Wpływ mediów społecznościowych na zaburzenia odżywiania

W mediach społecznościowych wartościowe treści mieszają się z treściami spekulacyjnymi lub popartymi bardzo niewielką ilością dowodów. Może to mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Andrea Pérez.

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

W dobie Instagrama, Twittera, TikToka i innych platform społecznościowych ilość informacji, które docierają do nas każdego dnia jest przytłaczająca. Nigdy wcześniej informacja nie była tak zdemokratyzowana. Wystarczy jedno kliknięcie w ekran, aby mieć nieograniczony dostęp do wszelkiego rodzaju danych, porad, rekomendacji i prac eksperckich. Niestety, ma to swoją negatywną stronę. Dziś omówimy wpływ mediów społecznościowych na zaburzenia odżywiania.

Wszystkie informacje, które wcześniej były relegowane do wyspecjalizowanych sektorów, są teraz dostępne dla każdego, kto chce się z nimi zapoznać. Co więcej, dzięki algorytmom, z którymi współpracują te platformy, często nie musimy nawet aktywnie ich wyszukiwać Czy jednak wszystko, co się świeci, jest naprawdę złotem?

Jednym z obszarów informacyjnych, który zyskał dużą popularność i obecność w mediach społecznościowych w ostatnim czasie, jest odżywianie. Biorąc pod uwagę obecną troskę o wygląd i zdrowie fizyczne, ten boom nie jest zaskakujący.

W końcu wszyscy chcemy o siebie dbać i dobrze się odżywiać, w zdrowy i zrównoważony sposób. Martwimy się o to, jak wyglądamy, ale także o nasze zdrowie. Coraz częściej zwracamy uwagę na jakość spożywanej przez nas żywności. Jedzenie jest naszym paliwem i staramy się dostarczać naszym organizmom jak najwięcej dobrych składników, aby nasze silniki działały jak najdłużej w optymalnych warunkach.

Eksperci w mediach społecznościowych

Przy tego rodzaju trendach profile ekspertów w dziedzinie żywienia stają się coraz bardziej popularne w mediach społecznościowych. Sektor ten był wcześniej relegowany do prywatnych konsultacji, które dla wielu osób były ekonomicznie nieosiągalne. Uciekł jednak ze swojego niszowego rynku, aby podnosić świadomość i edukować za pośrednictwem naszych ekranów. Konta w mediach społecznościowych prowadzone przez dietetyków lub te, które koncentrują się na zdrowym stylu życia, mają niekończący się strumień polubień i obserwujących.

Wpływ mediów społecznościowych na zaburzenia odżywiania

Jeśli zatrzymamy się na chwilę i zastanowimy, ta demokratyzacja wyspecjalizowanych informacji może nie być tak nieszkodliwa, jak mogłoby się wydawać. Oczywiście to pozytywna zmiana, że eksperci otwarcie dzielą się z nami swoją wiedzą w mediach społecznościowych. Wspaniale, że wchodzą z nami w interakcję i rozwiązują nasze wątpliwości bez konieczności udawania się na bezpośrednie konsultacje lub wydawania jakichkolwiek pieniędzy. To naprawdę cudowne, że coraz więcej informacji dociera do coraz większej liczby osób.

Musimy jednak pamiętać, że ani Instagram, ani TikTok, ani żadne inne media społecznościowe o podobnej charakterystyce nie obligują osoby zakładającej konto do wykazania się znajomością tematu, o którym będzie rozmawiać. Wystarczy im trochę wiedzy na temat pozycjonowania i widoczności w sieci, aby algorytm mediów społecznościowych mógł uzyskać „polubienia” i osiągnąć stratosferyczną liczbę obserwujących. Dlatego każdy może nazywać siebie ekspertem.

Włamania do prywatnych kont są na porządku dziennym. Jako obserwujący, musimy jasno powiedzieć, że większa liczba obserwujących nie sprawia, że jedno konto jest bardziej profesjonalne lub lepiej poinformowane niż inne. Jedynie kariera akademicka i zawodowa komunikujących jest wyznacznikiem ich dobrej pracy i profesjonalizmu.

Ta natrętność jest niezwykle niebezpieczna w temacie tak złożonym i delikatnym jak odżywianie. Kilka badań potwierdziło bezpośredni związek między zaburzeniami odżywiania (ED) a korzystaniem z mediów społecznościowych, zarówno u dorosłych, jak i nastolatków. Zaburzenia te poważnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne osób, które na nie cierpią. Co więcej, media społecznościowe, niewłaściwie wykorzystywane i znajdujące się w niewłaściwych rękach, są dla nich wielkim magnesem.

