawami fizycznymi kryje się wyzwalacz emocjonalny, który należy leczyć. Dzięki zrozumieniu, co się z nimi dzieje, ich udręka jest złagodzona. To zachęca ich do zaangażowania się w terapię psychologiczną.