Wiedzieliście, że połykanie włosów może zwiększać ciała masę nawet do 3 kilogramów? Taki problem może przytrafić się osobom cierpiącym na zespół Roszpunki. W tym artykule dowiesz się więcej o tym rzadkim zaburzeniu.
Zespół Roszpunki jest bardzo rzadkim zaburzeniem, które objawia się obecnością skłębionych włosów w żołądku lub jelicie w wyniku dobrowolnego, kompulsywnego ich połykania (trichofagia).
To zaburzenie jest związane z trichotillomanią i powoduje poważne powikłania żołądkowo-jelitowe. W tym artykule dowiesz się, czym są trichotillomania i trichofagia, jakie wywołują objawy i jakie są najskuteczniejsze sposoby leczenia.
To zaburzenie, które dotyka głównie młode kobiety. Jego przyczyny nie są do końca jasne, ale podejrzewa się, że wiążą się z niską samooceną, problemami lękowymi i depresyjnymi, występującymi obok wspomnianej trichotillomanii, o której zaraz powiemy więcej, i innych zaburzeń psychicznych.
Objawy zespołu Roszpunki
Trichobezoar to masa, która powstaje w żołądku lub jelicie w wyniku połknięcia włosów. Jednak trichofagia nie zawsze powoduje jego powstanie.
Czas, który upływa od momentu, gdy osoba zacznie połykać włosy, do momentu, gdy zaczną pojawiać się objawy, może być różny. Niektóre z objawów, które mogą wskazywać na obecność trichobezoara, to:
- utrata wagi,
- niedrożność żołądka lub jelita,
- nudności, wymioty, ciągłe uczucie sytości czy niechęć do jedzenia,
- biegunka,
- cuchnący oddech,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza,
- krew w stolcu,
- łysienie plackowate związane z trichotillomanią.
W rzeczywistości postawienie diagnozy jest trudne, ponieważ pacjenci często zaprzeczają połykaniu włosów. Obecność któregokolwiek z powyższych objawów może jednak nakierowywać na trichofagię.
Ponadto pojawienie się łysienia może wskazywać na zaburzenie związane z wyrywaniem włosów (trichotillomanię), które czasami wiąże się z ich połknięciem. Jego obserwacja pomóc w ustaleniu diagnozy.
Ostateczną diagnozę można uzyskać za pomocą analizy stolca, USG, MRI lub gastroskopii, przy czym ta ostatnia metoda jest najlepszą techniką potwierdzenia obecności trichobezorów.
Trichotillomania i jej objawy
Trichotillomania lub zaburzenie wyrywania włosów, inaczej kompulsywne wyrywanie włosów. Wyrywane włosy mogą pochodzić z dowolnego obszaru ciała. Najczęściej jest to skóra głowy, brwi i na powieki (rzęsy).
Wyrywanie może wiązać się z różnymi rytuałami, takimi jak wybór określonego rodzaju włosów, manipulowanie nimi, wkładanie ich do ust…
Niektórzy ludzie odczuwają dziwne i nieprzyjemne doznania przed wyrywaniem włosów, a po nim czują ulgę. Wyrywanie włosów zwykle nie jest dla nich bolesne, chociaż może powodować bardzo widoczne wypadanie włosów, jak przy trichotillomania tonsure.
To zaburzenie najczęściej dotyka kobiety. Może wystąpić w każdym wieku. Związek z trichofagią również jest częstszy u kobiet. To zaburzenie przewlekłe i zmienne, chociaż można je łagodzić przy odpowiednim leczeniu.
Zespół Roszpunki: leczenie
Pierwszym krokiem do skorygowania zaburzenia mogłoby być zastosowanie leczenia trichotillomanii. Jeśli bowiem ograniczymy wyrywanie włosów, można również zmniejszyć ich spożycie.
Najbardziej zalecanym sposobem leczenia trichotillomanii metoda odwrócenia nawyków autorstwa Azrina i Nunna. Jej główne składniki to:
- Świadomość. Chodzi o opisanie problematycznego zachowania (wyrywanie sobie włosów), wydarzeń je poprzedzających i konsekwencji, aby wzmocnić świadomość występowania i działania zaburzenia.
- Reakcja. Chodzi o szkolenie mające na celu wykonywanie czynności, które odciągają od zachowania problemowego.
- Motywacja. To etap motywowania chorej czy chorego do używania zdobytej wiedzy, korzystania z tego, czego się nauczyli. W rezultacie obejmuje przegląd niedogodności związanych z problematycznym nawykiem, szukanie wsparcia społecznego i publiczną prezentację osiągnięć.
- Generalizacja. W tej fazie chodzi o przećwiczenie całego procesu w różnych obszarach życia.
Ponadto można zastosować ekspozycję zapobiegającą reakcji. Polega to na wystawieniu pacjenta na nieprzyjemne doznania poprzedzające wyrywanie włosów i blokowanie wykonanie odpowiedzi (czyli wyrywania włosów).
Celem takiego działania jest przyzwyczaić osobę chorą do doznania danych uczuć bez konieczności kompulsywnej odpowiedzi, która je łagodzi.
Leczenie zespołu Roszpunki polega na chemicznym lub enzymatycznym rozpuszczaniu kłębków włosów lub na ekstrakcji trichobezoarów za pomocą endoskopii lub operacji, wraz z leczeniem medycznym możliwych powikłań pochodnych.
Zespół Roszpunki: ciekawostki
Po raz pierwszy zaburzenie to zostało opisane przez chirurga Vaughana i jego współpracowników w 1968 roku. Jednakże już w XII wieku p.n.e. spożywano trichobezoary pochodzące od zwierząt. Robiono to ze względu na przekonanie, że wykazują one właściwości lecznicze.
Zespół Roszpunki to bardzo rzadkie zaburzenie. Obecnie na świecie opisano niewiele ponad 100 przypadków. Nazwa zaburzenia pochodzi z baśni braci Grimm, w której księżniczka Roszpunka została uwięziona w wieży i musiała zrzucić swoje długie włosy, aby książę wspiął się po nich i ją uratował.
Wygląd trichobezoara może mieć kształt warkocza lub kucyka, w czym przypomina fryzurę Roszpunki. Kłębek, niezależnie od koloru połkniętych włosów, jest zawsze bardzo ciemny. Ponadto może zawierać ślady niestrawionego pokarmu. Nagromadzenie włosów może przyjmować różne rozmiary, kształty i wagę do 3 kg.
Artykuł napisała i zweryfikowała przez psycholog Cristin Girod de la Malla.