Syndromy o nazwach zaczerpniętych z literatury

Syndromy o nazwach zaczerpniętych z literatury
Gema Sánchez Cuevas

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez María Hoyos

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Nasze ulubione postacie literackie nie są tak doskonałe, jak mogłoby się wydawać. Nic dziwnego – sztuka doskonale przedstawia nasze życie. Dlatego postacie z naszych ulubionych powieści czy filmów są odzwierciedleniem nas, zwykłych ludzi, ze wszystkimi naszymi wadami i niedoskonałościami. Możemy nawet pokusić się o „zdiagnozowanie”, na jakie syndromy cierpią poszczególne postacie.

W ostatnim stuleciu znacznie poszerzyła się nasza wiedza na temat chorób psychicznych i ich rozpoznawania. Zwykliśmy uważać te problemy za nieistotne lub grupować je wszystkie razem w tę samą kategorię.

Obecnie inwestujemy znacznie więcej pieniędzy w badania nad chorobami psychicznymi i jesteśmy w stanie zdiagnozować, a nawet zapobiec wielu z nich. Niektóre syndromy są tak dobrze znane, że zaczęliśmy nazywać je na cześć postaci literackich, które przejawiają ich objawy.

To, co kiedyś było charakterystyczną cechą lub ekscentrycznością bohatera, ma teraz właściwe imię. Sherlock Holmes czy Holden Caulfield to tylko niektóre ze znanych postaci reprezentujące znane syndromy.

Syndromy mające nazwy na cześć postaci literackich

Zespół Doriana Graya

Główny bohater powieści Oscara Wilde’a, Dorian Gray cierpi na schorzenie, które zmienia jego perfekcjonizm w obsesję. Ten stan nazywa się dysmorfofobią. Zespołowi temu towarzyszy nierzeczywiste postrzeganie ciała. Osoba z zespołem Doriana Graya (DGS) uważa, że ​​jej wady są bardzo zauważalne dla innych osób.

Ponadto osoba z DGS na ogół ma trudności z zaakceptowaniem faktu, że się zestarzeje. Starzenie się wywołuje u niej stres i reakcję obronną. Stąd ludzie, którzy cierpią z powodu tego syndromu, często nienawidzą swojego wyglądu i nadużywają chirurgii plastycznej.

Syndromy na cześć literatury - Dorian Gray

Zespół Śpiącej Królewny

Innym syndromem nazwanym po postaci literackiej jest zespół Kleine-Levina, znany również jako syndrom śpiącej królewny. Jest to rzadki przypadek i zazwyczaj trwa przez krótki czas.

Głównym objawem jest hipersomnia (nieprzerwany sen przez co najmniej 18 godzin). Istnieją również inne objawy behawioralne. Zwykle lekarze leczą ten zespół poprzez stymulację ośrodkowego układu nerwowego.

Zespół Alicji w Krainie Czarów

Dysmetropsja zazwyczaj dotyka dzieci i zwykle zanika w okresie dojrzewania. Lewis Carroll, autor Alicji w Krainie Czarów, cierpiał z powodu tego zaburzenia. Zespół Alicji w Krainie Czarów cechuje się zmianą percepcji wielkości i odległości obiektów.

Osoby cierpiące na ten syndrom widzą rzeczy mniejszymi, niż są i znajdującymi się dalej. Nie jest to zwykle jedyny objaw – często towarzyszy temu epilepsja lub schizofrenia.

Zespół stresu pourazowego – Charlie i Buszujący w zbożu

Charlie z filmu Charlie i Holden Caulfield z Buszującego w zbożu to dwie dobrze znane postacie są dobrymi przykładami tego szczególnego zespołu. Oboje cierpią z powodu lęku i depresji w wyniku wyjątkowo silnego stresu spowodowanego przez traumatyczne wydarzenia.

W przypadku Charliego jego traumatyczne przeżycia wynikają z ciągłego wykorzystywania seksualnego przez członka rodziny. Holden natomiast cierpi na zespół stresu pourazowego po śmierci swojego brata, Allie.

Zespół stresu pourazowego zwykle powoduje niepokojące sny lub myśli związane z traumatycznym doświadczeniem. Cierpi na niego wielu żołnierzy.

Zespół Aspergera – Sherlock Holmes

Jedna z najsłynniejszych postaci literackich wszechczasów, Sherlock Holmes, cierpi na ciężką postać zespołu Aspergera. Syndrom ten przejawia się w jego szczególnej wiedzy. Sherlock zna tylko informacje przydatne w jego zawodzie.

Co więcej, często ma obsesję na punkcie tych informacji. Osobie z zespołem Aspergera trudno jest zachować informacje, które nie mają znaczenia w jej codziennym życiu (na przykład, jaki jest rok lub że Ziemia krąży wokół Słońca), ale mogą przez kilka dni mieć obsesję na punkcie odcisku stopy.

Syndromy na cześć literatury - Sherlock Holmes

Bovaryzm – Pani Bovary

Podobnie jak bohaterka dzieła Flauberta, osoby cierpiące na bovaryzm są stale niezadowoleni ze swojego życia. Są zawiedzeni doświadczeniami, które nie przebiegły zgodnie z ich planami. To powoduje wiele frustracji. Ich oczekiwania są wygórowane, a nawet nierealne, co sprawia, że ​​ich spełnienie jest małoprawdopodobne.

Kompulsywne zbieradztwo – Mała syrenka

Ten syndrom nie pojawia się w oryginalnym opowiadaniu. Jednak w wersji Disneya Ariel ma mały skarbiec. Widoczne są jej skłonności do gromadzenia lub kupowania wielu rzeczy. Chociaż ten zespół jest bardzo podobny do zespołu Diogenesa, są to dwa różne problemy. Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne zniekształca postrzeganie przez jednostkę tego, ile rzeczy posiada.

Nasze ulubione postacie literackie nie są tak idealne, jak czasem nam się wydaje. Przedstawiają ludzkie wady i niedoskonałości, które, dzięki licznym badaniom i analizom, potrafimy rozpoznać.

Powinniśmy jednak zachować ostrożność, aby syndromy, na które cierpią postacie z literatury i filmu, nie były przez nas zbytnio koloryzowane, a jedynie zauważone i wyciągnięte na światło dzienne.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Brosig, B., Kupfer, J., Niemeier, V., & Gieler, U. (2011). The “Dorian Gray Syndrome”: psychodynamic need for hair growth restorers and other “fountains of youth.” Int. Journal of Clinical Pharmacology and Therapeutics. https://doi.org/10.5414/cpp39279
  • Benacerraf, B. B. (2012). The sherlock holmes approach to diagnosing fetal syndromes by ultrasound. Clinical Obstetrics and Gynecology. https://doi.org/10.1097/GRF.0b013e3182446c11
  • Lanska, D. J., & Lanska, J. R. (2017). The Alice-in-Wonderland Syndrome. Frontiers of Neurology and Neuroscience. https://doi.org/10.1159/000475722

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.