Walter Kohan i jego koncepcja dzieciństwa

Walter Kohan jest filozofem specjalizującym się w problematyce edukacji. Podchodzi do koncepcji dzieciństwa w nieco inny sposób, dzięki czemu wniósł szereg interesujących i innowacyjnych pomysłów w tej dziedzinie. Dziś pracuje jako „wychowawca niemowląt” w wieku od 6 do 7 lat w mieście Rio de Janeiro (Brazylia).

Kohan uważa, że dzieciństwo nie jest etapem życia, ale formą świadomości. Twierdzi, że chociaż jest to pierwszy okres naszego istnienia, którego doświadczamy, jest to również stan, który możemy i powinniśmy kultywować. Jest przekonany, że tylko w ten sposób życie staje się interesujące. Uważa też, że każdego człowieka należy zachęcać do filozofowania.

Specjalista ten podkreśla również zalety metody nauczania sokratejskiego. W związku z tym uważa, że nauczyciele nie powinni narzucać niemowlętom (w każdym wieku) swoich wizji świata, ale towarzyszyć im w poszukiwaniu własnej wiedzy i prawd. Przyjrzymy się bardziej szczegółowo ideom Kohana na temat koncepcji dzieciństwa i ich implikacjom w edukacji.

„Myślę, że najważniejsze jest chyba to, że filozofia pozwoliła mi przypomnieć sobie, że jestem dzieckiem; przypomnieć sobie swoje dzieciństwo i zobaczyć je nie jako coś z przeszłości, co muszę przezwyciężyć, aby być dorosłym. Wręcz przeciwnie – jako możliwość bycia bardziej dorosłym, takim jakim chcę być”.

-Walter Kohan-

Walter Kohan i dzieciństwo

Walter Kohan uważa, że dzieciństwo to przede wszystkim stan, a nie określone ramy czasowe. To stan wolności i otwartości na to, co zaskakujące i ciekawe w obliczu nieznanego. W efekcie jest ściśle związane z pełnią istnienia i może funkcjonować przez długi czas. Kohan zwraca uwagę, że na pojęcie dzieciństwa składają się trzy konotacje:

• Kronos. Odnosi się to do czasowości dzieciństwa i wiąże się z jego klasyczną koncepcją. Jest to powiązane z nauką. Zasadniczo dotyczy rozwoju biologicznego i psychospołecznego, który ma miejsce w pierwszych latach życia.
• Aion. Wiąże się to z upływem czasu i ewolucją. Mówiąc dokładniej, chodzi o te rodzaje doświadczeń, które zmieniają klasyczną codzienność. Jest to na przykład tworzenie, odkrywanie i pracowanie nad innowacjami. To sposób, w jaki wyrażamy dzieciństwo przez całe życie.
• Kairos. To nieokreślony okres, w którym dzieje się coś ważnego. To „coś” nie ma bezpośredniej użyteczności ani korzyści, ale tworzy pewien nieład lub nadmiar, który prowadzi do pełni. To te chwile, kiedy porywają nas emocje, pojawiają się motyle w żołądku lub czujemy puls wszechświata w naszych żyłach. To szczęście, które wyraża się w różny sposób.

Dzieciństwo i szkoła

Kohan sugeruje, że tradycyjna szkoła nie jest stworzona do kształcenia, ale do odtwarzania tego, co jest akceptowane w społeczeństwie. Wychodzi z założenia, że dzieciństwo nie ma głosu lub nie ma nic do powiedzenia. Zasadniczo twierdzi, że tylko nauczyciele i instytucje używają swojego głosu. Co więcej, wydaje się, że ich funkcją jest „wyciąganie dzieci z niewiedzy” lub „błędów”.

Dlatego właśnie Kohan twierdzi, że słuchanie jest zdegradowane, z wyjątkiem sytuacji, gdy może utrudniać proces transmisji. Jednak jeśli ktoś oddaje mu swoją uwagę, niemowlę jest w stanie coś zasygnalizować. Może nawet znaleźć nowe sposoby mówienia i nazywania rzeczy. Jest to postrzegane jako dziecięca jasność umysłu, którą należy zrozumieć, ale nie tak bardzo kontrolować.

Dotyczy to jednak nie tylko dziecka. Jak wspomnieliśmy wcześniej, Kohan twierdzi, że dzieciństwo nie kończy się wraz z osiągnięciem określonego wieku, ale jest w nas zawsze obecne. Jest bardziej widoczne w chwilach emocjonalnej pełni, tworzenia i inwencji. Ponadto właśnie w tych momentach należy go słuchać, a nie kontrolować.

Wrażliwość na dzieciństwo

Zamiast wskazywać konkretną metodę czy opracowywać nowe pomysły, Kohan zamierza propagować wrażliwość na dzieciństwo. Oczywiście musi to zacząć się od rodziców i nauczycieli, z pomocą małych dzieci. Musimy pozwolić im być i towarzyszyć im niż warunkować.

Co więcej, Kohan uważa, że wrażliwość na dzieciństwo powinna dotyczyć również dorosłych. W konsekwencji dorosły musi powitać i świętować nadejście swojego prawdziwego dziecka. Nie jest to tylko wyraz zachcianki czy przejaw egocentryzmu, ale spontaniczność, indywidualne podejście do zabawy, eksploracja tego, co możliwe, głębokie przeżywanie swoich emocji.

Walter Kohan twierdzi, że dzieciństwo to przede wszystkim źródło radości i wolności. Musi być chronione u małego dziecka i zaopiekowane u dorosłego. Gdybyśmy to zrobili, wszyscy moglibyśmy bardziej cieszyć się przygodą życia.