Tarczyca i zmiany nastroju – jaki mają związek?

Tarczyca odgrywa ogromną rolę w funkcjonowaniu całego naszego organizmu. Nawet z pozoru małe zawahania w poziomie jej hormonów mogą spowodować całkowitą zmianę w zachowaniu. Preferencje, pociąg seksualny, apetyt i aktywność, wszystko to się zmienia. Należy zauważyć, że relacja pomiędzy stanem tarczycy i naszym nastrojem jest bardzo ścisła.

Tarczyca – narząd w kształcie motyla, wielkości żołędzia jest jednym z najważniejszych w naszym organizmie. Dlatego też, kiedy zaczynają się problemy z tym organem prawdopodobnie szybko zaczniemy mieć problemy fizyczne i emocjonalne. Chcesz wiedzieć, jaki związek mają ze sobą tarczyca i zmiany nastroju?

Prawidłowe i nieprawidłowe działanie tarczycy

Tarczyca to gruczoł odpowiedzialny za regulację metabolizmu i za gospodarowanie energią tak, by nasze ciało mogło wykonywać podstawowe funkcje. Krótko mówiąc, odpowiada za to jak szybko nasze ciało spala kalorie i jak szybko bije nasze serce.

Znajduje się w przedniej części szyi, zaraz pod krtanią i jest odpowiedzialna za wydzielanie trzech typów hormonów. Z jednej strony wydziela kalcytoninę, która reguluje poziom wapnia w krwi. Używa się jej do leczenia chorób takich, jak osteoporoza, ponieważ ułatwia składowanie tego minerału w kościach.  

Z drugiej strony pojawia się tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które przyśpieszają metabolizm komórek powodując wzrost temperatury ciała. T4 jest podstawową formą hormonu tarczycy w krwi. T3 wpływa na wzrost i rozwój systemu nerwowego i rytmu serca.

Dwa najbardziej powszechne problemy z tarczycą to:

• Niedoczynność (powolna tarczyca): gruczoł wykazuje znikomą aktywność i nie produkuje wystarczającej ilości hormonów.
• Nadczynność (tarczyca hiper aktywna): gruczoł jest zbyt aktywny i produkuje zbyt dużo hormonów.

Chociaż obydwa problemy mają związek z anormalnym funkcjonowaniem tego gruczołu, mają zupełnie różne konsekwencje, zarówno fizyczne jak i psychologiczne.

Fizyczne objawy problemów z tarczycą

W zależności od tego, o którym problemie mowa, fizyczne objawy będą różne. W niektórych przypadkach mogą to być nawet zupełne przeciwieństwa. Zgadzają się jednak w jednym ważnym punkcie – nieprawidłowej pracy naszych organów.

• Fizyczne objawy niedoczynności: przyrost masy ciała, uczucie ciągłego zimna, zaburzenia miesiączkowania, spowolniony rytm serca, zmęczenie, zaparcia, przesuszona skóra, wypadanie włosów, osłabienie paznokci i skurcze mięśni.
• Fizyczne objawy nadczynności: roztargnienie, utrata wagi, uczucie gorąca, przyspieszony lub nieregularny rytm serca, zmęczenie i osłabienie siły mięśniowej, biegunka, wymioty, problemy ze snem i drżenie rąk, powiększona tarczyca.

Jak objawiają się w zmianach nastroju?

Jak już wspominaliśmy, związek pomiędzy tarczycą i zmianami nastroju jest bardzo ścisły. Zmiany w poziomie hormonów mają bezpośredni związek nie tylko na wygląd, ale też na procesy poznawcze i emocje. Dlatego też objawy psychologiczne i zmiany nastroju są tak samo ważne jak zmiany fizyczne.

Zazwyczaj większość pacjentów z niedoczynnością tarczycy udają się do lekarza właśnie z problemami psychologicznymi. Skarżą się, że cierpią na ciągły i postępujący brak zainteresowania i inicjatywy spowodowany ogólnym spowolnieniem procesów umysłowych.

Dlatego pojawiają się problemy z pamięcią, ze skupieniem i koncentracją (przede wszystkim jeśli chodzi o liczenie) i ogólne poczucie zagubienia. Tarczyca jest bardzo wrażliwa na bodźce psychologiczne. Z tego powodu pacjenci, u których aktywność tarczycy jest niska zazwyczaj są smutni, w melancholicznym, nostalgicznym nastroju lub nawet mają problemy z depresją.

W przypadkach, kiedy choroba ta nie jest odpowiednio leczona może doprowadzić nawet do demencji. Z drugiej strony, nadczynność tarczycy powoduje zazwyczaj irytację, nerwowość, nadaktywność, niecierpliwość i nagłe zmiany nastroju.

Jest też powiązana z uczuciem lęku, niepokoju, chwiejnością emocjonalną (niekontrolowane napady płaczu) i bezsennością. Najważniejsze jest, że jeśli nie powstrzymamy tego na czas, mogą pojawić się halucynacje, delirium, problemy z sercem, układem kostnym i mięśniowym jak również poważne problemy z bezpłodnością.

Depresja i tarczyca

Niektóre z emocji najbliżej powiązanych z problemami z tarczycą to gniew, złość i rozdrażnienie. Z drugiej strony, zarówno nadczynność jak i niedoczynność mają ze sobą jeden punkt wspólny: pojawienie się wielu symptomów wskazujących na depresję.

W tym przypadku należy bardzo uważać, by nie pomylić prawdziwej depresji z problemami z tarczycą. Nawet jeśli pojawiają się oznaki depresji, nie musi to oznaczać, że choroba istnieje, mogą to być tylko oznaki choroby gruczołu.

W przypadku niedoczynności problemy z depresją są dużo bardziej powszechne. Dzieje się tak, ponieważ kiedy spowalnia się metabolizm i zmniejsza się produkcja hormonów  obniża się też poziom serotoniny, norepinefryny i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) w mózgu.

Jak możemy zauważyć, oscylacja i zmiany w funkcjonowaniu tarczycy mogą iść w parze w poważnymi problemami psychologicznymi, gdzie bardzo łatwo o mylną diagnozę. Dlatego też zanim rozpoczniemy leczenie depresji należy sprawdzić jak działa nasza tarczyca i upewnić się, że nasz problem nie leży gdzie indziej.

Tarczyca i zmiany nastroju są ze sobą ściśle powiązane

Trudno jest nie zauważyć zmian na tle fizycznym i emocjonalnym, kiedy zaczynają się problemy z poziomem hormonów i tarczycą. Często jednak podczas leczenia tarczycy stan psychologiczny lub psychiatryczny poprawia się lub problemy całkowicie znikają. Związek pomiędzy tarczycą i samopoczuciem jest coraz bardziej widoczny. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i wczesna diagnoza, by móc obrać odpowiednią drogę leczenia.

Istnieje wiele znaków i objawów, które informują nas, że w naszym ciele dzieje się coś złego. Radykalne zmiany w poziomie zmęczenia przy takim samym wysiłku, irytacja, wybuchowość lub problemy ze snem mogą być niektórymi z objawów.

Dlatego też, kiedy zauważamy chociażby najmniejsze zmiany, najlepszym wyjściem jest skonsultować się ze specjalistą. Proste badanie krwi może wykazać, czy z naszą tarczycą jest wszystko w porządku.