Smartfony - czy naprawdę nas ogłupiają?
Technologia, a w szczególności smartfony, sprawia, że życie jest łatwiejsze i przyjemniejsze. Możemy uzyskać dostęp do dodatkowych informacji, robić więcej rzeczy w krótszym czasie i komunikować się z większą liczbą osób. Ale to niekoniecznie czyni nas bardziej produktywnymi lub inteligentnymi.
W rzeczywistości smartfony zmniejszają zdolności poznawcze. Tak przynajmniej twierdzą naukowcy z uniwersytetu teksańskiego w Austin. Według badań pojemność poznawcza i globalna siła umysłu znacznie się zmniejsza, gdy w pobliżu znajduje się smartfon, nawet gdy jest wyłączony i leży ekranem do dołu.
Smartfon to więcej niż telefon. Jest to mały komputer, który ma ogromną zdolność łączenia nas z informacjami, rozrywką i społecznymi kontaktami na żądanie. Jednak przytoczone powyżej badanie sugeruje, że płacimy wysoką cenę za korzyści z nim związane oraz rozwijamy w sobie uzależnienie od tej techniki.
Według badań sama już obecność smartfona może zmniejszyć naszą zdolność poznawczą.
Koszt poznawczy smartfonów
Smartfony ułatwiają i zachęcają do ciągłego kontaktu nie tylko z innymi ludźmi, ale także z informacją i rozrywką, stawiając świat w zasięgu ręki. Jednakże, chociaż te urządzenia mają ogromny potencjał i potrafią poprawiać nasze samopoczucie, ich stała obecność może mieć znaczną cenę związaną z umiejętnością postrzegania świata.
Badanie potwierdza hipotezę, którą naukowcy nazywają drenażem mózgów. Stwierdza, że sama tylko obecność smartfona może przeniknąć zasoby kognitywne, które mają już ograniczoną pojemność, pozostawiając mniej zasobów dostępnych na inne zadania i zmniejszając wydajność poznawczą. Dzieje się tak, gdy musisz pracować nad tym, by uniknąć pokusy spojrzenia na smartfona. Koszt poznawczy jest tym większy, im bardziej jesteś uzależniony od telefonu.
Smartfony nie czynią nas mądrzejszymi
W jednym z eksperymentów naukowcy poprosili uczestników o użycie komputera i wykonanie szeregu testów, które wymagały wysokiego poziomu koncentracji. Testy mierzyły dostępną zdolność poznawczą każdego uczestnika lub zdolność do przechowywania i przetwarzania informacji w danym momencie. Przed rozpoczęciem losowo wyselekcjonowano grupy uczestników, które miały: wyciszyć swoje smartfony i położyć je na biurku ekranem do dołu, schować do kieszeni lub torby albo pozostawić w innym pokoju.
Naukowcy stwierdzili, że uczestnicy, którzy mieli smartfony w innym pokoju, znacznie przewyższali tych, których telefony leżały na biurku. Wypadli też nieco lepiej od tych, którzy mieli je schowane w kieszeni lub torbie.
Wyniki sugerują, że smartfon w pobliżu zmniejsza dostępną pojemność poznawczą i wpływa na funkcjonowanie poznawcze. Nawet jeśli czujesz, że skupiasz całą swoją uwagę na wykonywanym zadaniu.
“Widzimy liniowy trend, który sugeruje, że gdy smartfon staje się bardziej zauważalny, zmniejsza się dostępna zdolność poznawcza uczestników” – wyjaśniają naukowcy. “Twój świadomy umysł nie myśli o smartfonie, ale ten proces – proces wymagający od Ciebie, by nie myśleć o czymś – wykorzystuje niektóre z Twoich ograniczonych zasobów poznawczych. To drenaż mózgów.”
Inne eksperymenty
W innym eksperymencie naukowcy próbowali określić wpływ uzależnienia od smartfonów na zdolności poznawcze.
Uczestnicy zostali poproszeni o wykonanie tych samych testów na komputerze w losowo przydzielonych grupach. Jedna grupa wykonała testy z telefonami położonymi obok komputera ekranem do dołu. Druga z telefonami w kieszeni, a trzecia ze smartfonami w innym pokoju. Niektóre osoby w każdej grupie zostały poproszone o wyłączenie telefonów.
Naukowcy odkryli, że uczestnicy, którzy określili siebie jako bardziej uzależnionych od smartfonów, wypadli gorzej w porównaniu do tych, którzy byli mniej uzależnieni. Ale tylko wtedy, gdy telefon był na biurku lub w kieszeni. Okazało się również, że nie ma znaczenia, czy telefon był włączony, czy wyłączony, czy leżał ekranem do góry lub do dołu na biurku.
Naukowcy wyjaśnili, że uczestnicy nie rozpraszali się, gdy otrzymywali powiadomienia, ale tylko dlatego, że telefon był w pobliżu.
Posiadanie smartfona w pobliżu zmniejsza zdolność koncentracji i wykonywania zadań, ponieważ część mózgu aktywnie stara się go nie używać.
Czy mądrze jest unikać smartfonów?
Podczas gdy naukowcy koncentrowali się na kosztach poznawczych związanych z obecnością smartfonów, badanie ma równie znaczące konsekwencje wynikające z ich braku. Debaty na temat braku kontaktów społecznych w naszej kulturze odzwierciedlają rosnące zainteresowanie konsumentów celowym zmniejszeniem lub przynajmniej kontrolowaniem czasu spędzanego z urządzeniami elektronicznymi.
Naukowcy zauważają, że niektórzy konsumenci wymieniają swoje smartfony na mniej zaawansowane telefony lub uzupełniają je urządzeniami lub funkcjami, które oferują im krótką przerwę. Inni zwracają się do aplikacji, które ograniczają, filtrują i ograniczają korzystanie ze smartfona.
Badania sugerują, że wyniki te mogą być dwa razy bardziej korzystne dla osób zmęczonych dostępem do technologii. Dzięki spojrzeniu na te urządzenia z innej perspektywy konsumenci ci mogą zredukować cyfrowe rozproszenie i zwiększyć dostępną pojemność poznawczą.
W każdym razie, pamiętajcie o tym – za każdym razem, gdy chcecie zwiększyć poziom swojej uwagi i funkcje poznawcze, należy trzymać swojego smartfona poza zasięgiem wzroku.