Dietetyk czy influencer?

Wyobraź sobie, że jesteś w domu lub masz przerwę w pracy lub nauce i decydujesz się wejść na Instagram. Przeglądając zdjęcia, filmy i relacje, natrafiasz na film mężczyzny, który twierdzi, że jest ekspertem w dziedzinie żywienia. Opowiada o zakazanych potrawach, trikach na redukcję kalorii i szybsze odchudzanie, czy o tym, jak szybko zregenerować się po wakacyjnych ekscesach.

Jego profil ma tysiące wyznawców. Ludzie komentują jego posty doceniając wartość udostępnianych przez niego treści. Twierdzą, że sprawił, że ujrzeli światło i zmienił ich życie. Ty również zaczynasz go obserwować. Nie chcesz przegapić okazji do uzyskania dostępu do tak cennej wiedzy. W końcu, jeśli ma tak wspaniałe wsparcie swojej społeczności, musi być autentycznie autorytatywnym źródłem.

Gdy zaczniesz obserwować tego eksperta, Instagram zasugeruje Ci podobne profile do sprawdzenia. Zaczynasz otrzymywać więcej wskazówek, jak poprawić swój wygląd. I tak jednym kliknięciem zaczynasz przyjmować zachowania kompensacyjne i zaczynasz demonizować żywność, a nawet całe grupy żywności. Masz obsesję na punkcie liczb na wadze i zaczynasz zwiększać częstotliwość wykonywania wyczerpujących ćwiczeń fizycznych.

Twoja samoocena znika, podobnie jak kalorie w diecie. Zaczynasz czuć się winny, kiedy jesz coś „niewłaściwego”. Zaczynasz objadać się z powodu swojego niepokoju. Co więcej, Twój dyskomfort emocjonalny wymyka się spod kontroli. Rozwinąłeś zaburzenie odżywiania. Mogło ono także istnieć już wcześniej, ale Twoje objawy teraz się pogorszyły.

Etyka

Można by mieć nadzieję, że ten ekspert od odżywiania nie obudził się pewnego dnia z myślą spowodowania u ludzi zaburzeń psychicznych lub pogorszenia istniejących warunków. Może naprawdę ma jakiś autorski trening żywieniowy, a przynajmniej chciałbyś w to wierzyć. Mimo to jego postępowanie z informacjami i ich ujawnianie jest nieetyczne i nieprofesjonalne.

Dwie koncepcje etyki i profesjonalizmu są niezbędne przy ujawnianiu tak wrażliwych informacji. Kiedy są odkładane na bok na rzecz polubień, obserwacji i pozytywnych komentarzy, nie patrzymy na konto eksperta w dziedzinie żywienia. Szukamy influencera. Jako tacy są z pewnością ekspertami, ale tylko w zdobywaniu obserwujących i czerpaniu korzyści ekonomicznych z mediów społecznościowych.

Ty wybierasz, kogo chcesz śledzić

Jako konsument mediów społecznościowych nie możesz decydować, które konta powinny zostać zamknięte, a które powinny zyskać większe uznanie. Poza niewchodzeniem w interakcje z niektórymi treściami, staraniem się, aby nie były one widoczne i potępianiem tych, które Twoim zdaniem promują szkodliwy wpływ na zdrowie (fizyczne, psychiczne lub jedno i drugie), tak naprawdę nie ma o wiele więcej narzędzi na Twoja dyspozycyjność.

To powiedziawszy, masz możliwość decydowania, kogo chcesz obserwować i jakie treści chcesz zachować. Jeśli naprawdę interesują Cię informacje z określonej dziedziny, masz możliwość wyszukania profili naprawdę eksperckich. Tylko dzięki krytycznemu przeglądowi wiadomości, które do Ciebie docierają, uwolnisz się od skażenia informacjami.

Tak jak obserwowanie kogoś w mediach społecznościowych jest tak proste, jak kliknięcie przycisku, tak samo jest z zaprzestaniem obserwowania tej osoby. Jeśli cierpisz na zaburzenia odżywiania lub myślisz, że możesz na nie zachorować, zalecamy wizytę u specjalisty. Lekarz będzie w stanie Ci pomóc. Nie tylko przeprowadzi Cię przez trudny okres, ale także da Ci zindywidualizowany plan, który jest znacznie lepiej dostosowany do Twoich osobistych okoliczności niż jakiekolwiek ogólne wytyczne, które możesz znaleźć w mediach społecznościowych. Czy widzisz, jak negatywny może być wpływ mediów społecznościowych na zaburzenia odżywiania?