Syndrom Prokrustesa ma miejsce wtedy, gdy ludzie patrzą z góry na kogoś, kto jest utalentowany lub zręczniejszy od nich. Dyskryminują go, a czasem nawet prześladują.
To ludzie, którzy nigdy nie idą naprzód, ani też nie pozwalają nikomu innemu tego robić. Sfrustrowani, zarozumiali – wszędzie możemy spotkać osoby, które cierpią na syndrom Prokrustesa.
Może w twoim umyśle pojawia sie teraz konkretna osoba. Powinniśmy również dodać, że ta karykatura – aż nazbyt realna, niestety – była inspiracją dla kilku fabuł książek i filmów.
Są to, inaczej mówiąc, klasyczni antagoniści w naszych miejscach pracy, szkolnych klasach i rodzinach. Mówimy tu o czymś więcej niż tylko o byciu “wspinaczem”.
“Prokrustes: – Jeśli jesteś zbyt wysoki, odetnę ci stopy. Jeśli udowodnisz, że jesteś lepszy ode mnie, odetnę ci głowę”
-grecki mit-
Chociaż syndromu Prokrustesa nie znajdziemy w żadnej instrukcji diagnostycznej i nie ma on podstaw medycznych, to doskonale ujmuje to, co psycholodzy nazywają ” rozpychaniem się łokciem”.
Oznacza pozbycie się najbardziej błyskotliwych ludzi w sposób wrogi i wykluczenie najmądrzejszej osoby na skutek zwykłej nietolerancji i wybujałego ego. Ponieważ dla takich ludzi nie ma nic gorszego, niż być pokonanym w jakiejkolwiek dziedzinie, nieważne jak mało znacząca by ona nie była.
Mit Prokrustesa
Chociaż mit Prokrustesa nie jest zbyt dobrze znany, jest niewątpliwie jednym z najczarniejszych i najstraszniejszych. Według greckiej mitologii był on karczmarzem, który prowadził tawernę na najwyższych wzgórzach Attyki.
Oferował również zakwaterowanie dla podróżnych. Ale pod krokwiami i przyjaznym dachem, które miały przynosić odpoczynek i wygodę, ukrywał makabryczną tajemnicę.
Prokrustes miał łóżko, do którego zapraszał zmęczonych podróżnych. W nocy, gdy spali, kneblował ich i wiązał.
Jeśli ofiara była wysoka, a jej stopy, ręce lub głowa wystawały poza łóżko, Prokrustes odcinał te części ciała. Jeśli dana osoba była mniejsza, łamał kości, aby uzyskać odpowiedni rozmiar.
Przez lata kontynuował swoje makabryczne działania, aż pewnego dnia w gospodzie pojawił się bardzo szczególny człowiek: Tezeusz.
Jak już wiemy, ten bohater zyskał sławę, konfrontując się z Minotaurem z Krety, a później został królem Aten.
Podanie mówi, że kiedy Tezeusz odkrył, co robił w nocy sadysta, postanowił dać Prokrustowi nauczkę i zakosztować własnego leku.
Właśnie dlatego przysłowie brzmi: bądź ostrożny, kiedy niektórzy ludzie uznają twoje opinie za niezgodne z ich poglądami lub widzą, że jesteś mądrzejszy od nich – inaczej wprowadzą cię do łóżka Prokrustesa.
Syndrom Prokrustesa – jak zachowują się osoby, które cierpią na ten zespół?
Nie ma wątpliwości, że nikt na co dzień nie postępuje w tak okrutny sposób, jak Prokrustes. Ale to, co widzimy, to ta sama ukryta agresywność – w sporcie, polityce, biznesie itp.
W rzeczywistości wszyscy wiemy, że ludzie, którzy zajmują najwyższe stanowiska w organizacji, nie zawsze są najlepiej wykwalifikowani.
Kiedy więc pojawia się błyskotliwa, pełna inwencji, twórcza osoba zdolna pokonać ich na więcej niż jeden sposób, wykorzystują swoje straszliwe sztuczki, aby doprowadzić ją do klęski, upokorzyć i umieścić w kącie, w którym nie będzie stanowić już zagrożenia.
Charakterystyka ludzi – syndrom Prokrustesa
- To ludzie, którzy są nieustannie sfrustrowani i żyją z poczuciem braku kontroli.
- Mają niezwykle niską lub nadmiernie wysoką samoocenę.
- Są bardzo wrażliwi emocjonalnie. Jeśli zobaczą, że ktoś robi coś dobrze, traktują to jako poważne przestępstwo.
- Poza tym lubią robić na nas wrażenie bardzo empatycznych, ceniących sobie grę zespołową. Ale to tak naprawdę charakteryzują się tylko wielkim ego i sztywnymi, wyjątkowo wrogimi myślami.
- Będą monopolizować wszystko. Ich potrzeba rywalizacji ma jeden cel: wyróżniać się na tle innych.
- Obawiają się. Jest to powszechne w tradycyjnych modelach biznesowych.
- Dokonują także irracjonalnych ocen. Na przykład, jeśli zrobimy w pracy coś, co może przynieść korzyści firmie, uznają to za błąd, całkowicie bezużyteczny pomysł.
Osoby z zespołem Prokrustesa wykorzystują całą swoją energię, aby ograniczyć zdolności innych ludzi. Duszą marzenia innych, są zabójcami nadziei, manipulatorami psychologicznymi i mistrzami ukrytej agresji.
Na końcu powinniśmy dodać, że manipulują ludźmi lub nadużywają zaufania, aby “położyć kres” skutecznym ludziom.
Nie pozwól ludziom z syndromem Prokrustesa uwięzić cię
Kiedy znajdujemy się wśród trudnych ludzi wokół nas, niemal zawsze najlepszą rzeczą jest “najpierw nauczyć się ich rozumieć, a później nimi zarządzać”.
“Każdy człowiek rozkwitnie w stu niespodziewanych talentach i zdolnościach, jeśli tylko otrzyma taką możliwość”.
-Doris Lessing-
Jeśli chodzi o najgorsze przypadki zespołu Prokrustesa, najlepszą rzeczą którą możemy zrobić jest zdystansowanie się od takich osób. Pamiętaj, że talent nie radzi sobie dobrze z zagrożeniami lub sztywną i niszczącą mocą.
“Rozpychanie sie łokciami” wykracza daleko poza prostą konkurencję. Kiedy zamienia się w atak, gdy twój szef lub brat robi wszystko, aby cię upokorzyć i pokonać, zamknij te drzwi.
Zalecamy podjęcie odpowiednich kroków i poszukanie przestrzeni oraz ludzi, którzy pozwolą ci rozwinąć skrzydła.
Pomimo Prokrustesów spotykanych na swojej drodze życia, nie pozwól im nigdy złamać twego ducha. Wszyscy urodziliśmy się, aby się w jakiś sposób wyróżnić. Przyjmijmy to i znajdźmy miejsce, w którym ten talent może zakwitnąć.