Jak wygląda generowanie wiedzy? Skąd wiesz, czy coś jest prawdą czy fałszem? To trudne pytania, na które trzeba odpowiedzieć. Tym bardziej w obecnych czasach, gdy jesteśmy stale zasypywani nowymi informacjami za pośrednictwem technologii. Teoria świeckiej epistemiki wyjaśnia, w jaki sposób wybierasz informacje, które następnie przekształcasz w wiedzę.
Po pierwsze, musisz zrozumieć, że wszystkie informacje to dane. Jednak nie jest to jeszcze wiedza. Staną się one wiedzą tylko wtedy, gdy w to uwierzysz. Niemniej jednak informacje te niekoniecznie muszą być prawdziwe, aby uznać je za prawdę.
Weźmy na przykład wróżkę zębuszkę. Rozważasz informacje i sam decydujesz, czy ta historia jest prawdziwa, czy nie. Następnie, jeśli zdecydujesz, że wierzysz we wróżkę, która zamienia zęby na pieniądze, wygenerujesz wiedzę. Z drugiej strony, jeśli zdecydujesz się w to nie wierzyć, będzie to tylko informacja, „fałszywa informacja”. Dlatego wiedza jest informacją, którą przyjmujesz jako prawdę.
„ Mężczyzna mówi o wszystkim, a mówi o wszystkim tak, jakby zrozumienie wszystkiego było w nim.”
-Antonio Porchia-
Empiryzm kontra świecka epistemika
Wiedzę zdobywasz poprzez percepcję za pomocą zmysłów. Innymi słowy, widzieć to wierzyć. Na przykład, jeśli zobaczysz lub usłyszysz wróżkę zębuszkę, wygenerujesz wiedzę o tym, że jest prawdziwa. Wpłynie to również na Twoje rozumowanie. Jeśli usłyszysz jakiś dźwięk i pomyślisz, że może to być wróżka zębuszka, zastanowisz się, czy ten dźwięk naprawdę wskazuje, że wróżka istnieje, czy nie.
Z drugiej strony istnieją inne metody na generowanie wiedzy. Do tej pory najbardziej użyteczną metodą jest metoda naukowa. Nauka generuje wiedzę za pomocą hipotez, które następnie próbuje potwierdzić lub zaprzeczyć.
Na przykład, leki, które bierzesz, zostały poddane serii eksperymentów w celu udowodnienia ich skuteczności. Jednak alternatywne terapie nie podlegają tym procesom. Czy uwierzysz, że działają, czy nie i czy przekształcisz to w wiedzę – to zależy od Ciebie.
Czym jest epistemologia i jak wygląda generowanie wiedzy?
Jak już zauważyłeś, istnieją różne sposoby na generowanie wiedzy. Dziedziną nauki badającą wiedzę jest epistemologia. Innymi słowy, epistemologia bada kryteria stosowane do ustalenia, czy coś jest prawdą. Jak wspomnieliśmy wcześniej, istnieją różne sposoby potwierdzania tej wiedzy, od zmysłów po metodę naukową.
W konsekwencji istnieją różne rodzaje wiedzy epistemologicznej. Jednak dzisiejszy artykuł skupia się na epistemice laickiej, która dotyczy sposobu, w jaki zdobywasz swoją subiektywną wiedzę. To wiedza, która należy do Ciebie, niezależnie od tego, czy jest prawdziwa i czy inni się z nią zgadzają, czy nie.
Epistemika świecka
Zakładając, że wiedza jest tym, co wiesz (lub wierzysz, że wiesz), laicka epistemika sugeruje, że wiedza powstaje z generowania hipotez. Dlatego w swoim własnym życiu generujesz różne hipotezy. Następnie oceniasz znaczenie każdej z nich na podstawie posiadanych dowodów.
Na przykład, jeśli zjesz coś, czego nigdy wcześniej nie próbowałeś, a następnego dnia zachorujesz, prawdopodobnie stworzysz różne hipotezy. Jedną z nich będzie to, że jedzenie wywołało chorobę. Inna hipoteza brzmiałaby, że jedzenie nie ma nic wspólnego z Twoim stanem.
Chociaż te dwie hipotezy nie są jedynymi możliwymi, ten przykład ilustruje, jak działa hipoteza. W tym konkretnym przypadku pojawia się, aby sprawdzić, czy jedzenie wywołało chorobę, czy nie. Te dwie hipotezy są bezpośrednimi przeciwieństwami i dlatego mogą powodować niepewność co do przyczyny Twojej choroby. W konsekwencji, aby wyeliminować tę niepewność, musiałbyś wybrać jedną z nich. To doprowadziłoby Cię do ukształtowania wiedzy.
Dlatego w tej sytuacji masz dwie opcje. Możesz też przyjąć, że nigdy się nie dowiesz, co spowodowało Twoją chorobę. Możesz też zaakceptować jedną z hipotez i na jej podstawie wygenerować wiedzę. Jakąkolwiek opcję wybierzesz, będzie zależeć od korzyści i kosztów zdobycia wiedzy. Na przykład, jeśli naprawdę ważne jest dla Ciebie dowiedzieć się, co sprawiło, że zachorowałeś, prawdopodobnie wybrałbyś pierwszą hipotezę.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Kruglanski, A. W. (1989). Lay epistemics and human knowledge: Cognitive and motivational bases. New York: Plenum.
- Kruglanski, A. W. (2004). The psychology of closed mindedness. New York: Psychology Press.
- Kruglanski, A. W., & Webster, D. M. (1996). Motivated closing of the mind: “seizing” and “freezing”. Psychological Review, 103(2), 263-283.