Rodzaje prokrastynacji: poznaj 5 sposobów zwlekania

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Pedro González Núñez

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Niektóre powiedzenia nie do końca oddają prawdę. W rzeczywistości istnieje mnóstwo powiedzeń, które są całkowicie fałszywe. Jednak niektóre niosą dużo prawdy. Kto nie słyszał powiedzenia: „nie odkładaj do jutra tego, co możesz zrobić dziś”. Nie odkładaj też przeczytania tego artykułu, z którego poznasz rodzaje prokrastynacji!

W zależności od punktu widzenia można wyróżnić różne rodzaje prokrastynacji. Skupimy się na tych, które opracował psycholog Neil Fiore. Jest autorem książek takich jak „Nawyk samodyscypliny. Zaprogramuj wewnętrznego stróżą” czy „Awaken Your Strongest Self” i założycielem firmy Fiore Productivity.

Rodzaje prokrastynacji

Znajomość sposobów odkładania na później jest ważna, ponieważ nie wszystkie z nich prowadzą do tych samych rezultatów. W rzeczywistości niezależnie od tego, jak wygląda odwlekanie, to, co wszyscy postrzegamy jako tak złe może być bardzo pozytywne. W jaki sposób? Cóż, jest pozytywne, gdy opracowujesz pomysł w okresie oczekiwania między wymyśleniem go a podjęciem działania.

Perfekcjonista

W tym przypadku, zdaniem Neila Fiore’a, osoba jest perfekcjonistą, ponieważ boi się, że ludzie ją osądzą lub upokorzą. Taki człowiek stara się być wszechstronny we wszystkim, przez co traci zbyt wiele czasu na szczegóły. A potem wiele z jego projektów trafia do szuflady.

Zamiast unikać błędów, perfekcjonista robi zbyt wiele, przez co jeszcze bardziej obawia się osądu. Oznacza to, że robi dokładnie to, czego próbuje uniknąć: bycia zakłopotanym, jeśli okaże się, że coś poszło nie tak.

Oszust

Oszust w sensie prokrastynacji to osoba, którą trudno zadowolić. Boi się ludzi określających ją jako niekompetentną, więc podejmuje zbyt wiele pracy, aby udowodnić, że jest odpowiedzialnym człowiekiem. Chce, aby ludzie kojarzyli ją z jakością jej pracy. Ale taka postawa może prowadzić do wyuczonej bezradności, uczucia, które jest ściśle związane z depresją.

Wypełniony obawami

Ludzie wypełnieni obawami nieustannie odkładają swoje zadania lub obowiązki, ponieważ uważają je za nieprzyjemne lub nudne. Tendencja ta jest związana z brakiem motywacji typowym dla bardzo powtarzalnych prac lub gdy nie nikt nie wydaje żadnej opinii na temat jakości naszej pracy.

Przytłoczony

W tym przypadku prokrastynator ma tak wiele do zrobienia i tyle zadań na głowie, że nie wie, od czego zacząć. Często zdarza się, że kończy się to mentalną blokadą, która uniemożliwia rozpoczęcie pracy.

Przy tego typu zwlekaniu, przytłoczenie ilością pracy może być osobistą decyzją, albo może pochodzić od kogoś o wyższej pozycji, na przykład od szefa. Jednak bez względu na źródło przytłoczenia, nie jest ono dobre; po prostu stawia przed danym człowiekiem ogromne przeszkody.

Szczęściarz

Czy możesz mieć szczęście i jednocześnie być prokrastynatorem? Według Neila Fiore’a – tak! Tacy ludzie uważają, że pracują dobrze tylko pod presją. Więc odkładają wszystko, aż brakuje im czasu, aby wykonać zadanie.

Co dziwne, kiedy osiągają dobre wyniki, zwykle powtarzają to zachowanie. Oznacza to, że zawsze odkładają to, co mają do zrobienia, dopóki nie poczują się przyparci do muru. Wtedy wykorzystują adrenalinę, którą ich organizm wytwarza na skutek poczucia pułapki i zaczynają pracować. Oczywiście, wiele razy zdarza im się nie wykonać zadania na czas.

Czy można skończyć z odkładaniem zadań?

Jak widać, różne rodzaje prokrastynacji mogą mieć okropne konsekwencje. W wielu przypadkach prokrastynatorzy żyją ze stale podwyższonym poziomem stresu. To, co się dzieje, zagraża ich emocjonalnej równowadze i pośrednio szkodzi ich otoczeniu. Według Fiore’a może to doprowadzić do braku równowagi, który dotknie każdą część ich życia, a nie tylko ich życie zawodowe.

Dlatego specjaliści w tej dziedzinie polecają opanowanie metod dobrego zarządzania czasem. W ten sposób można chronić się przed niepokojem i stresem, które wywołują różne rodzaje prokrastynacji. Oto niektóre z ich zaleceń:

• Przeanalizuj konkretne zadanie, które musisz wykonać. Jeśli składa się z wielu części, spróbuj je oddelegować lub uprościć.
• Ważne jest również poświęcenie czasu na organizowanie pracy i planowanie. Zastanów się, jakich zasobów potrzebujesz oraz jak i kiedy je otrzymasz, jeśli ich jeszcze nie masz.
• Musisz także dbać o swoją motywację i podejmować zobowiązania, które będziesz w stanie wypełnić. Oznacza to, że jeśli nie masz pewności co do swojej motywacji względem danego zadania, lepiej go nie zaczynać (jeśli to możliwe).
• Działaj krok po kroku, czyli dziel pracę na etapy lub mniejsze etapy.
• Wreszcie, aby nie wpaść w bezdenną otchłań, ustal sobie terminy. Jeśli stwierdzisz, że punkt, w którym się znajdujesz, nie jest tak daleki jak powinien, będzie to jak pobudka, aby ponownie ocenić sytuację i podjąć odpowiednie kroki.

Już znam rodzaje prokrastynacji… I co dalej?

Teraz, kiedy już znasz rodzaje prokrastynacji, możesz ich unikać. Jeśli identyfikujesz się z którymkolwiek z powyższych schematów działania, mamy nadzieję, że profesjonalne rekomendacje doktora Fiore’a pomogą Ci przezwyciężyć tę sytuację.

Ale nie chcemy kończyć tego artykułu, nie wspominając tego, co powiedzieliśmy na samym początku: nie wszystkie rodzaje prokrastynacji są złe i nie zawsze negatywnie wpływają na wydajność. Poza tym pamiętaj, że są chwile, kiedy inni mogą myśleć, że odwlekasz zadanie, kiedy w rzeczywistości rozważasz swoje opcje lub próbujesz poszerzyć swój punkt widzenia.