Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się przestać myśleć o tym, jak reagujesz, gdy czujesz się źle? Albo czy Twoje zachowanie naprawdę pomaga Ci poczuć się lepiej? Prawda jest taka, że czasami nie wiemy, jakie są skuteczne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Lub, nawet jeśli je znamy, nie potrafimy ich odpowiednio zastosować.
Oto przykład: wszyscy znamy ludzi, którzy chodzą się napić i imprezują, aby pozbierać się po bolesnym rozstaniu z partnerem. Początkowo mogą być w stanie odciągnąć swoją uwagę od sytuacji. Ale czy na dłuższą metę udało im się cokolwiek naprawić? Czy czują się lepiej dzięki innym strategiom? Sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami polegają na czymś innym.
„Osoba inteligentna emocjonalnie jest wykwalifikowana w czterech obszarach: identyfikacji emocji, używania emocji, rozumienia emocji i regulowania emocji”.
-John Mayer-
Sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami
Regulacja emocjonalna obejmuje całą serię procesów. Wywieramy wpływ na nasze emocje, wykorzystując te procesy. Pomagają nam kontrolować, jakie emocje czujemy i jak je wyrażamy. Innymi słowy, mówimy o tym, jak modulujemy nasze emocje. Może to być sposób adaptacyjny (korzystny i funkcjonalny) lub nieadaptacyjny (dysfunkcjonalny). Ale skąd wiemy, które sposoby nam pomagają, a które nie?
Zanim odpowiemy na to pytanie, spójrzmy na różne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Z jednej strony możemy próbować zarządzać negatywnymi emocjami za pomocą aktywnych strategii. Może to być na przykład przewartościowanie sytuacji na pozytywną, planowanie tego, co musimy zrobić, dążenie do rozwoju osobistego, próby rozwiązania problemu i wyrażenie tego, co czujemy.
Z drugiej strony możemy również zastosować bardziej pasywne strategie. Możemy pogodzić się z sytuacją, wpaść w depresję lub pozwolić, aby wszystko działo się bez naszego udziału i nie podejmować prób znalezienia rozwiązania.
Wreszcie możemy stosować również strategie unikania. Dzieje się tak, gdy próbujemy zaprzeczyć temu, co się wydarzyło, zdystansować się od tego lub odłączyć umysłowo. Możemy nawet wypróbować tymczasowe rozwiązania, które pomogą nam złagodzić lęk, ale nie rozwiążą problemu samego w sobie (na przykład jedzenie czy picie, żeby poczuć się lepiej).
„Nie zapominajmy, że małe emocje są wspaniałymi kapitanami naszego życia i jesteśmy im posłuszni, nie zdając sobie z tego sprawy”.
–Vincent van Gogh–
Nieskuteczne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami
Dysfunkcjonalne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami sprawiają, że czujemy się mniej stabilni emocjonalnie. Często zwracają one naszą uwagę na negatywne emocje, przez co trudno się tych emocji pozbyć. Niewłaściwe sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami mają różne skutki, ale żaden z nich nie jest pozytywny. Na przykład: nieudolne radzenie sobie z gniewem, lękiem lub depresją.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, dwa rodzaje złych strategii to unikanie i strategie pasywne. Kiedy czujemy się źle, odwrócenie uwagi od tego, co się stało jest nieproduktywne.
Jest jeden wyjątek, a mianowicie sytuacje, kiedy otrzymujemy wiadomości wywierające na nas intensywny emocjonalny wpływ. W takich przypadkach zaprzeczanie rzeczywistości z początku może pomóc, działając jako bariera dla naszego zdrowia emocjonalnego. Niemniej jednak, nawet w tego typu sytuacjach, ostatecznie musimy porzucić tę strategię i przyjąć inną.
Rozmyślanie nad tematem też nie jest pomocne. Nie jest dobrze skupiać się na tym, jak wszystko jest okropne i jak źle się czujemy. Samoświadomość jest ważna, ponieważ daje nam informacje, których potrzebujemy do działania, ale może stać się niebezpieczna, jeśli ulegniemy pokusie tarzania się w żalu nad sobą, a nie działania.
To samo dzieje się, gdy próbujemy zapomnieć o tym, co się dzieje, pijąc, biorąc narkotyki lub kompulsywnie jedząc. Wszystkie te strategie łagodzą nasz dyskomfort na chwilę. Są to jednak tylko bandaże, które szybko odpadną. A kiedy tak się stanie, będziemy potrzebować większych.
W rzeczywistości powyższe sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami w ogóle nie są skuteczne, a w dłuższej perspektywie powodują jedynie, że negatywne emocje utrzymują się dłużej i są boleśniejsze.
„Emocja nie powoduje bólu. Ból powstaje w wyniku oporu lub tłumienia emocji”.
-Frederick Dodson-
Skuteczne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami
Skoro powyższe strategie nie pomagają nam regulować negatywnych emocji, jakie są właściwe strategie? Są to te, które implikują czynną konfrontację z tym, co się nam przydarzyło. Jedną z nich jest zdefiniowanie sytuacji na nowo, w pozytywny sposób. Jest to jedna z najważniejszych strategii. Poszukiwanie rozwiązania problemu i jego realizacja to kolejna ważna kwestia. Należy też powstrzymywać się od myślenia i popadania w bezczynność.
Przywrócenie pozytywnych emocji pomaga ponownie osiągnąć równowagę emocjonalną. Ważne jest również wyrażenie emocji i szukanie wsparcia społecznego. Pamiętajmy jednak, że ostateczna odpowiedzialność za podejmowane przez nas decyzje spoczywa na naszych barkach.
W rzeczywistości realizacja wszystkich tych emocjonalnych strategii może wiązać się z podjęciem dodatkowego wysiłku z naszej strony. W końcu musimy podejmować działania. Są one jednak niezbędne, jeśli chcemy mieć pewność, że negatywne emocje nie staną się chroniczne. Starajmy się stosować skuteczne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami!